Για τόσες δεκαετίες προσαρμόστηκα καλά στις τεχνολογικές αλλαγές. Με εξαίρεση εκείνο τα καταραμένο τηλεχειριστήριο του βίντεο -ουφ, ευτυχώς μας άφησε χρόνους!- που τα έκανε όλα αν κατάφερνες να βρεις τι κάνουν τα κουμπάκια σε Γραμμική Α’, δεν βρήκα ιδιαίτερες δυσκολίες. Γνώρισα, καλωσόρισα εύκαμπτες δισκέτες, λιγότερο εύκαμπτες δισκέτες, σκληρούς δίσκους, SSD, το σωτήριο cloud. Οι υπολογιστές, ολόκληρες φάρμες τεράτων για το Ίντερνετ, λεπτοί σαν τσιγαρόχαρτο στα γόνατά μας, έχουν διανύσει έτη φωτός από τότε που τους ταΐζαμε διάτρητες κάρτες, τη μόνη γλώσσα που καταλάβαιναν.
Το ίδιο και με το λογισμικό: πράσινες οθόνες που φωσφόριζαν στο μισοσκόταδο με γράμματα σχηματισμένα από γραμμούλες, η επανάσταση της Αpple με οθόνη γραφικών που θύμιζε αρκετά το γραφείο μας, η δύσκολη ενηλικίωση των Windows (μιας αντιγραφής που ακόμη ακολουθεί λαχανιασμένη), και το Word, υπερφορτωμένο με δύσκολες ευκολίες μα απίστευτα βολικό. Μεγάλη πρόοδος, και αντίστοιχα λιγότερη ταλαιπωρία στη σχέση με τη μηχανή. Φτάσαμε να της μιλάμε, να γράφει εκθέσεις για λογαριασμό μας. Αρχίσαμε να αναφερόμαστε στη «διεπαφή» με το χρήστη (αυτά έχουν οι σχέσεις), μετά για εμπειρία χρήστη. Και εμπειρία χωρίς συναίσθημα δεν νοείται.
Συναίσθημα είχαν και οι ρομαντικές σου επιστολές που ανακάλυψα μικρός σε ένα συρτάρι, κρυμμένες κάτω από το νυφικό σου βέλο. Έφαγα την τιμωρία της αρκούδας γιατί έχωνα την μύτη μου εκεί που δεν έπρεπε, και ίσως γιατί δεν θα ήθελες να μάθω για έναν πρώτο σου έρωτα. Ωστόσο πρόλαβα να τις δω. Πολλά θαυμαστικά, υπογραμμίσεις, άτεχνα ζωγραφισμένα χείλη, αλλά κυρίως λόγια· λόγια φορτισμένα, πατημένα έντονα με το στυλό, καμία φορά με σβησίματα όταν κάτι δεν σου έβγαινε με την πρώτη. Όμως καταλάβαινα ότι έλεγες αυτά που ήθελες, εκείνα που ένιωθες. Θα τα κατάφερνες με τα emoji τού σήμερα;
Αμφιβάλλω. Μια κόκκινη καρδούλα είναι Love, αλλά μόνο στα μηνύματα. Το ξέρεις ότι στο Facebook, όπου σε βοηθώ για να παρακολουθείς τα εγγόνια σου, σημαίνει κάτι διαφορετικό; Και αν νιώσεις κάτι ακόμη πιο δυνατό τι θα έβαζες; Μεγαλύτερη καρδούλα έτοιμη να εκραγεί, ή τέσσερις παραταγμένες στη σειρά; Και αν το Love είναι κεραυνοβόλο, θα το συνόδευες με ένα αστροπελέκι ή μήπως φανεί κομμάτι απειλητικό; Θα σε γελάσω. Και ας γελάσω…
Αλλά πώς; Θα γελάσω με νόημα, θα κυλιστώ στο πάτωμα από τα γέλια μέχρι δακρύων, θα καταλάβω ότι πίσω από το αστείο κρύβεται ειρωνεία και θα προσπαθήσω να συνθέσω αυτό που νιώθω; Δυσκολεύομαι, το ομολογώ, και δεν νομίζω ότι φταίει πως μεγάλωσα.
Φταίνε τάχα οι περιορισμοί του γραπτού λόγου, ο τρόπος που ανταλλάσσουμε μηνύματα, πάντα βιαστικά, χωρίς να προλαβαίνουμε να πούμε με αρκετά λόγια αυτό που θέλουμε; Φταίνε οι Αμερικάνοι (οι συνήθεις ύποπτοι) που μετέφεραν τις υπερβολές τους από τις χολιγουντιανές υπερπαραγωγές και την Wow! έκφραση στην ηλεκτρονική εμπειρία του χρήστη; Η αλήθεια είναι ότι όποιοι τα καθιέρωσαν θεωρούν ότι με τα emoji εμπλουτίζουν την εμπειρία του χρήστη — δίνοντάς του νέα εκφραστικά μέσα για να απεικονίζει τα συναισθήματά του. Μα αυτό το πετυχαίνουν μόνον οι καλοί καλλιτέχνες, όπως ο Γουόρχολ με τη σούπα της Κάμπελ. Για τους υπόλοιπους, θαρρώ πως με τις κονσέρβες του ραφιού την ευτελίζουν.
Μα, θα μου πεις, αν τα emoji δεν έκαναν καλά τη δουλειά για την οποία προορίστηκαν δεν θα μαράζωναν, όπως τόσες άλλες «καινοτομίες»; Αν είναι υποδόρια εθιστικά όχι. Αν λάβεις ένα μήνυμα στολισμένο με emoji, δεν πρέπει να απαντήσεις κι εσύ στο ίδιο μήκος κύματος, στο ανάλογο πνεύμα; Ένα σκέτο κείμενο, χωρίς μπιχλιμπίδια, δεν θα φανεί στην οθόνη του άλλου φτωχό και κατάξερο, σαν φυλλοβόλο το χειμώνα; Πόση προσπάθεια και σκέψη και συναίσθημα χρειάζεται ένα κείμενο προκειμένου να εκθρονίσει ένα emoji; Μάλλον ξέρω, όπως επίσης ξέρω πως ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω. Με πράξεις, όχι με ένα ακόμη emoji.