Η Χαμάς ως κριτήριο της πολιτισμικής μας ταυτότητας!

Το κόμμα είχε αναπτύξει διάφορα παραρτήματα με ανθρώπους του τοποθετημένους πάντα σε κατάλληλες θέσεις: από τα πανεπιστήμια μέχρι τα δισκάδικα κι από τους εκδοτικούς οίκους μέχρι τα φωτοτυπάδικα, τις εφημερίδες και τα περιοδικά. Για να «τραβήξεις» κόπιες έπρεπε να ήσουν προοδευτικών φρονημάτων.  [...] Το κόμμα δεν επένδυε στην εικόνα αλλά στον προοδευτικό προσανατολισμό των ανθρώπων του πολιτισμού. Δεν χρειαζόταν παρά μόνο να το δηλώσεις, και όταν το έφερνε η ώρα να δημοσιοποιήσεις την ανησυχία σου για την κούρσα των εξοπλισμών, να κάνεις λόγο για τον αφοπλισμό και την ειρήνη, να δηλώσεις συμπαράσταση στον Παλαιστινιακό λαό και τον Αραφάτ, κυρίως όμως να ξεμπροστιάζεις τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό.

Ξενοφών Α. Μπρουντζάκης, Το καλοκαίρι του μεγάλου καύσωνα

Το απόσπασμα αυτό τοποθετείται χρονικά στη δεκαετία του 1980 – και πιο συγκεκριμένα, στο 1987. Έχουν περάσει από τότε 38 χρόνια, κοντά μισός αιώνας μεταπολίτευση. Κι όμως, η λογοτεχνία (γιατί για τη λογοτεχνία μιλάμε εδώ, καθαρά) εξακολουθεί να λειτουργεί με όρους «προοδευτικός συγγραφέας - αντιδραστικός συγγραφέας». Όλες αυτές τις δεκαετίες έκαναν καριέρα συγγραφείς που είτε κινούνταν εντός αυτού του γενικού πλαισίου είτε ως «ανεκτές» ή «βολικές» εξαιρέσεις – πάντα, όμως, υπό την ομπρέλα του προοδευτικού πνεύματος.

Η παρατήρηση αυτή δεν περιέχει απολύτως καμία αξιολογική κρίση για τους ίδιους τους συγγραφείς· δεν σχολιάζει λογοτεχνικά έργα, αλλά λογοτεχνικές συνθήκες, και τον τρόπο με τον οποίο αυτές ελέγχονται ή επιτηρούνται στον λεγόμενο «προοδευτικό χώρο» – με ξεκάθαρο, αριστερό πρόσημο.

Το ότι δηλαδή δεν δικαιούμαι εγώ και το έργο μου –γραμμένο από την πλευρά των νικητών– μια θέση στον πάγκο των «αμόλυντων», των «καθαρών» προοδευτικών βιβλιοπωλείων των ηττημένων (που για κάποιον υπερφυσικό λόγο κατέχουν όλες τις θέσεις στις εφημερίδες, στις επιτροπές, στα υπουργεία και στα κρατικά μέσα ενημέρωσης των νικητών, από τη Βουλή μέχρι την ΕΡΤ των... ηρωικώς πεσόντων!), αυτό αποτελεί ένα από τα ανεξήγητα μυστήρια της ανθρωπότητας.

Σύμφωνα πάντως με τους στοιχειώδεις κανόνες της λογικής, θα έπρεπε –έστω και για τα μάτια του κόσμου– να υπάρχει κι ένας «νικητής» στα ράφια, έτσι, για ξεκάρφωμα! Με αυτή τη λογική, η ιστορία ξαναγράφτηκε. Πλαστογραφήθηκε. Και κάθε συγγραφέας ή έργο που αμφισβητούσε το αφηγηματικό μονοπώλιο των ηττημένων θεωρήθηκε ότι είχε ύποπτα «αντιδραστικά» κίνητρα ή λάθος θεώρηση του κόσμου. Ένας κόσμος που πρέπει, επιτέλους, να πάρει το μάθημά του και να ωριμάσει.

