Στήλες

Η επιστημονική προσφορά και η προσωπικότητα του Αϊνστάιν έχουν αποτελέσει θέμα αναρίθμητων δημοσιογραφικών ή επιστημονικών κειμένων και βιβλίων. Η συμβολή του στην επέκταση της γνώσης κατά τον 20ό αιώνα είναι κορυφαία. Όμως, ο θείος Αλβέρτος εμπνέει όχι μόνο θαυμασμό αλλά και οικειότητα σε παράδοξα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων. Κανένα άλλο πρόσωπο της επιστήμης δεν έγινε τόσο γνωστό στο ευρύ κοινό, δεν έχει τόσο σχολιαστεί, αναλυθεί και φωτογραφηθεί. Το λαϊκό αισθητήριο τον ξεχώρισε, ίσως επειδή έδειξε ότι κάποιος άνθρωπος μπορεί να κατανοήσει την λειτουργία του κόσμου, παρ’ όλο που λίγοι θα κατανοήσουν τη θεωρία του. Ταυτόχρονα, εκτιμήθηκε ως άνθρωπος που κινητοποιήθηκε για την ειρήνη, αλλά και νοιάσθηκε να εκλαϊκεύσει τις παράξενες ιδέες του. Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τεύχος 106, Φεβρουάριος 2020.

ΙΙ. 18/3/2020. Η πληγωμένη από τη δεκάχρονη κρίση χώρα μας μπήκε σε μια καινούργια απρόβλεπτη και βαριά περιπέτεια. Η εξέλιξη της οποίας θα είναι από πολλές πλευρές άσχημη, αλλά το πόσο άσχημη θα εξαρτηθεί από εμάς τους πολίτες, ως οργανωμένη κοινωνία αλλά και από τον καθένα μας ατομικά. Η νηφαλιότητα, η τήρηση των κανόνων, η κριτική αποδοχή των αποφάσεων των αρχών αλλά και η αλληλεγγύη θα είναι οι παράμετροι που θα παίξουν ρόλο με δεδομένο το τεχνολογικό επίπεδο των υποδομών και τη δυνατότητα του υγειονομικού δυναμικού της χώρας.

Ι. 17/3/2020. Η ανακοίνωση της πολιτικής του Ηνωμένου Βασιλείου για την άμυνα απέναντι στον κορωνοϊό έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία. Πολλοί σκέφτηκαν ότι ο Τζόνσον είναι άκαρδος, αναίσθητος, τρελός, νεοφιλελεύθερος κλπ. Πριν κάνουμε όμως χαρακτηρισμούς ας θέσουμε ένα κρίσιμο ερώτημα. Αποτελεί η αντίληψή του εκδοχή ορθολογικής αντιμετώπισης της καταστροφικής απειλής; Η ιστορία θ’ απαντήσει σ’ αυτό το ερώτημα, κάποιες σκέψεις όμως μπορούν να γίνουν ή ν’ αναπαραχθούν αντιμαχίες γύρω από το ζήτημα. Θα μας βοηθήσουν επίσης να ξεκαθαρίσουμε ποια ακριβώς είναι η στρατηγική που ακολουθεί η χώρα μας , μαζί με όλες τις άλλες και τον ΠΟΥ.

Όταν ο εθνικός ύμνος αμφισβητήθηκε και έγινε πρόταση αντικατάστασής του. Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τεύχος 103, Νοέμβριος 2019.

Η τακτική στήλη του Λάκη Δόλγερα. Αναδημοσίευση από το Books' Journal τχ. 99, Ιούνιος 2019.

Το ιαπωνικό παράδειγμα είναι διδακτικό. Συνίσταται στην εκπληκτική μεταμόρφωση και εξέλιξη που εμφάνισε η Ιαπωνία, κατόπιν μεταπολεμικής κατοχής. Εκδηλώθηκε με εντυπωσιακή βιομηχανική ανάπτυξη και, παράλληλα, άνθιση της τέχνης και της επιστήμης. Το απολύτως επιτυχές «μνημόνιο» βασίστηκε στις γόνιμες ιδιαιτερότητες που είχε η νησιωτική ασιατική χώρα ήδη από την προϊστορική εποχή, στον εκσυγχρονισμό της κατά τον 19o αιώνα, στη μόνιμη επικράτηση αξιοκρατίας και κοινωνικής αρμονίας και στις τραγικές συνέπειες του πολέμου. Πρόκειται για ένα μοναδικό κοινωνικό πείραμα που έστρεψε μια ιδιόμορφη κοινωνία από τον μιλιταρισμό σε προχωρημένο ειρηνικό πολιτισμό, με μεγάλα επιτεύγματα και κεντρική θέση στον κόσμο κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τχ. 95, Φεβρουάριος 2019.

Βαγγέλης Δ. Πανταζής, Χάρτες και ιδεολογίες. Οι προσανατολισμοί των χαρτών και οι τύχες των λαών, επίμετρο: Ευάγγελος Λιβιεράτος, Στερέωμα, Αθήνα 2018, 520 σελ.

Πώς να διαβάσουμε τους χάρτες και τι ακριβώς εκπροσωπεί η λειτουργία τους; Αντιστοιχούν η χάραξη, ο σχεδιασμός και οι εικόνες τους σε μια φυσική πραγματικότητα που περνάει απλώς στο χαρτί με συνοπτικό και κωδικογραφικό τρόπο ή πρόκειται για συμβολικές κατασκευές, που έχουν σχέση με το ζήτημα της κατεύθυνσης και του προσανατολισμού; Κι αν είναι έτσι, είναι άραγε η κατεύθυνση και ο προσανατολισμός έννοιες εγγενώς αποφορτισμένες και ουδέτερες ή εμπεριέχουν στοιχεία όπου η ιδεολογία ρίχνει βαριά τη σκιά της;        

Η Ιστορία ως σχολικό μάθημα διαμορφώνει, ίσως περισσότερο από κάθε άλλο, τις πεποιθήσεις και την ταυτότητα των μελλοντικών πολιτών. Κατασκευάζει τις λεγόμενες ρίζες της κοινωνίας, οι οποίες, σύμφωνα με μερικούς, είναι αναγκαίες για την επιβίωσή της. Συνήθης στόχος, η έντεχνη παγίωση ιδεών περί εξαιρετικότητας της φυλής στην οποία ανήκουν οι μαθητές. Γιατί άραγε οι πόλεμοι πρωταγωνιστούν στην διδασκόμενη Ιστορία; Πώς είναι αποδεκτό διάφορα άσχετα, μέχρι και ανώριμα πρόσωπα, να επιβάλλουν σοβαροφανείς απόψεις, χρησιμοποιώντας αυτή την ιδιαίτερα σύνθετη επιστήμη; Πώς θα μπορούσε μια αντικειμενική Ιστορία να προσφέρει γνώσεις χρήσιμες για τον καθένα και να υπηρετήσει την πρόοδο; Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τεύχος 90.

Ο Κωνσταντίνος Πίττας θυμάται ανέμελα παιδιά χρόνια και  απαιτεί να μην ξεχάσουμε τους νεκρούς στο Μάτι - αλλά κυρίως τα παιδιά. Αναδημοσίευση από το Books' Journal 90, Σεπτέμβριος 2018, που κυκλοφορεί. [ΤΒJ]

Κριτική της έκθεσης documenta14, καλλιτεχνική διεύθυνση Adam Szymczyk, 8 Απριλίου – 16 Ιουλίου 2017. Μέρος Α΄: Ωδείο Αθηνών, Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τχ. 77.