Αφού απαρίθμησε τους συνήθεις υπόπτους –κατεστημένο, πολιτικοί που έχουν απομακρυνθεί από το λαό, διαφθορά, μεγάλα συμφέροντα, ψέματα και πολύ χρήμα–, το γράμμα μιλούσε για περίθαλψη υγείας για όλους (health care as a right), αύξηση κατώτατου μισθού και νομιμοποίηση μαριχουάνας. Ήταν επίσης κατά του fracking, της εξόρυξης φυσικού αερίου. Ο αποστολέας λεγόταν Τζον Φέτερμαν.
Αυτό που έκανε το γράμμα να ξεχωρίζει από το σωρό του junk mail δεν ήταν οι χιλιοειπωμένες εξαγγελίες ή το υπονοούμενο ηθικής ανωτερότητας (virtue signaling) της εναντίωσης στο fracking. Το γράμμα ξεχώριζε χάρις στον τόνο, το personal pitch αυτού που το είχε γράψει. Ο Φέτερμαν ισχυριζόταν ότι ήταν διαφορετικός σε βαθύτερα, σημαντικότερα αν και δύσκολο να οριστούν επίπεδα. Look at me, έγραφε επί λέξει, do I look like a conventional politician? Σου φαίνομαι για συμβατικός πολιτικός;
Φέτερμαν γύρω στο 2016
Πράγματι, οι φωτογραφίες ξεχείλιζαν αντισυμβατικότητα τουλάχιστον μιας ορισμένης εκδοχής. Ξυρισμένο κεφάλι, πουκάμισα απλώστρες που εναλλάσσονταν με χούντι, κάργκο σορτς και άφθονα τατουάζ σαν μουσείο μοντέρνας τέχνης. Ο ατίθασος sans-cravatte λαιμός του έλεγε ένα περήφανο Όχι στην πειθάρχηση της γραβάτας. Ήταν αδύνατο να φαντασθείς αυτό το μπαντ μπόι σαν γερουσιαστή – «in this or any other universe», όπως θα έλεγε ο Σέλντον στο Big Bang Theory. Η σωματώδης, πάνω-από-2-μέτρα φιγούρα έμοιαζε να έχει πηδήξει από το ρινγκ στημένου wrestling. Ή από συναυλία των Midnight Oil γιατί κάπως μου θύμιζε τον γαργαντούα υπερκινητικό Πήτερ Γκάρετ, φρόντμαν της αυστραλέζικης μπάντας και πρωταγωνιστή του οικολογικού ροκ που μας ξεσήκωνε τραγουδώντας «Beds are burning», όταν η αντικαπιταλιστική ρητορική παντρευόταν την κλιματική αλλαγή.
Στο γράμμα ο Φέτερμαν απέπνεε αυθεντικότητα και το πειστικό περφόρμανς χτύπησε πολλές δικές μου χορδές. Λίγο η φαντασίωσή μου ότι ούτε εγώ είμαι κατεστημένο, λίγο η έμφυτη αριστεροσύνη μου σαν γνήσιο τέκνο της αθηναϊκής μεταπολίτευσης, λίγο το health care as a right, λίγο η καταγωγή του Φέτερμαν από τα μέρη της Πενσυλβάνια τα οποία μισοκοροϊδευτικά μισοχαϊδευτικά αποκαλούν Πενσυλτάκι (η “Άλλη Αμερική της Βαρβαρότητας” που κάνει ευρωπαίους διανοούμενους να διαρρηγνύουν τα κασκόλ τους κάθε δεύτερη οκταετία), λίγο η αδυναμία μου για Americana και ένας θεός ξέρει ποια άλλα σκοτεινά απωθημένα, υπερνίκησαν το ταμπού μου στα υπερβολικά τατουάζ, και άρχισα να τον παρακολουθώ.
