Πολύ λίγοι ισχυρισμοί είναι πιο ψευδείς από το ότι ζούμε σε αστυνομικό κράτος, παρά τα όσα πραγματικά περιστατικά αυθαιρεσίας ή υπέρμετρης χρήσης βίας έχουν καταγραφεί πρόσφατα. Αν προσπεράσει κανείς τον υστερικά παραμορφωτικό φακό της περιπτωσιολογίας του ΣΥ.ΡΙΖ.Α & Co., θα δει ότι το ποσοστό αυτών των περιστατικών σε σχέση με τον συνολικό αριθμό των αστυνομικών ενεργειών είναι αμελητέο. Απόδειξη, μάλιστα, αυτού είναι πως κανένας στην αντιπολίτευση δεν επικαλείται το γεγονός. Γι’ αυτό και αποφεύγουν να παρουσιάσουν στοιχεία και αριθμούς – επειδή αυτά τα δύο κάνουν παρέα  με μία... – να δεις πως τη λένε, α ναι, πραγματικότητα τη λένε.

Μακάριος Δρουσιώτης, Η Συμμορία. To διεφθαρμένο σύστημα εξουσίας στην Κύπρο. Το κούρεμα και η διαπλοκή πολιτικών και δικηγόρων, Αλφάδι, Λευκωσία 2020, 300 σελ. (Το βιβλίο είναι διαθέσιμο online στο: www.makarios.eu)

Το νέο βιβλίο του ερευνητή δημοσιογράφου Μακάριου Δρουσιώτη είναι το χρονικό της περιόδου της δεινής οικονομικής κρίσης στην Κύπρο που κορυφώθηκε το 2013, με το «κούρεμα» των τραπεζικών καταθέσεων. Η έρευνα του Δρουσιώτη τον οδηγεί στον ίδιο τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Καταγγέλλεται διαπλοκή με ρώσους ολιγάρχες και ξένα συμφέροντα και, σε όλη την πυραμίδα της πολιτικής ηγεσίας, φωτογραφίζεται ένα διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα ανίκανο να αντιληφθεί, πόσο μάλλον να διαχειριστεί τις δραματικές συνθήκες των ημερών και τους κινδύνους που απειλούσαν τη χώρα. [ΤΒJ]

Bob Woodward, Fear: Trump in the White House, Simon & Schuster, 2018, 448 σελ. 

Το σοκαριστικά αποκαλυπτικό βιβλίο του καταξιωμένου δημοσιογράφου Μπομπ Γούντγουορντ αποτελεί ίσως μια προειδοποίηση για το τι μπορεί να περιμένει ο κόσμος αν ο Ντόναλντ Τραμπ κερδίσει τον Τζο Μπάιντεν στις ερχόμενες αμερικανικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου και παραμείνει στον Λευκό Οίκο για δεύτερη θητεία.

Η εβδομάδα που μεσολάβησε ανάμεσα στην εξαγγελία του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου 2015 και την υλοποίησή του ήταν, μακράν, η πλέον εφιαλτική που έχω ζήσει έως σήμερα. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο θεώρησα σκόπιμο να προσπαθήσω να ανασυνθέσω βιωματικά τα όσα διαδραματίστηκαν, με την ελπίδα, αλλά όχι και με τη βεβαιότητα, ότι δεν πρόκειται να συμβούν ξανά.

Διανύω ήδη την έβδομη δεκαετία της ζωής μου, το μικρό εναπομείναν προσδόκιμο, δεν με σταματά από το να σκέφτομαι το μέλλον της χώρας, και όχι μόνον το άμεσο αλλά και ένα μεσοπρόθεσμο. Το άλλοθι ότι αυτό αφορά το γιo μου και τα εγγόνια μου είναι μάλλον πρόσχημα, καθώς το ίδιο θα σκεπτόμουν ούτως ή άλλως. Ας μοιραστώ λοιπόν κάποιες σκέψεις. Ανεξάρτητα από την οξύνοιά τους, μπορεί να χρησιμεύσουν ως έναρξη κάποιου δημόσιου διαλόγου, καθώς το πιο πιθανό είναι ότι αρκετοί πολίτες έχουν παρόμοιες ανησυχίες και κάνουν αντίστοιχες σκέψεις.

Πέτρος Παπασαραντόπουλος, Η υπονόμευση της Δημοκρατίας 2015-2019, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2020, 424 σελ.

Κείμενα που στην εποχή τους ήσαν πολεμικά αλλά σήμερα είναι πρωτίστως κείμενα θεωρητικής-πολιτικής ανάλυσης και τεκμηρίωσης, συγκεντρωμένα σε έναν τόμο ολοκληρώνουν την αποτίμηση του πολιτικού κλίματος της ταραγμένης δεκαετίας 2010-2019. Ο πρόλογος στο νέο βιβλίο του Πέτρου Παπασαραντόπουλου, Η υπονόμευση της Δημοκρατίας 2015-2019.

