Και φυσικά προκάλεσε –μετά την πρώτη ψυχρολουσία– αναστοχασμό στους κύκλους του μελλοντικού κυβερνητικού συνασπισμού, ο οποίος οδήγησε σε μια σειρά εσωτερικών διαβουλεύσεων στις εκάστοτε κοινοβουλευτικές ομάδες και γενικών διαβουλεύσεων ανάμεσα στις κοινοβουλευτικές ομάδες του «δημοκρατικού τόξου», που κατέληξαν στην εσπευσμένη αλλαγή του κανονισμού της ομοσπονδιακής Βουλής και στην επανάληψη της ψηφοφορίας μερικές ώρες αργότερα, με αποτέλεσμα τελικά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς στο αξίωμα του καγκελάριου και την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης.
Σε τι είδους αναστοχασμό προέτρεπε το μήνυμα των βουλευτών; Οι γνώμες ειδικών περί τα κυβερνητικά είναι πολλές και ποικίλες. Μερικοί θεωρούν ότι εκφράζει την πίκρα μερικών σοσιαλδημοκρατών βουλευτών γιατί ο κ. Μερτς υπερψήφισε στην προηγούμενη Bουλή, μαζί με το ακροδεξιό AfD, την αυστηροποίηση της νομοθεσίας που καθορίζει την παροχή ασύλου σε πρόσφυγες. Άλλοι θεωρούν ότι η άρνηση υποστήριξης ήρθε από εκείνους που οργίστηκαν με την αθέτηση της υπόσχεσης του κ. Μερτς να μην χαλαρώσει τους αυστηρούς κανόνες που διέπουν τον κρατικό δανεισμό. Ο κ. Μερτς στήριξε στην περίπτωση αυτή την πρωτοβουλία των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων. Μια τρίτη θεωρία είναι ότι η στέρηση των απαιτούμενων ψήφων για την επίτευξη της απόλυτης πλειοψηφίας ήταν κίνηση εκδίκησης από βουλευτές που δεν πήραν θώκο στο νέο κυβερνητικό σχήμα. Μπορεί να συντρέχουν και οι τρεις αυτοί λόγοι μαζί με άλλους πιο εξωτικούς – κανείς δεν πρόκειται να μάθει ποτέ τι συνέβη γιατί η ψηφοφορία ήταν μυστική.
Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι, αμέσως μετά αυτή την καταστροφή, οι κοινοβουλευτικές ομάδες της ελάσσονος αντιπολίτευσης, Πράσινοι και Κόμμα της Αριστεράς, προθυμοποιήθηκαν να διευκολύνουν την άμεση επανάληψη της ψηφοφορίες συναινώντας στην αλλαγή του κανονισμού του Κοινοβουλίου που προέβλεπε την επανάληψη το νωρίτερο μετά από δυο μέρες. Και τα δυο κόμματα όμως δήλωσαν ότι θα καταψηφίσουν την υποψηφιότητα Μερτς.
Στην επαναληπτική ψηφοφορία ο κ. Μερτς κατάφερε να συγκεντρώσει 325 ψήφους, εννιά περισσότερες από το μίνιμουμ των 316 της απόλυτης πλειοψηφίας αλλά τρεις λιγότερες από την αριθμητική δύναμη των δυο κοινοβουλευτικών ομάδων του κυβερνητικού συνασπισμού. Από την άλλη μεριά, στη δεύτερη ψηφοφορία οι αρνητικές ψήφοι μειώθηκαν σε 292 από 307 της πρώτης, ενώ αυξήθηκε από εννέα σε δώδεκα ο αριθμός των βουλευτών που δεν συμμετείχαν στην ψηφοφορία – ο αριθμός των λευκών και άκυρων ψηφοδελτίων ήταν και τις δυο φορές τέσσερα. Χωρίς πάλι να μπορούμε να ξέρουμε ποιος ψήφισε τι, από τη συμπεριφορά των δυο κομμάτων της ελάσσονος αντιπολίτευσης και με την προϋπόθεση ότι η μείζων αντιπολίτευση, δηλαδή το AfD, καταψήφισε μονολιθικά και τις δυο φορές την υποψηφιότητα Μερτς, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι στη δεύτερη ψηφοφορία ο κ. Μερτς έλαβε, παρά τις διακηρύξεις, σιωπηλά, και μερικές υποστηρικτικές ψήφους από την ελάσσονα αντιπολίτευση.
Έτσι, μετά τη δεύτερη ψηφοφορία, ο κ. Μερτς έλαβε αυτό που στα γερμανικά αποκαλείται «νεύμα με τον πάσσαλο του φράχτη» (Wink mit dem Zaunpfahl), δηλαδή τo μήνυμα να μην αγνοεί την ελάσσονα αντιπολίτευση γιατί η κοινοβουλευτική του επιβίωση μπορεί να εξαρτηθεί και απ’ αυτήν. Και ο πάσσαλος αυτός είναι τυλιγμένος στο χαρτί με το μήνυμα να αναλογιστεί πώς θα μπορέσει να εξασφαλίσει την αμέριστη υποστήριξη των βουλευτών του συνασπισμού του.
Γιατί –και αυτό είναι το ηθικό δίδαγμα της ημέρας– σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς για τη δημοκρατία, την ειρήνη, την ευρωπαϊκή συνοχή και τη διατλαντική συνεργασία, ισχύει επιτακτικά για τις δημοκρατικές δυνάμεις στην Γερμανία αλλά και την υπόλοιπη Ευρώπη η αρχή:
We must hang together; else we will hang separately…
* Μια υπόδειξη τυλιγμένη σε μια προειδοποίηση
