Ελλάδα

Gonda Van Steen, Ζητούνται παιδιά από την Ελλάδα. Υιοθεσίες στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου, μετάφραση από τα αγγλικά: Αριάδνη Λουκάκου, Ποταμός, Αθήνα 2021, 536 σελ.  

Με το τέλος του Εμφυλίου, το διάστημα 1949-62, τα χρόνια του αναδυόμενου Ψυχρού Πολέμου και της αμερικανικής παρέμβασης στη χώρα μας με την Ελλάδα να μαστίζεται από ακραία φτώχεια, περίπου 3.200 ελληνόπουλα «μετοίκησαν», τα περισσότερα ακουσίως, όχι και με τόσο νόμιμους τρόπους, από την Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν κυρίως στις ΗΠΑ. (τεύχος 125, Δεκέμβριος 2021)

Λίγα λόγια για τον Κάρολο Παπούλια (1929-2021) - και ένα κείμενό του για την πολιτική και την ηθική. Γράφει ο Γιώργος Ευαγγελόπουλος

Μαριλένα Ζ. Κασιμάτη, Αναμνήσεις του Ερνστ Τσίλλερ - Ernst Zillers Erinnerungen, δίγλωσση έκδοση (ελληνικά - γερμανικά), επίμετρο: Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ, β' έκδοση Βιβλιοπωλείον της Εστίας,  Αθήνα 2021, 272 σελ.

Η ιστορικός της Τέχνης, επιμελήτρια εκθέσεων και άριστη γερμανομαθής Μαριλένα Ζ. Κασιμάτη ασχολείται δεκαετίες με τον Τσίλλερ και το έργο του. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ καταλληλότερο κα επαρκέστερο πρόσωπο για ν΄ αναλάβει να παρουσιάσει στο σύγχρονο κοινό πλήρεις τις Αναμνήσεις του μεγάλου δημιουργού και από το πρωτότυπο γερμανικό κείμενο. Και όχι μόνο.

Νίκος Διακουλάκης, Σπύρος Καβουνίδης, Νίκος Κουτρέτσης, Γιάννης Μαρούκης, Γιάννης Μεϊμάρογλου, Λάμπης Ντόλκας, Βασίλης Στεφανής, Δημήτρης Ψυχογιός, Διαδρομές, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2021, 288 σελ.

Οκτώ κείμενα απολογισμού και αυτογνωσίας από ισάριθμα πρόσωπα με ενδιαφέρουσες πολιτικές διαδρομές, στην αντιδικτατορική πάλη, σε εκδοχές της δημοκρατικής Αριστεράς και στη διεκδίκηση της φιλελεύθερης δημοκρατίας και της Ευρώπης. Τι μένει από μια τέτοια πορεία; [ΤΒJ]

Όταν ήθελε ο Καστοριάδης να περιγράψει την ακατανίκητη δύναμη των συλλογικών μύθων, συχνά έλεγε ένα ευφυολόγημα: «Αν ισχυριστώ σοβαρά ότι είμαι προϊόν άμωμης σύλληψης, δηλαδή της επαφής με κρίνο, θα οδηγηθώ αμέσως στον ψυχίατρο. Όταν όμως ένας άλλος είπε ακριβώς το ίδιο, επειδή τον πίστεψαν πολλοί, έγινε αρχηγός θρησκείας!»

Στις 8 Δεκεμβρίου 2021, απονεμήθηκε στον Χρήστο Χωμενίδη το Ευρωπαϊκό Βραβείο Βιβλίου, για τη Νίκη – το μυθιστόρημά του του 2014, οικογενειακή σάγκα και χρονικό της πολιτικοκοινωνικής κατάστασης στην Ελλάδα του εικοστού αιώνα. Παραλαμβάνοντας το βραβείο του, ο συγγραφέας διάβασε το κείμενο που ακολουθεί:

Στις 8 Δεκεμβρίου 2021, η γερμανική καγκελαρία απέκτησε νέο ένοικο. Μετά 16 έτη, η Άνγκελα Μέρκελ παρέδωσε το γραφείο της στον Όλαφ Σολτς, ευχόμενη «καλή επιτυχία και καλούς χειρισμούς για τη χώρα». Ποια ήταν η ηγέτις της γερμανικής Χριστιανοδημοκρατίας τα τελευταία 18 χρόνια που, μεταξύ άλλων, χειρίστηκε την ελληνική κρίση καταφέρνοντας να διατηρηθεί η ευρωπαϊκή συνοχή. Οι απαντήσεις στην κριτική της βιογραφίας τής Μέρκελ από την Kati Marton, όπως δημοσιεύτηκε στο τεύχος 124 του Books' Journal, Νοεμβρίου 2021.

Αυτό που ενδεχομένως να έχει ανάγκη ο τόπος να είναι ένας νέος «βενιζελισμός» -αναγκαστικά, δυστυχώς, χωρίς Ελευθέριο Βενιζέλο-, δηλαδή μια νέα παράταξη που, στο οικονομικό πεδίο, θα είναι πραγματικά φιλελεύθερη, ενώ, στο κοινωνικό πεδίο, θα ’ναι αποτελεσματική υποστηρίκτρια της ποιοτικής εμβάθυνσης της δημοκρατίας, του κοινωνικού κράτους και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών. 

Gonda Van Steen, Adoption, Memory and Cold War Greece: Kid pro quo?, University of Michigan Press, 2019, 350 σελ.

Gonda Van Steen, Ζητούνται παιδιά από την Ελλάδα. Υιοθεσίες στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου, μετάφραση από τα αγγλικά: Αριάδνη Λουκάκου, Ποταμός, Αθήνα 2021, 536 σελ. 

Το τελευταίο βιβλίο της καθηγήτριας ελληνικών σπουδών Gonda Van Steen έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στη ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία: τις υιοθεσίες περισσότερων από 3.000 παιδιών από την Ελλάδα στην Αμερική κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου (κυρίως την περίοδο 1950 - 1962). Συνδυάζοντας την ακαδημαϊκή εμβρίθεια με την αφοπλιστική ευαισθησία, η Van Steen ανατέμνει κριτικά ένα συναισθηματικά και ηθικά φορτισμένο θέμα, απευθυνόμενη στο πλατύ κοινό. (τεύχος 108)

Μαξίμ Γκόρκι, Οι Αρταμάνοφ, μετάφραση από τα ρωσικά: Άρης Αλεξάνδρου, Πατάκη, Αθήνα 2018, 525 σελ. 

Ο Γκόρκι άρχισε σαν φωνή της βαθιάς Ρωσίας, των απλών ανθρώπων και των κολασμένων, των παραβατικών, των θυμάτων της βίας. Αλλά από το 1927 αρχίζει η υποταγή του στον Στάλιν, μεταστροφή που δεν έχει άλλη εξήγηση από την κυνική ιδιοτέλεια. Ως πνευματική προσωπικότητα, ο Αλεξάνδρου υπήρξε το ακριβώς αντίθετο του Γκόρκι. Εντάχθηκε στην κομμουνιστική Αριστερά, όπως οι περισσότεροι της γενιάς του, με τις ιδέες της ισότητας, της δικαιοσύνης και της ελευθερίας. Και αρνήθηκε αυτή την ένταξη όταν διαπίστωσε την εξέλιξη του κομμουνισμού σε ιδεολογία και πρακτική ολοκληρωτισμού. Μεταξύ άλλων, ο Αλεξάνδρου μετέφρασε και Γκόρκι.

ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ BOOKS' JOURNAL - τχ. 99