Από την αρχή των προσπαθειών για την απελευθέρωση των ομήρων με στρατιωτικά μέσα, ο πληθυσμός της Γάζας που δεν συμμετέχει στις δυνάμεις των απαγωγέων –Χαμάς, Ισλαμικός Τζιχάντ και ίσως μερικές μικρότερες οργανώσεις– πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος, ο οποίος συνεχώς αυξάνει, καθώς οι κάτοικοι της Γάζας χρησιμοποιούνται από τους απαγωγείς ως ανθρώπινες ασπίδες ή βρίσκονται άθελά τους ανάμεσα στην ανταλλαγή πυρών και υφίστανται τις συνέπειες διαρκών εκτοπισμών και μετακινήσεων στο πλαίσιο των επιχειρήσεων των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, πράγμα που έχει οδηγήσει σε μια διαρκώς επιδεινούμενη ανθρωπιστική κρίση. Τα θύματα και η ανθρωπιστική κρίση έχουν δώσει βάση για την καταγγελία του Ισραήλ ως υπεύθυνο εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, ιδιαίτερα ως φυσικό αυτουργό μιας γενοκτονίας.
Προσωπικά είμαι της γνώμης ότι η κατηγορία της γενοκτονίας κατά του πληθυσμού της λωρίδας της Γάζας είναι ντε φάκτο και ντε γιούρε αβάσιμη, ενώ σε ό,τι αφορά της καταγγελίες για εγκλήματα πολέμου πιστεύω ότι η δικαιοσύνη στο Ισραήλ είναι σε θέση να τις διερευνήσει με αμεροληψία και να αποδώσει ευθύνες και ποινές στους υπεύθυνους.
Ενόψει της αυξανόμενης διεθνούς αποδοκιμασίας για την επιδεινούμενη ανθρωπιστική κρίση στην λωρίδα της Γάζας και για τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό των θυμάτων, πολλά δυτικά κράτη, μεταξύ των οποίων και κλασικοί σύμμαχοι του Ισραήλ όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία, έχουν εκφράσει την πρόθεσή τους να αναγνωρίσουν στο πλαίσιο της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ ένα κυρίαρχο παλαιστινιακό κράτος, χωρίς όμως παράλληλα να καθορίσουν τα όρια της επικρατείας του.
Το σκεπτικό αυτής της κίνησης δεν είναι εντελώς ξεκάθαρο – πέρα από την ελπίδα ότι έτσι το Ισραήλ θα αναγκαστεί να συναινέσει σε μια διαπραγματευτική λύση της σύγκρουσης.
Είμαι της γνώμης ότι η αναγνώριση ενός κυρίαρχου παλαιστινιακού κράτους όχι μόνο δεν θα φέρει τη λύση της διαμάχης πιο κοντά, αλλά θα επιδεινώσει τη θέση του πληθυσμού της Γάζας και του παλαιστινιακού πληθυσμού στην Δυτική Όχθη, καθώς θα θέσει και τις δύο αυτές πληθυσμιακές ομάδες σε μια εμπόλεμη κατάσταση, η οποία προς το παρόν δεν υφίσταται.
Ο λόγος είναι ο εξής: Αυτή την στιγμή ο κυρίαρχος (σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο) στη δυτική όχθη και στη λωρίδα της Γάζας είναι το κράτος του Ισραήλ. Ο παλαιστινιακός πληθυσμός αυτοδιοικείται μέσω της Αυτόνομης Παλαιστινιακής Αρχής (της οποίας τις αρμοδιότητες στη λωρίδα της Γάζας έχει σφετεριστεί η Χαμάς με την ανοχή και του Ισραήλ και της διεθνούς κοινότητας), αλλά δεν ασκεί πηγαία κυριαρχία. Από αυτό προκύπτει ότι το Ισραήλ είναι υπεύθυνο για την απόλυτη προστασία του πληθυσμού από πολεμικές πράξεις στις δύο αυτές περιοχές, υποχρέωση που αυτή τη στιγμή στη Γάζα όχι μόνο δεν εκπληρώνει αλλά και εκ των πραγμάτων παραβιάζει, παρ’ όλες τις ειλικρινείς προσπάθειες των Ενόπλων Δυνάμεων του Ισραήλ να περιορίσουν όσο το δυνατόν τις καταστροφικές συνέπειες των επιχειρήσεων κατά των εγκληματιών της Χαμάς και των συνεργών της.
