Ο αδελφός του Σπύρου, Γιώργος, μετανάστης στο Λονγκ Άιλαντ της Αμερικής, όπως φαίνεται από τις απαντητικές επιστολές του πρώτου, αρχικά διαφωνεί με το σχέδιο αποκατάστασης των δύο αδελφών, Γεωργίας και Αλεξάνδρας, στη βάση διαφορετικής αντίληψης σχετικά με τα μεγέθη της κληρονομούμενης περιουσίας απ’ το θάνατο του πατέρα τους. Αργότερα πείθεται απ’ τις επανειλημμένες επιστολές του Σπύρου αλλά κωλυσιεργεί να στείλει πληρεξούσιο στον αδελφό του, που επείγεται να πουλήσει την περιουσία ώστε να προικίσει τις αδελφές. Αυτός, αντιλαμβανόμενος ότι δεν θέλει να πληρώσει την σχετική δαπάνη, την αναλαμβάνει, και τότε ο Γιώργος στέλνει το πληρεξούσιο και οι διαδικασίες ρευστοποίησης αρχίζουν.
Ο Σπύρος, παρά τις εν γένει κυνικές αντιλήψεις του, μένει ώς το τέλος αφοσιωμένος στο σκοπό της «αποκατάστασης». Μπορεί να διακρίνει κανείς ότι οι αντιλήψεις αυτές αποτελούν κατά κάποιον τρόπο μια μετά θάνατον πατροκτονία. Παρασύρει και τον Γιώργο σ’ αυτό, πράγμα που αναθερμαίνει τις σχέσεις τους.
Παρακάτω δημοσιεύονται αποσπάσματα από τρεις επιστολές: η πρώτη σωζόμενη του Γιώργου, αριθμημένη ως 6η από τον Σπύρο, η 7η του Σπύρου και η με την ίδια αρίθμηση του Γιώργου, που μάλιστα έτυχε και γράφτηκαν την ίδια ημέρα:
6η επιστολή του Σπύρου
Long Island City December 19th 1935
Αγαπητέ μου Αδελφέ
Προ πολλού έλαβον την επιστολήν σας αλλ’ ήργισα να σας γράψω ένεκεν της καταστάσεως και της επαναφοράς του Βασιλέως,[i] εδώ διεδραματίσθησαν ανώμαλα γεγονότα, και όλαι αι ελληνικαί κοινότητες ευρίσκονται εν χαώδη καταστάσει. Αι περισσότεραι των κοινοτήτων δεν αναγνωρίζουν το βασιλικόν καθεστώς, και έπεσεν και μεγάλο ξύλο, η Τρέλλα δεν πάει στα βουνά ει μη εις τους Έλληνας της Νέας Υόρκης.
Λοιπόν, διά το ζήτημα που μου έγραψες να μοι στείλει γενικώς τα προσόντα της και θέλω φροντίσω δεόντως και τότε θα σοι γράψω λεπτομερώς, ολίγη υπομονή χρειάζεται και όλα θα διορθωθούν. […]
Σε φιλώ Γιώργος
7η επιστολή του Σπύρου
Κυριακή, 19/1/36
Αγαπητέ Γιώργο
Εις την τελευταίως ληφθείσαν ευχετήριον διά τας εορτάς επιστολήν Σου απαντώ τώρα.
Και πρώτα απ’ όλα με ειλικρίνειαν σου εκφράζω την πραγματικήν συγκίνησιν που ησθάνθην ευθύς ως ανέγνωσα την επιστολήν Σου κσι είδον πλέον ότι καταφανώς τείνεις ευήκοον ους και μέγιστον ενδιαφέρον δι’ ό,τι δεν επετέλεσεν ο πατήρ μας. Έσο απολύτως βέβαιος ότι θα συνταυτίσω την τύχην μου μέχρις εσχάτης θυσίας διά την αποκατάστασιν των αδελφών μας.
Και συγκεκριμένως: Εις άλλην μου επιστολήν Σου έγραψα διά την προς την αγαμίαν ροπήν της Γεωργίας και Σου ζητούσα αν ήτο δυνατόν εκεί να τύχει ποιάς τινός καλής τύχης. Και απαντάς ζητώντας τα προσόντα δια να φροντίσεις δεόντως.
