Παναγιώτης Ιωαννίδης

Η μεγάλη αξία της Μαρίας Λαϊνά ήταν και παραμένει, για μένα, σαφής: μοναδική στην ποιητική πύκνωση – σαγηνευτική και στο άπλωμα του λόγου της.

Ξαναδιαβάζοντας όλα τα ποιήματα του Νίκου Φωκά γι’ αυτό το αφιέρωμα (που δημοσιεύτηκε στο τχ. 158 και, αποσπασματικά, τις προηγούμενες ημέρες στην ιστοσελίδα του Books' Journal), πολλά ήσαν αυτά που ξεχώρισα. Με εξέπληξε, ωστόσο, πόσο ομοιόμορφα, με αδιακύμαντη πυκνότητα, ήσαν κατανεμημένα σε όλο το χρονικό εύρος του έργου του: δεν είναι συχνό φαινόμενο, μια ποιητική φωνή όχι μόνο να πρωτοεμφανίζεται διακριτή κι ενδιαφέρουσα, αλλά και να μη φθίνει μετά, ας πούμε, την όγδοη δεκαετία της.

Από τις 10 Νοεμβρίου του 1816, ο 28χρονος Μπάιρον, έχοντας ρίξει μαύρη πέτρα πίσω του και περάσει ένα διάστημα στην Γενεύη (όπου θα συναναστραφεί τον Σέλεϊ και τη συντροφιά του), βρίσκεται στη Βενετία. Προς το τέλος του έτους, δημοσιεύεται το Γ’ Άσμα του Τσάιλντ Χάρολντ.

Μπορώ ν’ ακούσω με κλειστά τα μάτια

Τα βραδινά πουλιά.
Σύντομα θα σωπάσουν
Και η ύστατη νύχτα στη γη
Θα ξεκινήσει,
Κατάμεστη από θλίψη.

~ Τσαρλς Σίμικ, "Διαβάζοντας Ιστορία" [απόσπ.], μτφρ.: Λένια Ζαφειροπούλου

Ο αποχαιρετισμός στην ποιήτρια (πέθανε στις 27 Δεκεμβρίου 2023) –που έγραψε επίσης θεατρικά έργα, υβριδικά πεζά, και παιγνιώδη δοκίμια ιδιαίτερης σημασίας– με ένα ποίημα από κάθε ποιητικό βιβλίο* της (εκτός απο το πρώτο, το οποίο επέλεξε να μην ξανατυπώσει ποτέ). Τεύχος 149

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΙΧ

Κείμενα: Παναγιώτης Ιωαννίδης (επιμ.), Βασίλης Αμανατίδης, Ορφέας Απέργης, Ειρήνη Βακαλοπούλου, Ειρήνη Γκόλτσιου, Άννα Γρίβα, Κορίνα Καλούδη, Δήμητρα Κωτούλα, Στέργιος Μήτας, Ιφιγένεια Ντούμη, Όλγα Παπακώστα, Χρήστος Σιορίκης

23 μεταφράστριες και μεταφραστές, 25 ποιήτριες και ποιητές

Επιμέλεια: Παναγιώτης Ιωαννίδης

Μεταφράζουν: Μαρίνα Αγαθαγγελίδου, Δημήτρης Άλλος, Βασίλης Αμανατίδης, Ορφέας Απέργης, Αντωνία Γουναροπούλου, Γιάννης Δούκας, Λένια Ζαφειροπούλου, Λευτέρης Ζαχαριουδάκης, Ελένη Ηλιοπούλου, Κατερίνα Ηλιοπούλου, Λένα Καλλέργη, Δήμητρα Κωτούλα, Ασπασία Λαμπρινίδου, Μέμη Μελισσαράτου, Μαργαρίτα Μέλμπεργκ, Στέργιος Μήτας, Γιάννα Μπούκοβα, Χριστιάνα Μυγδάλη, Όλγα Παπακώστα, Άκης Παπαντώνης, Χρήστος Σιορίκης, Μαρία Τοπάλη

Γράφουν και ανθολογούν:

Άννα Γρίβα, Κατερίνα Ηλιοπούλου, Ακριβή Κακλαμάνη, Κωνσταντίνα Κορρυβάντη, Θεώνη Κοτίνη, Δήμητρα Κωτούλα, Ιφιγένεια Ντούμη, Όλγα Παπακώστα

Επιμέλεια:

Παναγιώτης Ιωαννίδης

Δήμητρα Κωτούλα, Θα ήσουν παντελώς ανυπεράσπιστος – Ποιήματα της λευκής σελίδας, Πατάκη, Aθήνα 2021, 92 σελ.

Η ποίηση της Δήμητρας Κωτούλα δεν μας χαρίζεται (πάντα) εύκολα. Όμως, το άξιο λόγου στη σύγχρονή μας τέχνη δεν απαιτεί εξοικείωση, άσκηση, προσπάθεια, για να το κατανοήσουμε και να το απολαύσουμε;

Σύμφωνοι αν πρέπει διάσημος να γίνω ας είναι για την έξοχη
ασπίδα αστερία που έφτιαξα
Κι ας τρέξει η άμμος του προσώπου της στο σώμα της

άτιτλο ποίημα από τα Ποιήματα της Ναομί (1968) [μτφρ.: Π. Ιωαννίδης]

Γνώρισα τον Μπιλ Νοττ το 1968, ή τους πρώτους μήνες του 1969 [...]. Είχα μόλις διαβάσει το πρώτο βιβλίο τού Νοττ, Τα ποιήματα της Ναομί, που είχε επαινεθεί ιδιαιτέρως [...]. Αμέσως εντυπωσιάστηκα, κεραυνοβολήθηκα, από τη συγκινησιακή δύναμη των ποιημάτων. Κυρίως σύντομα, έντονα, λυρικά ποιήματα, δεν έμοιαζαν με τίποτα απ’ ό,τι είχα ποτέ διαβάσει, και με συγκίνησαν μέχρι το κόκαλο. Ένιωσα, πριν να ’χω διαβάσει το περίφημο σχόλιο της Έμιλυ Ντίκινσον, σαν να μου είχαν κόψει το πάνω μέρος του κεφαλιού. Τα περισσότερα είχαν γραφτεί όταν ήταν είκοσι-κάτι χρονώ. Είχαν μιαν αίσθηση του επείγοντος, της προσμονής, έναν ήχο από άγριες και θρηνητικές, υψηλές νότες [...]. Σαράντα επτά χρόνια αργότερα [...], τα ποιήματα τού Νοττ μού σηκώνουν ακόμα τις τρίχες στο σβέρκο.