Αλλά από την «ωρίμανση» μέχρι τη συστηματική αποσιώπηση και την «ανεπίσημη» δίωξη όσων έργων παρουσιάζουν διαφορετική άποψη από την «προοδευτική», η απόσταση είναι τεράστια. Τόση όση υπάρχει ανάμεσα στην απολυταρχία και τη δημοκρατία· στη χυδαία λογοκρισία και την πνευματική ελευθερία. Γιατί εδώ μιλάμε για τον μικρό προοδευτικό βιβλιοπώλη «με άποψη» (καθώς, όπως όλοι γνωρίζουμε, οι βιβλιοπώλες της γειτονιάς... διαβάζουν νυχθημερόν ό,τι προτείνουν!), ο οποίος αποφασίζει τι αξίζει και τι όχι να βρεθεί στα ράφια του.

Κάπως έτσι, το μοντέλο μετατρέπεται στον γνώριμο τύπο του παλιού περιπτερά: έλεγε «καλημέρα» με χαμόγελο και άποψη – και μετά σε κάρφωνε στην Ασφάλεια. Η άλλη όψη του νομίσματος του απολυταρχισμού.

Όλος αυτός ο καλός κόσμος και ανώτερος ηθικά, συγκινείται βαθιά από την πολιτισμική ώσμωση και την πνευματική μέθεξη των μικρών, προοδευτικών κυψελών. Και μέσα σε όλα αυτά –όπως δείχνουν και τα πρόσφατα γεγονότα– η Παλαιστίνη και το παλαιστινιακό ζήτημα, με έναν σχεδόν μεταφυσικό τρόπο, αναδείχθηκαν σε βασικά θεμέλια της εθνικής μας πνευματικής διαμόρφωσης στη μεταπολίτευση. Ο αγώνας των Παλαιστινίων ενάντια στους «καθυστερημένους» και διαβολικούς Σιωνιστές έγινε ο φάρος της πνευματικότητάς μας, το κριτήριο της πολιτισμικής μας ταυτότητας!

Γι’ αυτό και (κάποια) από τα μικρά βιβλιοπωλεία με ά-πο-ψη (το λέω αργά και καθαρά: με άποψη) αρνούνται πεισματικά να φιλοξενήσουν μυθιστορήματα που φέρουν τη ρετσινιά του «αντιδραστικού». Την ίδια ώρα, για τις εκτελέσεις στο Ιράν, τις πρακτικές σε διάφορες αραβικές χώρες «ανοικτές στη... συμπερίληψη», τη ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία, για όλα αυτά, ούτε λέξη! Καμία ενσυναίσθηση. Καμία αριστερή ευαισθησία.

Το αριστεριλίκι της μεταπολίτευσης είναι προϊόν εξαγοράσιμο επί τη εμφανίσει:  η  Καρυστιανού (μητέρα των μαχών για τα Τέμπη) καταθέτει πρόταση για προανακριτική υποδεικνύοντας τον πρωθυπουργό της χώρας ως συνειδητό δολοφόνο, κατηγορούμενο για... εσχάτη προδοσία και το υπογράφουν ακροδεξιοαριστερά εξαμβλώματα της Βουλής από κοινού, όπως συνέβαινε τα χρόνια του ηθικού πλεονεκτήματος μεταξύ Χρυσής Αυγής  και  ΣΥΡΙΖΑ. Τα επιβατηγά τρένα μεταφέρουν καύσιμα του ΝΑΤΟ για τα ουκρανικά ντρόουνς που βομβαρδίζουν τη μάνα του ηρωικού Κόκκινου Στρατού,  Ρωσία.  Η χούντα Μητσοτάκη κλείνει συμφωνίες στρατηγικού χαρακτήρα ενάντια στα συμφέροντα του  παλαιστινιακού λαού που υποστηρίζουν ασμένως η Τουρκία, το Ιράν, η Υεμένη και διάφορες ισλαμικές τζαμαχιρίες και αδελφότητες, που έχουν δηλώσει με την ειρήνη και τον άνθρωπο, ιδίως με τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Και μέσα σε όλα αυτά, έχουμε και τους εκδοτικούς ακτιβισμούς και τις μνημειώδεις ανακοινώσεις της Εταιρείας Συγγραφέων – όπως και κάποιους βιβλιοπώλες με άποψη!