Δεν ήμουν ο μόνος γιατί γρήγορα ο Τζον αναδείχτηκε σε πολιτικό δυναμό πρώτου μεγέθους και κανείς δεν εξεπλάγη όταν, τον Μάιο του 2022, θριάμβευσε στις προκριματικές για το Δημοκρατικό χρίσμα του υποψήφιου γερουσιαστή στην Πενσυλβάνια, παρότι λίγες μέρες πριν τις εκλογές ακούστηκε ότι έπαθε εγκεφαλικό. “Τίποτα σοβαρό” ήταν η επίσημη ανακοίνωση που αμέσως ξεχάστηκε στις καλοκαιρινές διακοπές, τις διαφημίσεις, τα βίντεο, τα tweets, memes και GIFs που τρολάριζαν τον αντίπαλο του Ντόκτορ Οζ. Ο Τζον παρωδούσε τις επαύλεις του διάσημου γιατρού, λες και το μέγεθος της περιουσίας του αντιπάλου σου συνιστά πολιτικό επιχείρημα. Όχι απλώς το εγκεφαλικό ξεχάστηκε αλλά κανείς δεν πρόσεξε ότι ο Φέτερμαν έγινε άφαντος και δεν έκανε καμία δημόσια εμφάνιση, κάτι χωρίς προηγούμενο για κάποιον που είναι υποψήφιος. Η προεκλογική του καμπάνια ήταν 100% images in absentia που σχολίαζαν και κορόιδευαν άλλα images. Είχε γίνει ντεμπορικός πολιτικός του θεάματος στην εποχή των αλγόριθμων. Καθώς άρχιζε το φθινόπωρο και οι επικείμενες ενδιάμεσες εκλογές γίνονταν ορατές, πλήθαιναν οι φήμες ότι ο Φέτερμαν ήθελε να αποφύγει κάθε debate.
Το γιατί το είδαμε στις 25 Οκτωβρίου, όταν φάνηκε ότι το εγκεφαλικό ήταν σοβαρό. Με χλωμή κούραση ο Τζον δυσκολευόταν να βρει τις λέξεις που ήθελε, να τις αρθρώνει ή να τελειώνει προτάσεις. Αντί για ιπτάμενος Τζον Τίγρης να καταπλακώνει το κατεστημένο στο ρινγκ ή εκρηκτικός ροκ σταρ στη σκηνή, θύμιζε κομπάρσο με κατάθλιψη που δεν θέλει να είναι μπροστά στις κάμερες. Είτε σε denial, είτε απέκρυψε σκόπιμα τη βαρύτητα του εγκεφαλικού, ο αντισυμβατικός Φέτερμαν που ζητούσε απλώς και μόνο να τον κοιτάξουμε για να πεισθούμε για την ειλικρίνεια του, είχε αποφασίσει ότι οι ψηφοφόροι δε χρειαζόταν να σκοτιζόμαστε με λεπτομέρειες. Και η εξόρυξη φυσικού αερίου; Στην πιο επώδυνη στιγμή του debate, ο Φέτερμαν ψευδίζοντας και τραυλίζοντας είπε ότι ήταν πάντα υπέρ του fracking. Για να ολοκληρωθεί η μεταμόρφωση φόρεσε και γραβάτα. Διόλου αντισυμβατική συμπεριφορά. Το θέαμα άλλαξε τη δυναμική του ντέρμπι της Πενσυλβάνια το αποτέλεσμα του οποίου ίσως κρίνει τον έλεγχο της γερουσίας. Ξαφνικά, ο Ντόκτορ Οζ, που ποτέ δεν έκρυψε ποιος ήταν (και εξαιτίας της διασημότητάς του ακόμη και να ήθελε δεν μπορούσε), απέκτησε λάμψη ειλικρίνειας. Μετά το debate το δημοσκοπικό προβάδισμα του Φέτερμαν εξανεμίστηκε.
Η βαρύτητα του εγκεφαλικού έθεσε το ερώτημα εάν ο Φέτερμαν είναι fit to serve, εάν μπορεί να ανταποκριθεί στα καθήκοντα του γερουσιαστή. Προς τιμήν του, ο Οζ έχει αποφύγει να εκμεταλλευθεί προεκλογικά το πρόβλημα υγείας του αντιπάλου του, αλλά διάφοροι ζητούν δημοσιοποίηση του ιατρικού ιστορικού του Φέτερμαν ο οποίος τώρα θυμίζει αυτούς που κρύβουν ενοχοποιητικές φορολογικές δηλώσεις ή οφσορικές δραστηριότητες.