Γνώριζε ότι: Είναι διπλωματούχος διδασκάλισσα του Αρσακείου Αθηνών, επ’ ολίγον εργασθείσα ως διδασκάλισσα εν Λεωνιδίω. Είτα διωρίσθη εις την Διεύθυνσιν Κρατικών Σιδηροδρόμων οπόθεν απελύθη ως θυγάτηρ βασιλόφρονος, επί Βενιζέλου, είτα ηργάσθη εις διάφορα ιδιωτικά φροντιστήρια ως διδισκάλισσα επί τριετίαν και από του 1932 είναι εκτός εργασίας. Κατέχει αρκετά σημαντικά την Γαλλικήν, έχει γνώσιν Αγγλικής, πιάνου και ζωγραφικής. Περί των οικιακήν οικονομίαν είναι αριστούχος δεδομένου όντος ότι προ πολλού έχομεν οίκον άνευ υπηρεσίας
Ζητεί: Ή καμία αξιοπρεπή θέσιν να κερδίζει τα άνετα προς το ζην μέσα, ώστε να εξακολουθήσει εμμένουσα εις τας περί αγαμίας αντιλήψεις της. Ή κανένα αξιοπρεπές κορόιδο που νάχει πολλούς παράδες διά να δυνηθεί να ζήσει άνευ κόπου το υπόλοιπον της ζωής της, να είναι και κύριος, ν’ αναλαμβάνει και τα έξοδά τής εκείσε αφίξεώς της, ώστε όσα έχει εδώ να μην θιχθώσιν, διά να αποφασίσει γάμον.
Έσο βέβαιος ότι σου αντιγράφω πιστώς τας αντιλήψεις της. Δεν εννοεί να μειώσει ουδέν κατά διάβολον το ποσόν της δι’ οιανδήποτε αιτίαν. Εάν βεβαίως κατορθώσει μίαν εκ των δύο περιπτώσεων η αίτησις τής εκείσε ελεύσεώς της δέον να γίνει εκείθεν.
Αυτά ως προς το επίμαχον σημείον των οικογενειακών μας ζητημάτων. Όσον διά τα οικονομικά, το τι έχω επιτελέσει μέχρις σήμερον Σου τα εγνώρισα διά της από 2-1-36 συστημένης μου και περιμένω τας κρίσεις Σου, τας επικρίσεις Σου ή τας εγκρίσεις Σου.
Εις την επιστολήν Σου είδα να γράφεις περί ερίδων μεταξύ των Ελλ. Κοινοτήτων διά το ζήτημα της παλινορθώσεως. Είναι λίαν λυπηρόν να εμφιλοχωρούν μίση μεταξύ ανθρώπων φιλοξενουμένων εις ξένην επκράτειαν διά ζητήματα προσωπολατρειών. Τόσον ο Βασιλεύς όσον ο Βενιζέλος ή οι άλλοι πολιτικοί, δεν είναι παρά κοινοί ευτελείς συμφεροντολόγοι καθήμενοι στο σβέρκο μας και απομυζούντες τον ιδρώτα του ημερησίου μας καμάτου[…]. Κλείσατε ερμητικώς τα ώτα σας εις τα κελεύσματα των διαφόρων απατεώνων πολιτικών και ανοίγετέ τα μόνον εις τον ήχον της εξ εργασίας τίμιας δεκάρας. Αυτή είναι η αλήθεια κι προσέξατε να μη δηλητηριάσετε τα παιδιά Σας με ειδικάς πολιτικάς αποχρώσεις.
[…]
Περιμένω γράμμα Σου
Με αγάπην
Σπύρος
7η επιστολή του Γιώργου
Long Island City, Ιανουαρίου 19, 1936
Αγαπητέ μοι αδελφέ
Έλαβον και τας δύο επιστολάς της καθώς και λ/σμόν των πεπραγμένων της περιουσίας μας, γνωρίζω καλώς ότι έχω να κάμνω με ανθρώπους όπως πρέπει. Λοιπόν, έχω την εμπιστοσύνην και την ακράδαντον πεποίθησιν εις όλας τας πράξεις τας οποίας κάμνετε, διότι πάντοτε βασίζεσθε εις την ορθήν λογικήν και πάντοτε είσθε εν τάξει, είθε ο Θεός φανεί με τον νέον χρόνον με καλλίτερον ορίζοντα εις όλους μας. […]
Την σημερινήν περίστασιν ακόμα και εις αυτήν την χώραν με όλον τον πλούτον και την βιομηχανίαν που έχει, εν τούτοις μεγαλόπλουτοι και υπάλληλοι μόλις και μετά δυσκολίας αποκτούν τα προς το ζην, καθώς και ο βίος ενταύθα είναι υπέρογκος κατ’ ελάχιστον όριον χρειάζομαι περί τας δώδεκα χιλιάδας δραχμάς προς συντήρησιν της οικογενείας μου και ευτυχής λογίζομαι που έχω εργασίαν και τα αποκτώ, διότι σήμερον και εδώ η κυβέρνησις έχει τρομερούς φόρους και οι επιχειρηματίες κοπανίζουν αέρα, είναι προτιμώτερον να εργάζεται κανείς παρά να έχει μικράν τινά επιχείρησιν. […]
Διά την αδελφήν μας Γεωργίαν σοι έγραφον εις την προηγουμένην μου να μοι στείλεις γενικώς τα προσόντα της και μίαν καλήν φωτογραφίαν της. Εγώ σχετίζομαι με τον Αρχιμανδρίτην της κοινότητός μας και ίσως δυνηθώ να την φέρω εκτός της αναλογίας ως δήθεν διδασκάλισσαν της κοινότητος. Διά το άλλο ζήτημα έχω στενάς σχέσεις με έναν καλόν ιατρόν, ο οποίος τυγχάνει άγαμος και δυνατόν να κάμω τίποτε, διότι σχετίζομαι με όλους τους συγγενείς του. Εις μίαν εσπερίδα στο σπίτι μου είχον καλέσει κάτι συγγενείς του και μία Κυρία την είδε την Γεωργίαν εις το κάδρον που είναι μαζί με την Αλεξάνδρα, το έχω μεγενθύνει εις το ένα μέτρον και έχουν επιτύχει τόσο ωραία, ώστε έμεινε το μάτι της, και μοι λέγει: ποία είνε, της απαντώ: αδελφή μου, μοι απαντά: αυτή θα αρέσει του αδελφού μου του ιατρού. Ώστε έχω πεποίθησιν κάτι να κάμω, αλλά κι εκεί να μην κάμω, έχω τηνπεποίθησιν, ερχόμενη ενταύθα θα ευρεθή εις άλλην ατμόσφαιραν γυναικείου παραδείσου, και είμαι πεπεισμένος και αυτής θα αρέσει, διότι εδώ διά τας γυναίκας υπάρχει μεγαλυτέρα ευκαιρία από κάθε άλλο μέρος του κόσμου, είμαι τουλάχιστον πολύ αισιόδοξος εν αυτώ τω ζήτημα και είθε να γίνει όσον το δυνατόν ταχύτερον, το επιθυμώ εξ όλης της καρδίας μου.[…]
Φροντίσατε και σεις με τον πλέον λογικότερον τρόπον διά τα συμφέροντα όλων μας και ο θεός μαζί μας, είμαι εκ των προτέρων πεπεισμένος ότι όλαι αι υποθέσεις μας θα διεξαχθούν εν πλήρη αρμονία, έχεις δε τον λόγον μου ότι ουδεμίαν αντίρρησιν θα εύρεις μαζί μου, ει μη μόνον συνεργασίαν, αρμονίαν, και αγάπην δια το κοινόν συμφέρον της οικογενείας μας και πείθομαι ότι κρατείς τα κλονισμένα σκήπτρα της οικογενείας μας πολύ υψηλά ώστε ουδείς δύναται να θίξη παραμικρόν τι, και συ θα ανοίξεις το προπύργιον της ευημερίας όλων υμών και ημών, και ημέραν τινά αγαπημένη θα συναντηθώμεν ύστερον από πολυετήν αποξένωσιν. Έχετε χαιρετισμούς από την σύζυγόν μου, καθώς τα τέκνα μου Πηνελόπη, Ευάγγελος και Ελένη φιλούν την δεξιάν σας.
Την Πηνελόπην την έχω κλείσει εντός, σε σχολείον, και προοδεύει θαυμάσια, τον επόμενον μήναν θα υπάγω να την εύρω και θα σας γράψω διότι μόνον μηνιαίως επιτρέπεται να την βλέπω συμφώνως των διαταγών του Λυκείου
Φιλίσατέ μου την Γεωργίαν και την Αλεξάνδραν εκ μέρους ημών και τας ευχαριστώ δια τας ευχάς των. Άνευ εταίρου, αναμένω απάντησίν σας
Διατελώ
Μεθ’ αγάπης
Ο αδελφός σας
Γιώργος
[i] Ο Βασιλιάς Γεώργιος Β' επανήλθε κατόπιν δημοψηφίσματος που διενεργήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 1935 από τη δικτατορική κυβέρνηση του Γεωργίου Κονδύλη (που είχε καταλάβει με πραξικόπημα την εξουσία στις 10 Οκτωβρίου 1935). Έμεινε στην ιστορία ως Νόθο δημοψήφισμα.
