Τεύχος 129
Εμφάνιση άρθρων Books' Journal βάσει ετικέταςΗ τέχνη ως καθρέφτης της εθνικής ταυτότητας
Άγγελος Α. Παληκίδης, Τέχνη και ιστορική συνείδηση στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, Gutenberg, Αθήνα 2021, 443 σελ.
Μια ιδιαίτερα χρήσιμη μελέτη που με τρόπο γόνιμο κατορθώνει να μιλήσει για την ιστορία της τέχνης, την ιδεολογία του νεοσύστατου ελληνικού κράτους όπως αυτή εκφράζεται ή προσπαθεί να εκφραστεί μέσω της τέχνης, επίσημης ή μη, και ταυτόχρονα για την καλλιέργεια της ιστορικής συνείδησης μέσα από την τέχνη κατά τον 19ο αιώνα.
Πανδημία, οικονομία και εξουσία
Γιάννης Κυριόπουλος - Δώρα Σταύρου - Κώστας Αθανασάκης, Πολιτική οικονομία της πανδημίας Covid-19, Παπαζήση, Αθήνα 2021, 158 σελ.
Τι μάθαμε από τον Covid-19; Πώς επέδρασε στους πληθυσμούς η βιοπολιτική της πανδημίας, πώς διαχειρίστηκαν οι πολιτικές εξουσίες τις συνέπειές της; Μια συλλογική στοχαστική προσέγγιση ζητημάτων υγειονομικής ασφάλειας στην παγκοσμιοποίηση, με προτάσεις για την παγκόσμια ασφάλεια, τις ελευθερίες και την ενδυνάμωση των δημόσιων συστημάτων υγείας, πρόταση στην οποία αντιτίθεται το ιατροτεχνολογικό σύμπλεγμα που υπερασπίζεται το μονοτεχνικό παράδειγμα της ιατρικής περίθαλψης. Ένα κείμενο που δημοσιεύτηκε λίγες μέρες μετά τον αδόκητο χαμό του Γιάννη Κυριόπουλου, προσώπου με λαμπρή προσφορά στα οικονομικά της υγείας και με σημαντικές παρεμβάσεις για καλύτερη δημόσια υγεία. [Τεύχος 129, ΤΒJ]
Γολoντομόρ
Anne Applebaum, Ο κόκκινος λιμός, μετάφραση από τα αγγλικά: Μενέλαος Αστερίου, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2019, 454 σελ.
Υπάρχουν λέξεις σε όλες τις γλώσσες που συμπυκνώνουν μεγάλα ιστορικά γεγονότα, όπως το δικό μας «Όχι». Έτσι και το ουκρανικό Γολοντομόρ (Голодомор), που είναι κάτι περισσότερο από μια σύνθετη ουκρανική λέξη – συντίθεται από τη λέξη «Γολόντ» που σημαίνει λιμός και τη λέξη «Μορίτι» που σημαίνει βίαιος θάνατος. Παραπέμπει στον σκοτεινό χειμώνα του 1932-33, όταν εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν από την πείνα στην Ουκρανία. Τεύχος 129
Ο Σεφέρης και η πρώτη μεταπολεμική ποιητική γενιά Μερικά παραδείγματα
Πρώτα απ’ όλα, θέλω να ευχαριστήσω για την πρόσκληση συμμετοχής στο Συνέδριο, καθώς και για την τιμητική συμπερίληψη του ονόματός μου στην Επιστημονική Επιτροπή. Πριν αρχίσω να αναπτύσσω το θέμα μου, μια διόρθωση. Στις περίπου προ διετίας πρώτες συνεννοήσεις, είχα διαβιβάσει στους οργανωτές συντομότατη περίληψη της σημερινής ομιλίας, τόσο λακωνική που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως προϊόν φυγοπονίας. Είχα τότε την ελπίδα για μιαν εν καιρώ επεξήγηση, αλλά τα γνωστά γεγονότα της πανδημίας ανέτρεψαν κάθε πιθανότητα. Τα ονόματα των ποιητών που ανέφερε εκείνη η λακωνική περίληψη (Σινόπουλος, Αναγνωστάκης, Παυλόπουλος) ήταν εντελώς ενδεικτικά και επ’ ουδενί εξαντλούσαν την πρόθεσή μου να επεκταθώ πιθανώς στο σύνολο των μεταπολεμικών ποιητών. Επομένως, δεν θα ακούσετε στη συνέχεια μόνον τις τυχόν συντεχνιακές ή όποιες άλλες σχέσεις μεταξύ των τριών αυτών ποιητών και του Σεφέρη.