Το ιατρικό απόρρητο προστατεύεται με δρακόντειους νόμους εάν είσαι απλός και ανώνυμος αλλά σχετικοποιείται σημαντικά όταν ζητάς την ψήφο των συμπολιτών σου. Το πρόβλημα δεν είναι ότι εάν πάθεις εγκεφαλικό ή άλλη σοβαρή ασθένεια δεν μπορείς να συμμετέχεις στο δημοκρατικό παιχνίδι – το αντίθετο. Η πρώτη χαμένη ευκαιρία του Φέτερμαν ήταν η απροθυμία να εμπιστευτεί το κοινό, πριν απ’ όλα αυτούς που τον υποστήριζαν, να παρουσιάσει με ειλικρίνεια τι έγινε και ποια είναι η πρόγνωση του εγκεφαλικού. Προφανώς δεν θέλουμε ούτε χρειάζεται να ξέρουμε τι έδειξαν οι αγγειογραφίες, τα υπέρηχο, πόσο μειωμένο είναι το κλάσμα εξώθησης, τι μάρκα απινιδωτή του βάλανε ή τα φάρμακα που παίρνει. Αλλά το disability που επιφέρει το εγκεφαλικό σε έναν υποψήφιο και ο τρόπος που το χειρίζεται ξεπερνούν διαστάσεις τεχνικού θέματος και αποκτούν πολιτική σημασία.
Διστάζω να μεταφράσω disability σαν αναπηρία διότι ένα από τα πλέον ελπιδοφόρα σημεία των καιρών είναι ο ριζικός επαναπροσδιορισμός των δυσκολιών, των ορίων και των δυνατοτήτων των ανθρώπων που μέχρι πολύ πρόσφατα αποκαλούσαν “ανάπηρους”. Όμως εδώ βρίσκεται η δεύτερη χαμένη ευκαιρία του Φέτερμαν. Με το εγκεφαλικό μπορούσε να ηγηθεί στην εποχή όπου οι disabled γίνονται differently abled. Λένε ότι εάν η ζωή σού πετάει λεμόνια πρέπει να φτιάχνεις λεμονάδα. Με το ταλέντο του για showmanship και την αδιαμφισβήτητη δημοτικότητά του μπορούσε να χρησιμοποιήσει το απροσδόκητο πρόβλημα υγείας που του συνέβη για να φέρει στο προσκήνιο θεμελιώδη προβλήματα γύρω από την πρόληψη, τη θεραπεία, την αποκατάσταση και την κοινωνική επανένταξη μετά από εγκεφαλικό. Τι καλύτερη ευκαιρία για να μιλήσει και μάλιστα σε πρώτο πρόσωπο για health care as a right, όπως έκανε το 2015-16;
Κάτι τέτοιο σημαίνει ρίσκο και να μη φοβάσαι να χάσεις. Όμως με την εξαφάνισή του από προσώπου γης μετά το εγκεφαλικό και με το ότι προσπάθησε να κάνει απελθέτω απ’ εμού το debate, συμπεριφέρεται σαν κάποιος που φοβάται μήπως χάσει. Η προεκλογική του εκστρατεία έχει περάσει στα χέρια των επαγγελματιών του κόμματος. Οι χαμένες ευκαιρίες του Φέτερμαν δείχνουν τα όρια της αντισυμβατικότητας και της αυθεντικότητας. Το σαββατοκύριακο, δύο μέρες πριν από τις εκλογές, έρχονται τα προεδρικά αεροπλάνα και οι γυαλιστερές λιμουζίνες με Ομπάμα και Μπάιντεν για να τον στηρίξουν και είναι σίγουρο ότι δεν θα φοράνε κάργκο σορτς. Μας χωρίζει μια αιωνιότητα από το 2016, όταν ο Τζον έστελνε αντισυμβατικά γράμματα ενάντια στα κατεστημένα. Και εκτός από τα δικά του προβλήματα υγείας, ο Φέτερμαν έχει απέναντί του τη βαρυτική δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων σαν τέλεια καταιγίδα εναντίον των Δημοκρατικών το 2022.
Όλο το καλοκαίρι ο Οζ ήταν πίσω στα γκάλοπ. Μετά το debate έχει βρει το ρυθμό του και έχει κλείσει την ψαλίδα με ισχυρό φίνις. Δύο μέρες πριν από τις εκλογές, οι φήμες τού δίνουν 70% πιθανότητα να νικήσει.
Φιλαδέλφεια 6 Νοεμβρίου, 2022
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ:
Το πρώτο μέρος για αυτή την παραδειγματική αναμέτρηση:
https://booksjournal.gr/gnomes/4051-o-doktor-oz-thelei-na-paei-ouasigkton
