Σύνδεση συνδρομητών

Εχθροί της ελευθερίας του λόγου

Δευτέρα, 15 Μαϊος 2023 00:06
Μάρτιος 2023, Πανεπιστήμιο Αθηνών. Φοιτητές (;) εισβάλλουν στην τάξη όπου κάνει μάθημα η Βάνα Νικολαΐδου-Κυριανίδου απαιτώντας την παραίτηση της καθηγήτριας από το προεδρείο του τμήματος Φιλοσοφίας επειδή διαφωνεί μαζί τους.
facebook
Μάρτιος 2023, Πανεπιστήμιο Αθηνών. Φοιτητές (;) εισβάλλουν στην τάξη όπου κάνει μάθημα η Βάνα Νικολαΐδου-Κυριανίδου απαιτώντας την παραίτηση της καθηγήτριας από το προεδρείο του τμήματος Φιλοσοφίας επειδή διαφωνεί μαζί τους.

Η καθηγήτρια Βάνα Νικολαΐδου-Κυριανίδου, γνωστή στους αναγνώστες του BooksJournal από τις προσεγγίσεις της στη Χάννα Άρεντ και, ιδίως, από την ανάγνωση εκ μέρους της των ολοκληρωτισμών του εικοστού αιώνα, έγινε ευρύτερα γνωστή τις τελευταίες ημέρες, από ένα δυσάρεστο για την ίδια παρατεταμένο επεισόδιο:  την προσπάθεια φοιτητών να διακόψουν κατ’ επανάληψη το μάθημά της, επειδή η καθηγήτριά τους δεν έχει την ίδια άποψη με αυτούς για το τρομερό δυστύχημα των Τεμπών, ιδίως μάλιστα για την πολιτική χρήση του από δυνάμεις που δρουν στο όνομα της Αριστεράς.

Το «αμάρτημα» της καθηγήτριας Νικολαΐδου-Κυριανίδου όμως δεν ήταν στιγμιαίο. Πριν από λίγο καιρό, αγωνίστηκε με μεγάλο πάθος για κάτι δημοκρατικώς αυτονόητο (που όμως δεν βρίσκει σύμφωνους όλους): διεκδίκησε ώστε το Πανεπιστήμιο Αθηνών να αφαιρέσει τον τιμητικό τίτλο του επίτιμου διδάκτορα από τον Βλαντίμιρ Πούτιν, που του είχε απονείμει στο παρελθόν, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τα καταγγελθέντα εγκλήματα πολέμου από τους ρώσους εισβολείς. Το γεγονός ότι η επίμονη εκείνη διεκδίκηση είχε επιτυχία, το γεγονός δηλαδή ότι ο τίτλος αφαιρέθηκε, δημιούργησε εύλογες αντιπάθειες, αφού είμαστε μια χώρα με μεγάλο ποσοστό συμπαθούντων τον αυταρχικό ρώσο ηγέτη. Η εκκωφαντική απουσία, μάλιστα, ορισμένων συναδέλφων της Βάνας Νικολαΐδου-Κυριανίδου, που επέλεξαν να μη συνυπογράψουν τις εκκλήσεις της προς την πρυτανεία του Πανεπιστημίου, είναι ενδεικτική ενός δημόσιου κλίματος – έστω κι αν αυτό το κλίμα πιθανολογείται ότι είναι μειοψηφικό τουλάχιστον στα περιβάλλοντα των ελληνικών πανεπιστημίων.

Ίσως, λοιπόν, οι δημόσιες τοποθετήσεις της να μην είναι ο μόνος λόγος που η καθηγήτρια παλεύει μόνη της με τα στοιχειά του ελληνικού πανεπιστημίου: την τραμπούκικη απάντηση στην πολιτική διαφωνία, τη βίαιη παρεμπόδιση της ελεύθερης γνώμης όσων βρίσκονται πέραν της κοινοτοπίας των διαφόρων εκδοχών της ελληνικής Αριστεράς που «κάνουν κουμάντο». Προφανώς, πολλοί απέφυγαν να μιλήσουν όχι μόνο επειδή συμφωνούν με την αντιδημοκρατικής εμπνεύσεως απειλή εναντίον της, αλλά επειδή είτε φοβούνται είτε δεν θέλουν να μπλέξουν. Ακόμα κι έτσι να είναι, όμως, η ουσία παραμένει: στα πανεπιστήμια εξακολουθεί να ασκείται μια τρομοκρατία οπαδών ενός αριστερού ολοκληρωτισμού και ομάδων που αυτές στηρίζουν. Δεν είναι τυχαίο ότι τέτοιες ομάδες δρουν με κουκούλες, ασκούν βία και, από καιρού εις καιρόν, απασχολούν τα πρωτοσέλιδα του Τύπου και τα δελτία ειδήσεων των τηλεοράσεων, αφού η δράση τους γίνεται θεαματική κατά ορισμένων άτυχων που βρέθηκαν μπροστά τους: συνήθως καθηγητών με τους οποίους διαφωνούν, φοιτητών που δεν υποτάσσονται στις βλέψεις τους ή αστυνομικών – αταβιστικά, επειδή απλώς είναι «μπάτσοι».