Όμως η αναγνώριση ενός κυρίαρχου παλαιστινιακού κράτους θα καταστήσει τον παλαιστινιακό πληθυσμό ντε γιούρε κυρίαρχο στη Δυτική Όχθη και ντε φάκτο στη λωρίδα της Γάζας. Ταυτόχρονα, με την αναγνώριση, το κράτος αυτό θα βρεθεί σε κατάσταση πολέμου με το Ισραήλ – εκτός αν η νόμιμη κυβέρνησή του αποφασίσει να πατάξει την ανταρσία της Χαμάς στην λωρίδα της Γάζας, πράγμα που είναι μάλλον απίθανο, τόσο για πρακτικούς όσο και για πολιτικούς λόγους.
Καθιστώντας όμως τον πληθυσμό της Γάζας μέρος του κυρίαρχου λαού του παλαιστινιακού κράτους, το Ισραήλ α) απαλλάσσεται από την απόλυτη υποχρέωσή του να τον προστατεύσει και περιορίζεται στην προστασία που απαιτεί το διεθνές δίκαιο απέναντι σε πληθυσμό εχθρικού κράτους και β) οι απώλειες μεταξύ του πληθυσμού της περιοχής γίνονται παράπλευρες απώλειες αμάχων εν καιρώ πολέμου – κάτι που αναγνωρίζεται από το δίκαιο του πολέμου. Επιπλέον, οι ισραηλινοί όμηροι θα μετατραπούν σε αιχμαλώτους πολέμου και η Χαμάς θα είναι πλέον υποχρεωμένη να επιτρέψει την πρόσβαση του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού σε αυτούς, ενώ οι πολεμιστές της Χαμάς που εφεξής θα συλλαμβάνονται θα θεωρούνται αιχμάλωτοι πολέμου και θα μπορούν να εγκλειστούν σε φυλακές χωρίς δίκη, επιπλέον δε θα μπορούν να κατηγορηθούν και να καταδικαστούν για εγκλήματα πολέμου, κάτι που συνήθως εν καιρώ πολέμου επισύρει βαρύτερες ποινές.
Με άλλα λόγια, η αναγνώριση ενός κυρίαρχου παλαιστινιακού κράτους θα μετατρέψει την αντιτρομοκρατική επιχείρηση και επιχείρηση διάσωσης των ομήρων σε μια καθαρά πολεμική επιχείρηση και θα μεταφέρει την υποχρέωση της προστασίας του πληθυσμού της λωρίδας της Γάζας στην (πλέον) κυβέρνηση (και όχι διοίκηση) της Ραμάλα και στη Χαμάς, κάτι που η πρώτη αδυνατεί και η δεύτερη είναι απρόθυμη να υλοποιήσει.
Σημειωτέον ότι οι συνέπειές αυτές είναι ανεξάρτητες από τα άλλα προβλήματα που θα έχει η ενέργεια αυτή –μη καθορισμός συνόρων, ανοικτό το θέμα της πρωτεύουσας– και από την αρνητική στάση τόσο του Ισραήλ, όσο και των ΗΠΑ και άλλων δυνάμεων.
Δεν αμφιβάλλω ότι οι προθέσεις για την αναγνώριση του κυρίαρχου παλαιστινιακού κράτους είναι αγαθές, όμως όπως γνωρίζουμε οι αγαθές προθέσεις αποτελούν το οδόστρωμα του δρόμου προς την κόλαση.