Michelle Alexander, The New Jim Crow: Mass Incarceration in the Age of Colorblindness, 10th Anniversary Edition, The New Press, 2020, σελ. 421.

Ένα βιβλίο που μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε πτυχές του ρατσιστικού προβλήματος στις ΗΠΑ. Στη χώρα μας, έχουν γραφεί απίστευτες ανοησίες για τις πρόσφατες μαζικές κινητοποιήσεις και τις φυλετικές διακρίσεις από ανθρώπους που δεν θα το περίμενες — αυτό ήταν επίσης κίνητρο για τούτη τη βιβλιοπαρουσίαση.

Από τον αντι-διαφωτισμό στην ακροδεξιά της εποχής μας

Στις 22 Ιουνίου 2020 πέθανε ο σημαντικός ισραηλινός ιστορικός Ζέεβ Στέρνχελ, γνωστός στην Ελλάδα κυρίως από το έργο του Ο αντι-διαφωτισμός (Πόλις, 2009). Συστηματικός μελετητής των κλασικών του διαφωτισμού, έχει υποστηρίξει ότι η νεωτερικότητα γίνεται κατανοητή με δύο αντίθετους τρόπους: ως αναζήτηση της ατομικής ευτυχίας, της ελευθερίας, της προόδου, της ανεκτικότητας, και αντιθέτως ως λάτρης της πολιτιστικής ιδιαιτερότητας και της αξίας της κοινότητας. Οι εχθροί του Διαφωτισμού εξυμνούν την ιστορία, την κουλτούρα, τη γλώσσα στρεφόμενοι εναντίον της ιδέας της αυτονομίας του ατόμου και της καθολικότητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η νεωτερικότητα του φιλελευθερισμού που οδηγεί στη δημοκρατία βρίσκεται απέναντι σε μια άλλη νεωτερικότητα, που εμφανίζεται στις αρχές του 20ού αιώνα, και έλαβε τη μορφή της επαναστατικής, εθνικιστικής, κοινοτιστικής δεξιάς, που είναι ορκισμένος εχθρός των οικουμενικών αξιών. Ο Στέρνχελ είχε κληθεί στην Ελλάδα από τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση και, στις 16/11/2011, μίλησε εισάγοντας το κοινό στην ιστορική προσέγγισή του στον διαφωτισμό. Το κείμενό του, μεταφρασμένο από την Κατερίνα Σχινά, δημοσιεύθηκε στο Books’ Journal, τχ. 14, Δεκέμβριος 2011, απ΄ όπου και αναδημοσιεύεται.

Ο Λυκούργος Λιαρόπουλος δεν είναι πια ανάμεσά μας. Ομότιμος καθηγητής οικονομικών της υγείας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εκπρόσωπος το τελευταίο διάστημα της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ, πέθανε σε ηλικία 76 χρόνων και κηδεύεται στις 23 Ιουνίου 2020, 4.00 μ.μ., στο νεκροταφείο Αμαρουσίου. Συγγραφέας πολλών βιβλίων, πολιτεύθηκε με τη Δράση και το Ποτάμι. Συνεργάτης του Books’ Journal, υπήρξε τακτικός αρθρογράφος την κρίσιμη περίοδο κατά την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ έπαιξε τη χώρα στα ζάρια. Αναδημοσιεύουμε ένα από τα κείμενά του από το 2017 και την ιστοσελίδα του περιοδικού, ως απόδειξη της κοφτερής λεπίδας του λόγου του Λυκούργου Λιαρόπουλου, αποτέλεσμα της διεισδυτικής ματιάς του στα γεγονότα μιας πολύ δύσκολης περιόδου για τη χώρα.

Hannah Arendt, Περί βίας, μετάφραση από τα αγγλικά: Άννα Δαμιανίδη, Δημήτρης Ψυχογιός, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2020, 184 σελ.

Το Περί Βίας είναι μάλλον το σημαντικότερο και διασημότερο από τα operaminores της Χάννα Άρεντ, η οποία επανέρχεται και εμβαθύνει στο θέμα των σχέσεων εξουσίας και βίας που είχε ήδη θέσει στην Ανθρώπινη Κατάσταση, κάπου δέκα χρόνια νωρίτερα, αλλά και στο Για την Επανάσταση, στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Γιατί ασχολήθηκε τόσο συστηματικά με την πολιτική βία; Για να υποστηρίξει τη μοναχική θέση της ότι εξουσία δεν είναι η διαχείριση της βίας αλλά το ακριβώς αντίθετό της: η βία εμφανίζεται όταν η πολιτική ισχύς, η εξουσία, καταρρέει. Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τεύχος 107, Μάρτιος 2020.