Οι άνθρωποι είναι πρυτάνεις της προπαγάνδας: λένε ότι όπως η ΕΣΣΔ πολέμησε τον Χίτλερ, τον ναζισμό, έτσι και η Ρωσία σήμερα μάχεται τον σύγχρονο ναζισμό, που αναπτύσσεται στα σύνορά της, στην Ουκρανία. Η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» είναι το ανάλογο της σύγκρουσης εκείνης, σύγκρουσης που έσωσε την Ευρώπη και τον κόσμο ολόκληρο, καθώς, ως γνωστόν, το μέγα βάρος του πολέμου το έφερε η ΕΣΣΔ, άρα δικαιούται και τα μέγα μέρος του κλέους της νίκης. Είναι αλήθεια; Ας σκεφτούμε μερικές πλευρές:
Ι.
Το σύμφωνο Ρίμπεντροφ - Μολότοφ, που έγινε έξι μέρες πριν η Γερμανία επιτεθεί στην Πολωνία, εμφανίζεται από τη σοβιετική πλευρά ως αναγκαίο κακό, διότι οι δυτικές δημοκρατίες κωλυσιεργούσαν και δεν είχαν ακόμη συμμαχήσει με την ΕΣΣΔ.
Πόσο το χρειαζόταν όμως τα σύμφωνο αυτό το κάθε συμβαλλόμενο μέρος εκείνη τη χρονική στιγμή και ποιον εξυπηρέτησε;
Είναι ιστορικά προφανές ότι η Γερμανία το είχε απόλυτη ανάγκη, προκειμένου να επιτεθεί απερίσπαστη στην Πολωνία, έχοντας εξασφαλίσει την ανοχή της μόνης χώρας που εκεί και τότε υπολόγιζε, της ΕΣΣΔ. Το σύμφωνο ήταν η conditio sine qua non για την επίθεση στην Πολωνία.
Τον Αύγουστο του 1939, η Γερμανία ούτε τη στρατιωτική αυτοπεποίθηση που απέκτησε βαθμιαία διέθετε ούτε γνώση της πραγματικής στρατιωτικής δύναμης της ΕΣΣΔ είχε – της ΕΣΣΔ την οποία ακόμα υπερτιμούσε. Οι αξιωματικοί της Βέρμαχτ είχαν προσωπική γνώση και γνωριμία με τα επιτελεία της ΕΣΣΔ, όπου κατά τον μεσοπόλεμο εκπαιδεύονταν, παρακάμπτοντας τις απαγορεύσεις των Βερσαλλιών, αγνοούσαν δε το βάθος του καθεστώτος και του κράτους του Στάλιν.
Και ενώ το σύμφωνο ήταν για τη Γερμανία η αναγκαία συνθήκη, τι ήταν για την ΕΣΣΔ; Τι της προσέφερε; Ελάχιστα θετικά (όπως τη δυνατότητα να επιτεθεί στην Πολωνία αρπάζοντας το ανατολικό τμήμα της, αργότερα και στη Φινλανδία). Και περισσότερα αρνητικά – αφού μέσω αυτού το καθεστώς πείστηκε ότι η Γερμανία δεν ήταν εχθρός και πολιτευόταν ανάλογα.
Άρα, αν κάποιος χρειαζόταν το σύμφωνο αυτό επειγόντως και αν κάποιος ωφελήθηκε τα μέγιστα, αυτός ήταν η Γερμανία και όχι η ΕΣΣΔ, η οποία χωρίς να κερδίσει τίποτε ουσιαστικό προσέφερε στον Χίτλερ τη δυνατότητα να ξεκινήσει τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν ξέρουμε τι θα είχε συμβεί χωρίς αυτό.
ΙΙ.
Η πολεμική σύγκρουση Γερμανίας - ΕΣΣΔ, που εκ των πραγμάτων εξελίχθηκε σε γιγαντομαχία, άρχισε με πρωτοβουλία της Γερμανίας, όχι της ΕΣΣΔ, που ήταν όλα αυτά τα χρόνια, από την 25/8/1939 έως την 21/6/1941, ο πιστός σύμμαχος του Στάλιν. Δεν ξέρουμε τι θα είχε συμβεί αν η Γερμανία δεν εισέβαλλε στην ΕΣΣΔ καταπατώντας το περιώνυμο σύμφωνο φίλιας και μη επίθεσης του 1939.
Δεν ξέρουμε αν η ΕΣΣΔ θα έμπαινε ποτέ σε αμφίρροπο πόλεμο μεταξύ Άξονα και δυτικών Δημοκρατιών, και μάλιστα στο πλευρό των Δημοκρατιών. Σύμμαχος με τον Χίτλερ ήταν και τη συμμαχία αυτή την τήρησε πιστά, μέχρι τέλους. Δεν είναι λογικό να υποθέσουμε πως, και αν τα έκανε, θα έμπαινε στον πόλεμο στο πλευρό του Χίτλερ;
Ή ότι θα ανέμενε την εξέλιξη του πολέμου και θα επενέβαινε εικονικά στο τέλος, όταν θα ήταν φανερή η ήττα του Άξονα, όπως έκανε κατά της Ιαπωνίας, λίγες μέρες πριν από τη συνθηκολόγησή της. Καθρέφτης της πολιτικής της υπήρξαν τα κομμουνιστικά κόμματα των δυτικών χωρών.
ΙΙΙ.
Τον πόλεμο, από την ήττα της Γαλλίας, τον Μάιο του 1940, μέχρι την επίθεση της Γερμανίας στην έως τότε σύμμαχό της ΕΣΣΔ, τον Ιούνιο του 1941, τον κράτησε μόνη της και επιτυχώς η Αγγλία. Δεν τη νίκησε η Γερμανία, δεν εισέβαλε στα βρετανικά νησιά, ματαίωσε την απόβαση που σχεδίαζε ύστερα από την αποτυχία του αεροπορικού πολέμου του 1940. Συγκρούστηκε όμως με τους Γερμανούς στην Αφρική και νίκησε τον Ρόμελ τον Νοέμβριο του 1942. Ήταν η πρώτη μεγάλη στρατιωτική νίκη κατά του Άξονα, τότε που άρχιζε η περικύκλωση των Γερμανών στο Στάλινγκραντ, όπου παραδόθηκαν δύο μήνες αργότερα.
Η Αμερική δεν είχε μπει ακόμη στον πόλεμο, το έκανε πολύ αργότερα, τον Δεκέμβριο του 1941, μετά το Περλ Χάρμπορ. Και μέχρι την απόβαση στη Βόρεια Αφρική, επίσης τον Νοέμβριο του 1942, δεν είχε συμμετάσχει στον ευρωπαϊκό πόλεμο.
Η Αμερική πολέμησε με την Ιαπωνία απολύτως μόνη της. Δεν τη βοήθησε πουθενά η ΕΣΣΔ. Αντίθετα, η Αμερική βοήθησε πολλαπλώς την ΕΣΣΔ στη σύγκρουσή της με την Γερμανία.
IV.
Εκ των πραγμάτων η ΕΣΣΔ, αφού μπήκε ακουσίως στον πόλεμο ύστερα από την απρόσμενη επίθεση της συμμάχου της Γερμανίας, σήκωσε μεγάλο μέρος του πολέμου στην ηπειρωτική Ευρώπη.
Ήταν όμως καθοριστική η συμμετοχή της στην έκβαση του πολέμου; Τόσο όσο την εμφανίζουν οι απόγονοί της, φυλετικοί και ιδεολογικοί; Δεν θα είχαν νικήσει οι δυτικές δημοκρατίες τη Γερμανία του Χίτλερ με την ΕΣΣΔ ουδέτερη; Είναι προφανές ότι αυτό μπορούσε να το κάνει η Αμερική μόνη της.
Καθοριστική ήταν η συμμετοχή της ΕΣΣΔ στο ότι ο πόλεμος τελείωσε τον Μάιο του 1945.Χωρις αυτήν, πάλι ο πόλεμος θα τελείωνε με ήττα του Χίτλερ, αλλά αργότερα. Ένα χρόνο, δύο χρόνια; Δεν τα ξέρουμε.
V.
Συμπερασματικά, αρχικώς η ΕΣΣΔ έβλαψε σοβαρά την ανθρωπότητα, συμμαχώντας με τον Χίτλερ και διευκολύνοντας την έναρξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, όπου παρέμενε ουδέτερη ώς την εναντίον της επίθεση του μέχρι τότε συμμάχου και φίλου της.
Και μετέχοντας εκούσα-0άκουσα στον πόλεμο, όπου αντικειμενικά και όχι με τη θέλησή της βρέθηκε να μάχεται κατά της χιτλερικής Γερμανίας, ωφέλησε την ανθρωπότητα στο μέτρο των δυνάμεών της, όπως την ωφέλησαν η Βρετανία –που σταθερά και χωρίς ταλαντεύσεις ήταν εναντίον της χιτλερικής Γερμανίας, μάλιστα για ένα μεγάλο διάστημα μόνη της– και οι Ηνωμένες Πολιτείες με την τεράστια ισχύ τους, αλλά και όλοι οι άλλοι λαοί που ούτως ή άλλως πολέμησαν τον Άξονα.
Ας ανασυστήσουν λοιπόν αν θέλουν την ΕΣΣΔ. Με τους προθύμους. Τη Λευκορωσία ενδεχομένως, αν όντως θέλουν οι Λευκορώσοι, και με τις ασιατικές εθνότητες.
Αυτό δεν συνιστά απειλή για ην Ευρώπη. Οι Ουκρανοί όμως δεν φαίνεται να θέλουν, όπως δεν θέλουν οι βαλτικές χώρες. Και δεν θα υποχρεωθούν να ξαναγίνουν ΕΣΣΔ.
