Τον Ιανουάριο 2016, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε δώσει τον τόνο με δηλώσεις του σε διεθνή πρακτορεία: «η ελληνική οικονομία θα καταπλήξει τις αγορές με τις επιδόσεις της το 2016». Μπορεί με άνεση να επαναλαμβάνει την ίδια δήλωση κάθε χρόνο – κάποτε θα πέσει μέσα!
Τα πήγε καλά με την πρόβλεψή του ο πρωθυπουργός; Φαίνεται να βγάζουμε πρωτογενές πλεόνασμα – τι άλλο θέλουν οι τοκογλύφοι δανειστές μας; Όμως, ακόμη και μετά τις εκταμιεύσεις των στοχευμένων υποδόσεων του προγράμματος στήριξης, τα «φέσια» του Δημοσίου στην αγορά είναι στα 8 δις ευρώ, τουλάχιστον 2,5 δις ευρώ πάνω από την «προίκα» του Σαμαρά. Επίσης, τα reposείναι 3 δις ευρώ πάνω απ’ ό,τι ήταν στα τέλη του 2014. Όσοι αγανακτούν γιατί δεν έχουν φάρμακα και γάζες τα νοσοκομεία, δεν έχουν θέρμανση και καθαριότητα τα πανεπιστήμια, ας καταλάβουν επί τέλους πως έχουν repos οι διοικήσεις τους κι όλοι μαζί έχουμε πλεόνασμα. Το ασφαλιστικό λύθηκε για μια ακόμη φορά – 1% του ΑΕΠ βγαίνουν, χάρη στις νομοθετικές εμπνεύσεις του Γιώργου Κατρούγκαλου, από τις συντάξεις. Με χαρακτηριστική άνεση, η παρέμβαση στο ασφαλιστικό επιφέρει την πολυπόθητη αλλαγή στο παραγωγικό μοντέλο: κανείς κάτω των σαράντα ετών δεν έχει κίνητρο να ασφαλίζεται, ούτε οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Οπότε το ένστικτο της επιβίωσης οδηγεί στη μαύρη οικονομία, στη μετανάστευση και στο κλείσιμο των ατομικών επιχειρήσεων – ήδη το 50% των ελεύθερων επαγγελματιών έκλεισαν βιβλία και από τους υπόλοιπους πολλοί συνωστίζονται στις εφορίες να κλείσουν τα δικά τους για να αποφύγουν να πληρώνουν με βάση έσοδα που δεν έχουν – του 2015. Το ΤΑΙΠΕΔ βραβεύτηκε από ευρωπεριοδικό που ειδικεύεται στα funds ιδιωτικοποιήσεων – καταπληκτικός ο δημοσιοσχεσίτης του Ταμείου, δεδομένου ότι με την κατάθεση του προϋπολογισμού μάθαμε πως πέτυχε μόλις το 20% των δικών του στόχων, αυτών που θα βοηθούσαν την ελληνική οικονομία να καταπλήξει. Οι λογαριασμοί –όλοι!– περίπου ενός εκατομμυρίου συμπολιτών μας κατασχέθηκαν, οι φόροι είναι στα ουράνια, οι μισοί συμπολίτες μας χρωστούν τα μαλλιοκέφαλά τους στο Δημόσιο. Τα λουκέτα πάνε σύννεφο, με τα «κόκκινα δάνεια» των τραπεζών δεν έχει γίνει τίποτε, ρευστότητα δεν υπάρχει από πουθενά. Οι αγορές έχουν όντως μείνει κατάπληκτες – όχι από τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας, αλλά από την άρνηση εφαρμογής οποιασδήποτε πολιτικής που μπορεί να κινήσει το κάρο από τη λάσπη.
Είχαμε, όμως, και φοβερές επιτυχίες μέσα στη χρονιά. Κλείσαμε –που λέει ο λόγος– την πρώτη αξιολόγηση με επτά μήνες καθυστέρηση (κι ένα βουνό νέων φόρων, άμεσων και έμμεσων, που έρχονται από την Πρωτοχρονιά), πήραμε προσωρινά μια γενναία ρύθμιση του χρέους, χειρότερη από τη δέσμευση των δανειστών το Νοέμβριο 2012, και πορευόμαστε. Η ανεργία μειώθηκε, πλην όμως περίπου το 50% των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα απασχολείται με συμβάσεις μερικής απασχόλησης και με ελάχιστες αποδοχές. Η διαπλοκή πατάχθηκε – πήραμε λεφτά για παιδάκια σε παιδικούς σταθμούς από υπερθεματιστές τηλεοπτικών αδειών χωρίς άδειες και μείναμε χωρίς ενημερωτικές εκπομπές. Καταφέραμε να ισορροπήσει το προσφυγικό/μεταναστευτικό πρόβλημα, με ποσοστό 25% περισσότερους μετανάστες, σε σχέση με τις υποχρεώσεις που είχαμε αναλάβει, ενώ οι συνθήκες «φιλοξενίας» που προσφέρουμε στους συνανθρώπους μας μόνο να ντρεπόμαστε ως ανθρώπινα όντα μπορούν να μας κάνουν. Κρατήσαμε σθεναρή εθνική στάση στο Κυπριακό, επιχειρώντας να τινάξουμε στον αέρα κάθε προοπτική λύσης. Προχωράμε με βήμα ταχύ στις διαδικασίες που θα εκδημοκρατίσουν τους ναζιστές του Κοινοβουλίου μας – ως και εκδρομή τούς πηγαίνουμε για να τονώσουμε μαζί τους το ηθικό των ακριτών μας. Μην ξεχνάμε πως δώσαμε την υπεσχημένη από το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης «13η σύνταξη» και, παράλληλα, τονώσαμε το αγωνιστικό μας φρόνημα έναντι των ακραίων κύκλων των δανειστών.
Ο πρωθυπουργός μας είναι έτοιμος για την εφετινή πρωτοτυπία στις δηλώσεις του: «η ελληνική οικονομία θα καταπλήξει με τις επιδόσεις της τις αγορές το 2017». Μόνο που οι πολιτικές της διετίας 2015-16 έχουν οδηγήσει σε αδιέξοδο. Η δεύτερη αξιολόγηση είναι ανοικτή, με μόνη προοπτική μια «πολιτική λύση» βασισμένη στην καλοσύνη των ξένων, ώστε ως χώρα να μην πτωχεύσουμε και τυπικά τον Ιούλιο που λήγουν ομόλογα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και της εξόδου στις αγορές του 2014. Το διαθέσιμο εισόδημα –όσων έχουν ακόμη εισόδημα– θα συρρικνωθεί τουλάχιστον κατά 8% λόγω των εισφορών και των φόρων – το περιώνυμο καλάθι της νοικοκυράς ακριβαίνει κατά 10%-12%, ώς και ο καφές γίνεται είδος πολυτελείας. Το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης το μόνο που θα διευκολύνει είναι η παράταση της παραμονής της εθνοσωτηρίου κυβερνήσεως Τσίπρα-Καμμένου στην εξουσία.
Το 2017 μπαίνει, σε ρευστό διεθνές περιβάλλον, με κυρίαρχη την αβεβαιότητα. Κανείς δεν ξέρει τι μας ξημερώνει με πρόεδρο Τραμπ στις ΗΠΑ, με τις επιπτώσεις του Brexit, με τις γαλλικές, ολλανδικές και γερμανικές εκλογές. Επίσης, δεν μπορούμε να περιμένουμε εξελίξεις στο μέτωπο της σωτηρίας της χώρας πριν από το σχηματισμό κυβέρνησης στη Γερμανία. Από το δύσπεπτο μενού του χρόνου, πρώτο πιάτο είναι το Κυπριακό τις επόμενες ημέρες, με καθοριστικό για τις εξελίξεις τον εντελώς απρόβλεπτο τουρκικό παράγοντα – άρρηκτα συνδεδεμένο με το προσφυγικό/μεταναστευτικό. Στο μεταξύ, η οικονομία δεν πρόκειται να κινηθεί πριν αρχίσουν να διαφαίνονται αποτελέσματα κάποιας πολιτικής με τα «κόκκινα δάνεια» που θα απελευθερώσει τραπεζική ρευστότητα. Όλοι ευχόμαστε οι ζοφερές προοπτικές παρατεινόμενης στασιμότητας (αν όχι καταρράκωσης) να μην οδηγήσουν σε κοινωνικές αντιπαραθέσεις.
Όσοι πιστεύουμε ακόμη στη δημοκρατία και στον κοινοβουλευτισμό περιμένουμε κάποιο φως από τη σημερινή αντιπολίτευση. Μέρος της –και μέσα στην αξιωματική αντιπολίτευση– βολεύεται με τη στασιμότητα, η οποία κάποιοι φαντάζονται πως θα οδηγήσει σε επαναπατρισμό κοψοχέρηδων από τον ΣΥΡΙΖΑ και άλλοι πως θα τους δώσει το ώριμο φρούτο της εξουσίας και της νομής του κράτους στο πιάτο. Δυστυχώς, εάν δεν βρεθεί αυτός που θα τραβήξει αξιόπιστα τις διαχωριστικές γραμμές λύσης-στασιμότητας και που «θα το πάρει πάνω του» η χώρα θα σέρνεται προς την καταστροφή, αργά ίσως αλλά σίγουρα. Θα περιμένουμε πάλι δηλώσεις του πρωθυπουργού για την ελληνική οικονομία που θα καταπλήξει τις αγορές. Για φέτος, πάντως, ίσως θα ’πρεπε ο κ. Τσίπρας, αντί για τις βεβαιότητές του για τις δήθεν προοπτικές της παραμυθένιας οικονομίας μας, να δώσει τις προβλέψεις του για την κλήρωση του τζόκερ. Πιο πολλές πιθανότητες θα έχει να πέσει μέσα.
