Διάβασα αρκετούς λίβελλους κατά του Συμβουλίου της Επικρατείας από νομομαθείς με ακαδημαϊκές περγαμηνές σε σχέση με την απόφασή του για συνταγματικότητα του νόμου που δίνει την δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών ΑΕΙ. Απ’ ό,τι κατάλαβα, οι νομομαθείς καταλογίζουν στο ανώτατο δικαστήριο αυθαίρετη ερμηνεία και έλλειμμα νομικού ερείσματος της απόφασής του.
Έχοντας επίγνωση ότι δεν έχω βαθιές νομικές γνώσεις, όμως με βάση ότι κάτι σκαμπάζω από πολιτική φιλοσοφία, θα ήθελα να σημειώσω τα εξής από τη σκοπιά ενός κριτικού παρατηρητή – αυτή είναι στο κάτω κάτω της γραφής και η δουλειά μου:
α) Οι παράγραφοι 5 και 8 του άρθρου 16 του συντάγματος της Ελλάδος αντιφάσκουν ως προς την παράγραφο 1 του ιδίου άρθρου και θέτουν αυθαίρετους περιορισμούς στην ελεύθερη άσκηση του δικαιώματος που κατοχυρώνεται σε αυτήν: Η τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες, η ανάπτυξη και η προαγωγή τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους.
Ως αυθαίρετοι περιορισμοί της ελεύθερης άσκησης ενός δικαιώματος αντιφάσκουν κατά τη γνώμη μου και ως προς το άρθρο 2§1: Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας.
β) Το ότι διατάξεις ενός συντάγματος αναιρούνται ή παρακάμπτονται από διατάξεις ενός ιεραρχικά ανώτερου καταστατικού χάρτη, π.χ. ενός ομοσπονδιακού συντάγματος, ή από διατάξεις που απορρέουν από διεθνείς συμβάσεις ή από διεθνείς κανόνες που με τη σειρά τους απορρέουν από τη μεταφορά αρμοδιοτήτων σε υπερεθνικούς οργανισμούς όπως η ΕΕ είναι μέρος του διεθνούς δικαίου, είναι κατοχυρωμένο στο σύνταγμα της Ελλάδος (άρθρο 28) και αποτελεί τη βάση της διεθνούς συνεργασίας και, στην περίπτωση της ΕΕ, της ευρωπαϊκής σύγκλισης σε έναν ενιαίο χώρο δικαίου και οικονομικής και κοινωνικής ζωής.
γ) Η αναθεώρηση του άρθρου 16 θα επιφέρει την αρμονία ανάμεσα στο σύνταγμα της Ελλάδος και το νομικό πλαίσιο της ΕΕ, αλλά δεν αποτελεί προϋπόθεση για τη θέσπιση ενός νόμου που είναι από μόνος του συμβατός με αυτό το πλαίσιο. Με άλλα λόγια, δεν υφίσταται καμία «μεθοδική τάξη» ανάμεσα στην αναθεώρηση του άρθρου 16 και τη συνταγματικότητα της ίδρυσης μη κρατικών ΑΕΙ υπό τις συνθήκες που ορίζει ο νόμος και επιβεβαιώνει η απόφαση του ΣτΕ.
δ) Αυτό δεν σημαίνει ότι το σύνταγμα καθίσταται περιττό (το διάβασα κι αυτό). Το σύνταγμα περιέχει πολλές διατάξεις που καθορίζουν τη φύση της Ελληνικής Δημοκρατίας ως κυρίαρχου κράτους, ως προσώπου του διεθνούς δικαίου και ως μέλους της ΕΕ, οι οποίες δεν μπορούν να αντικατασταθούν από υπερεθνικές διατάξεις ούτε να μεταφερθούν σε υπερεθνικούς οργανισμούς.
ε) Η επιμονή στην τυπολατρική εφαρμογή του συντάγματος μέχρι την αναθεώρησή του από τη Βουλή είναι απλά ένα ακόμα δείγμα του φαινομένου ότι στην Ελλάδα το συνταγματικό πλαίσιο και ο νόμος εν γένει χρησιμοποιούνται κυρίως ως όπλα, τόσο σε πολιτικές όσο και σε ιδιωτικές αντιπαραθέσεις, και όχι ως μέσα ορθολογικής και πραγματιστικής οργάνωσης του κράτους και της κοινωνίας.