Ένας μπαλαδόρος ποιητής
Valerio Curcio, Der Torschützenkönig ist unter den Dichtern gegangen. Fussball nach Pier Paolo Pasolini (Ο σκόρερ χάθηκε ανάμεσα στους ποιητές. Το ποδόσφαιρο και ο Πιερ Πάολο Παζολίνι), μετάφραση από τα ιταλικά: Judith Krieg, Bad Herrenalb, 2022, 184 σελ.
Στην «ενδεκάδα των φιλοσόφων και ποιητών», αναμφίβολα, ξεχωρίζει το enfant terrible της ιταλικής και, ευρύτερα, της ευρωπαϊκής διανόησης, ο Πιερ Πάολο Παζολίνι (1922-1975): αυτό το κείμενο, για τη σχέση του ποιητή με την ποιητική του ποδοσφαίρου, είναι αφιερωμένο στα εκατοστά του γενέθλια. Τεύχος 129
Η «δυστυχισμένη συνείδηση» του ελληνισμού
Αλεξάνδρα Δεληγιώργη, Σύγχρονα κάτοπτρα της ελληνικότητας. Ιδέες και ιδεολογήματα στον 21ο αιώνα, Αρμός, Αθήνα 2022, 362 σελ.
Μια επισταμένη έρευνα και μελέτη των αντίπαλων ιδεολογικών ρευμάτων που καταδυναστεύουν εδώ και δύο αιώνες τη διχασμένη («δυστυχισμένη» με εγελιανούς όρους) συνείδηση του ελληνισμού: από τη μια πλευρά ο εθνοκεντρισμός της ελληνικότητας και από την άλλη η δυτικοφροσύνη του διαφωτισμού και του εκσυγχρονισμού. Και οι δύο στάσεις αναβάλλουν επ’ αόριστον τη δυνατότητά μας να προσανατολιστούμε σε μια «ανθρωποκεντρική κριτική της αυτονομίας και της ελευθερίας».
Η «δίκη των έξι». Έγκλημα και τιμωρία ή έγκλημα H τιμωρία;
Εκατό χρόνια έπειτα απ’ αυτό που κάποιοι χαρακτήρισαν «ενδικοφανές έγκλημα», σε κάθε περίπτωση δε άφησε ένα βαθύτατο έως ανεξίτηλο αποτύπωμα στο συλλογικό/ιστορικό ασυνείδητο όλων των Ελλήνων, ασφαλώς και είναι ενδεδειγμένη η στιγμή για κατά μέτωπον θεώρηση όλων των στοιχείων που συγκρότησαν το κορυφαίο δικαστικό δράμα της νεότερης ιστορίας μας. Στο κείμενο που ακολουθεί –χωρίς να επεκταθώ στο υπόστρωμα του Εθνικού Διχασμού, που κατέστησε μη αδιανόητη την αντιμετώπιση και καταδίκη ως εθνικών προδοτών των πολιτικών ηγετών της μιας εκ των βασικών πολιτικών παρατάξεων του τόπου, αυτό το κάνω αναλυτικά αλλού– θα εστιάσω σε τρία σημεία της όλης υπόθεσης: στο κατηγορητήριο, στη διεξαγωγή της διαδικασία και στις μεσομακροπρόθεσμες πολιτικές συνέπειες της Δίκης.
Αντιδυτικισμός
Δεν είναι η πρώτη φορά που, στην Ελλάδα, η Ακροδεξιά βρίσκεται μαζί με την Ακροαριστερά να υποστηρίζουν εγκληματικά καθεστώτα. Το ζήσαμε τη δεκαετία του 1990, τα χρόνια της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας. Τότε που στήριζαν τις εγκληματικές εθνοκαθάρσεις του Μιλόσεβιτς, έλεγαν ότι είναι προβοκάτσια η σφαγή του Σεράγεβο, η σφαγή της Σρεμπρένιτσα παρουσιαζόταν από τον Τύπο ως μονόστηλο. Ο Κάρατζιτς, ο Μλάντιτς, ο καπετάν Αρκάν ήταν τα είδωλά μας. Ξαναζούμε το παρελθόν μας.
Τεύχος 129
Κυκλοφόρησε το νέο τεύχος του Books' Journal, τχ. 129, Απρίλιος 2022. Τα πλήρη περιεχόμενα: