Σύνδεση συνδρομητών

Ήρθανε τα φώτα κι ο διαφωτισμός;

Τρίτη, 26 Σεπτεμβρίου 2023 05:39
«Το φως κέρδισε». Ο Στέφανος Κασσελάκης χαρακτηρίζει φως τη νίκη του για την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ. Φωτογραφία από την τηλεόραση.
YouTube
«Το φως κέρδισε». Ο Στέφανος Κασσελάκης χαρακτηρίζει φως τη νίκη του για την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ. Φωτογραφία από την τηλεόραση.

Με όλο το σέβας, όχι ακριβώς, μάλλον το αντίθετο. Η χρήση του σχήματος φως / σκοτάδι –διότι δεν έχει άλλη διάσταση η εμφατική επίκληση του φωτός, παρά αυτήν την αντιθετική– λέει πως εκείνος που το εκφέρει καταφάσκει τον εαυτό του ως το φως, ενώ ο άλλος είναι το κακό σκοτάδι. 

Είμαι το φως σημαίνει πως, σε οτιδήποτε πολιτικό, είτε συζήτηση είτε αντιπαράθεση, έρχομαι ως κάτοχος της αλήθειας.

Παμπάλαιο και κορακοζώητο μοτίβο, θα το συναντήσετε σε μυστικιστικές κοσμοθεωρίες, σε θρησκείες και σε κάθε λογής αιρέσεις, σε σχήματα κατ’ ουσίαν μανιχαϊστικά, που αυτονόητα και αδιαμεσολάβητα καταδικάζουν τον άλλον.

Είναι εμφατικά αντιδιαφωτιστικό ένα τέτοιο φως.

Μια ακίνδυνη, εύπεπτη μεγαλοστομία;  Είναι και κάτι τέτοιο. Αλλά όχι μόνο. Η εγγενής αδυναμία της Αριστεράς, ο λόγος για τον  οποίο δυσφορεί με την πολιτική, δηλαδή  με τη διαφωτιστική κανονικότητα της συντεταγμένης αντιπαράθεσης, είναι το ότι δεν έχει και πολλά να πει πέρα από ευχολόγια και καταγγελτικά τροπάρια.  Όμως πώς να υπάρξεις χωρίς κάτι να πεις. Αυτή η έλλειψη είναι που την οδηγεί στην εχθροπάθεια, κοκορεύεται όσο γίνεται πιο επιθετικά για να μπορέσει να ακουστεί – σε αυτό εξυπηρετεί το μοτίβο φως/σκοτάδι.

Παντελής Μπασάκος

Σπούδασε φιλοσοφία στην Αθήνα και στο Παρίσι. Πρωτοδίδαξε (1977) στην Αθήνα, στο Κέντρο Φιλοσοφικών Ερευνών.Έχει διδάξει στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου (1979-2014) και ως επισκέπτης καθηγητής στο φιλοσοφικό τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης. Υπήρξε συνεκδότης του περιοδικού του Κέντρου Φιλοσοφικών Ερευνών Δευκαλίων, μαζί με τους καθηγητές Παύλο Καλλιγά και Ιόλη Πατέλη. Διευθύνει, μαζί με τους καθηγητές Βασίλη Κάλφα και Γεράσιμο Κουζέλη, την έκδοση των Απάντων του Αριστοτέλη από τις εκδόσεις Νήσος, με την χορηγία του Πολιτιστικού Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Κυριότερα γραπτά: L’ instance d’ aporie, essai sur Platon (1981), Επιχείρημα και Κρίση (1999), Τρεις Γλώσσες, Αριστοτέλης - Husserl -  Wittgenstein (2006), Αριστοτέλης Τέχνη Ρητορική (μετάφραση και εισαγωγή, 2016).

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.