Η στάση της Βάνας Νικολαΐδου-Κυριανίδου, πάντως, χάλασε τη συνταγή στις βίαιες μειοψηφίες των πανεπιστημίων που συνεχίζουν να επιβάλλουν τη θέλησή τους. Ο δυναμισμός της και η περιφρόνηση στους τραμπούκους και τις μεθόδους τους, εκτός από τη δημοσιότητα που δόθηκε, κέρδισε επιτέλους τη συμπάθεια και τη στήριξη των φοιτητών, της σιωπηλής πλειοψηφίας που αποφεύγουν να συγκρούονται. Οι φοιτητές αυτοί είδαν στην καθηγήτριά τους ένα πρότυπο πολίτη που διεκδικεί τα δημοκρατικά αυτονόητα και της συμπαραστάθηκαν εμπράκτως, προστατεύοντας το μάθημα. Δεν αμφιβάλλω, βέβαια, ότι αυτό έχει εκνευρίσει τους τραμπούκους του πανεπιστημίου και τους ιδεολογικούς καθοδηγητές τους κι ότι θα επανέλθουν δριμύτεροι. Δεν θα είναι όμως όπως παλιά. Επειδή μια καθηγήτρια μόνη της, στο Πανεπιστήμιο, έσπασε το φράγμα του φόβου και έδειξε ότι η πανεπιστημιακή κοινότητα μπορεί να τους αποβάλει. Αρκεί να συσπειρωθούν απέναντί τους όσοι θέλουν ένα άλλο, ένα κανονικό πανεπιστήμιο.

Η αυτονόητη υπεράσπιση της ελευθερίας του λόγου και του πλουραλισμού από καθηγητές και φοιτητές είναι μια καίρια πράξη, που έχει νόημα να ενταθεί. Επειδή οι δυνάμεις της αντιδημοκρατικής μονοφωνίας, οπαδοί ολοκληρωτισμών ή επίδοξων ολοκληρωτισμών, ενδιαφέρονται την κυριαρχία τους στα πανεπιστήμια να την εξαγάγουν στην κοινωνία. Δεν είναι τυχαίες οι αλλεπάλληλες επιθέσεις κατά του Τύπου και κατά δημοσιογράφων και εκδοτών με τους οποίους διαφωνούν. Ούτε είναι απλή εκδήλωση μίσους η στοχοποίηση συγκεκριμένων προσώπων του Τύπου ή της πολιτικής.

Κυρίως οι ακραίοι της Αριστεράς (της εξτρεμιστικής Ακροδεξιάς, για την ώρα, έχουν ηττηθεί) έχουν μόνιμη αντιπαλότητα με την ελεύθερη πληροφόρηση – και ιδίως με τους εκπροσώπους της που απομυθοποιούν την ηθικολογική στάση τους για την κοινωνία. Η υπόλοιπη Αριστερά, σιωπηλά, συμφωνεί μαζί τους. Η άκρα Δεξιά, επίσης. Οι απόψεις αυτές («αλήτες, ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι», «δεν χρειαζόμαστε τα ΜΜΕ») διαδίδονται μέσω των κοινωνικών δικτύων. Έτσι διαμορφώνεται μια σιωπηλή πλειοψηφία κατά των ΜΜΕ, ενώ τα σωματεία του Τύπου (όταν δεν εκφράζουν τον πουτινισμό, δίνοντάς τους χώρο) συνήθως δίνουν συμβουλές πώς και τι να γράφουν τα μέλη τους.

Πουθενά, ποτέ στη δημοκρατία μας δεν λειτουργούσαν τόσο συστηματικά και τόσο οργανωμένα ομάδες ολοκληρωτικής εμπνεύσεως που διεκδικούν τη χειραγώγηση, τη μονοφωνία, την περιστολή της ελευθερίας της έκφρασης. Στο πανεπιστήμιο, αλλά και έξω από το πανεπιστήμιο. Αν αυτές οι ομάδες αποκτούσαν δύναμη, μην αμφιβάλλετε ότι θα έκαναν πράξη τις απειλές τους. Άλλωστε, το προσπάθησαν στο κοντινό παρελθόν.

The Books' Journal

Το Books' Journal είναι μια απολύτως ανεξάρτητη επιθεώρηση με κείμενα παρεμβάσεων, αναλύσεις, κριτικές και ιστορίες, γραμμένα από τους κατά τεκμήριον ειδικούς. Πανεπιστημιακούς, δημοσιογράφους, συγγραφείς και επιστήμονες με αρμοδιότητα το θέμα με το οποίο καταπιάνονται.

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.