Ντόναλντ Τραμπ

Ο λεγόμενος δυτικός κόσμος, ο οποίος grosso modo αποτελείται από την Ευρώπη (χωρίς τη Ρωσία, η οποία δυστυχώς, παρότι ευρωπαϊκή χώρα και λαός, από πάντα ακολουθούσε δικό της ξεχωριστό δρόμο) και τις πρώην αποικίες της, ΗΠΑ και Αυστραλία, αποτελούσε και εξακολουθεί να αποτελεί, τελευταία όμως όχι χωρίς προβλήματα, την πρωτοπορία της ανθρωπότητας τόσο από άποψη (αντιπροσωπευτικής κοινοβουλευτικής) δημοκρατίας και ελευθεριών, όσο και οικονομικού πλούτου και παραγωγής (και εμπορίας) κάθε είδους πολιτισμού ως ξεχωριστού και διακεκριμένου αγαθού.

H όχι και τόσο ανέφελη σχέση μεταξύ Ουάσιγκτον και Κιέβου, που βύθισε σε ανασφάλεια όχι μόνο την ηγεσία της Ουκρανίας αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη,  είναι απλώς μία από τις πολλές ενδείξεις ότι η τρέχουσα αλλαγή του διεθνούς συστήματος, που συντελείται μετά την ανάληψη της αμερικανικής ηγεσίας από τον Ντόναλντ Τραμπ, έχει συνέπειες. Όπως εξηγεί στη διαδικτυακή έκδοσή μας (booksjournal.gr) ο συνεργάτης μας, καθηγητής Andreas Umland, «οι αμερικανο-ουκρανικές εντάσεις μπορεί να συνεχιστούν, να υποχωρήσουν ή να αυξηθούν ακόμη περισσότερο. Είναι ήδη σαφές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, υπό την κυριαρχία του κινήματος MAGA, δεν θα υποστηρίζουν πλέον την παγκόσμια τάξη που προέκυψε ως αποτέλεσμα της κατάρρευσης του φασιστικού άξονα το 1943-1945, των υπερπόντιων αυτοκρατοριών τη δεκαετία 1940-1960 και της σοβιετορωσικής χερσαίας αυτοκρατορίας το 1989-1991».

Πώς θα διατηρηθεί η διεθνής σταθερότητα καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες υποχωρούν από την παγκόσμια δικαιική τάξη που βασίζεται σε κανόνες;

Εντυπωσιακό και δυσοίωνο. Ο καθηγητής Τίμοθι Σνάιντερ, με άρθρο του που δημοσιεύεται στον Santa Barbara Independent καταγγέλλει τον Έλον Μασκ ως πραξικοπηματία, σε βάρος των δικαιωμάτων όλων των αμερικανών πολιτών, εξαιτίας της προνομιακής πρόσβασης που του έχει παράσχει ο Πρόεδρος Τραμπ στα βασικά συστήματα υπολογιστών της κεντρικής κυβέρνησης. Ο καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Yale, μόνιμος συνεργάτης στο Institute for Human Sciences στη Βιέννη και μελετητής της ιστορίας της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, της Σοβιετικής Ένωσης και του Ολοκαυτώματος, προειδοποιεί τους αμερικανούς πολίτες ότι, εύκολα, μπορεί να βρεθούν υπό μια δικτατορία ενός πραξικοπηματία, ο οποίος μεθοδεύει «να αναιρέσει τη δημοκρατική πρακτική και να παραβιάσει τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες μοιάζουν εν μέρει με την Ουκρανία πριν από δεκαπέντε χρόνια.

Στην Ελλάδα με το αλάνθαστο λαϊκό αισθητήριο και σε θέματα εθνικής ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής, αναθεματίζουν τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ τον τελευταίο μισό αιώνα. Πρέπει να έχουν γίνει εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλώσεις κατά των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ και υπέρ της ανεξαρτησίας των λαών, της φιλίας των λαών, της αυτοδιάθεσης των λαών. Αλλά μέχρι σήμερα, εν πολλοίς, την ελευθερία των δυτικών κοινωνιών να είναι κοινωνικά ευαίσθητες, να έχουν την ελευθερία του λόγου και τις λοιπές ελευθερίες και δικαιώματα, την εξασφάλιζε η ιμπεριαλιστική δύναμη κρούσης της Αμερικής και του ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ ήταν η βασική ασπίδα προστασίας όχι μόνο της Ελλάδας αλλά ολόκληρης της Ευρώπης. Η Μέρκελ, για παράδειγμα, αγόραζε για τη Γερμανία φτηνό αέριο από τη φίλη Ρωσία, συνήπτε επικερδείς εμπορικούς δεσμούς με την Κίνα και ένιωθε ασφαλής δωρεάν δίχως να ξοδεύει ευρώ, μια και για την προστασία της Γερμανίας καθάριζε η Αμερική τρέχοντας εν όπλοις σε διάφορα μέτωπα...  

Δεν χρειάζεται κάποιο περίπλοκο σύστημα πρόβλεψης, όπως των μετεωρολόγων για τον καιρό, για να προβλέψει κάποιος με ασφάλεια το επερχόμενο άμεσο μέλλον. Και όπως οι μετεωρολόγοι συχνά θα αρκούσε να κοιτάξουν έξω από το παράθυρο τους, το ίδιο και οι πολιτικοί επιστήμονες θα έφτανε να παρατηρήσουν τον κατακερματισμό των πολιτικών κομμάτων ανά τον κόσμο και την παράλληλη με αυτόν άνοδο της Ακροδεξιάς ακόμα και στις λίγες χώρες με αληθινή δημοκρατική παράδοση που απομένουν στην Ευρώπη.

Ξαναδιαβάζοντας Το τραγούδι του Χιλμπίλη του Τζέιμς Ντέιβιντ Βανς

Τον Ιούνιο του 2016, στις Ηνωμένες Πολιτείες, κυκλοφόρησε ένα βιβλίο ονόματι Hillbilly Elegy (στα ελληνικά: Το τραγούδι του Χιλμπίλη, μετάφραση Αριστείδης Μαλλιαρός, εκδόσεις Δώμα), γραμμένο από έναν άγνωστο 32χρονο ονόματι Τζέιμς Ντέιβιντ Βανς, ταπεινής καταγωγής απόφοιτο της Νομικής Σχολής του Yale, αλλά και πρώην πεζοναύτη. Αυτόν που στις 20 Ιανουαρίου του 2025 θα ορκιστεί αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.

Γιατί η Κάμαλα δεν προηγήθηκε 20 μονάδες

Anne Applebaum, Autocracy, Inc: The Dictators Who Want to Run the World, Doubleday, 2024, 224 σελ.

Anne Applebaum, Απολυταρχία AE: Οι δικτάτορες που θέλουν να κυριαρχήσουν στον κόσμο, Παπαδόπουλος 2024, 240 σελ.

H παγκοσμιοποίηση λειτούργησε, αλλά όχι με τον τρόπο που οι φιλελεύθεροι υπέθεταν ότι θα λειτουργούσε, υποστηρίζει στο νέο βιβλίο της η Ανν Απλμπάουμ. Η υπόθεση ότι όλα τα καλά πράγματα θα πήγαιναν μαζί, ότι η Δύση θα αποκτούσε νέες αγορές και η Ανατολή θα αποκτούσε δημοκρατία –εμείς θα γινόμασταν πλούσιοι και αυτοί θα ήταν ελεύθεροι– απέτυχε παταγωδώς. Αντί για έναν περισσότερο ανοιχτό, διασυνδεδεμένο κόσμο, όπου η δημοκρατία και οι φιλελεύθερες ιδέες θα εξαπλώνονταν στα αυταρχικά κράτη, προέκυψε τελικά οι αυταρχικές και ανελεύθερες ιδέες να εξαπλώνονται στον δημοκρατικό κόσμο. Μπορούν να αντιδράσουν οι δυτικές φιλελεύθερες δημοκρατίες; Και πώς;