Γιώργος Σεφέρης

Μια μαθητική έκθεση του αδελφού τού Γιώργου Σεφέρη. Τεύχος 135

Η Άννα Λόντου ήταν μια καρδιά, μέχρι το τέλος. Μια καρδιά που σου την έδινε στο χέρι. Που ήθελε να μοιραστεί μαζί σου τα πάντα. Που σε έβαζε κάτω και σου έλεγε απίστευτες ιστορίες, με πλήρη διαύγεια στα ενενήντα της. Για τον Σεφέρη, για τη Μάρω, για τον πόλεμο, για όσα πέρασε. Που διασκέδαζε με τις αντιδράσεις σου σε αυτά που άκουγες. Που σε πήγαινε με πονηριά μεγάλη στο υπνοδωμάτιό της, έκλεινε την πόρτα και σου έδειχνε μια φωτογραφία που είχε κολλήσει πίσω απ' αυτή και δεν φαινόταν. Τη φωτογραφία του Τσε!...  «Ήταν ωραίο παιδί», σου έλεγε. Ίσως να της θύμιζε τα νιάτα της.

Δυο αφιερώσεις και ένα σχόλιο του Ρόδη Ρούφου. Aπό το τχ. 133, με αφιέρωμα στον Ρόδη Ρούφο.

Η Εταιρία Μελέτης Ελληνικών  Προβλημάτων οργάνωσε, με τη συμμετοχή συγγραφέων της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, «Βραδιά Σεφέρη» στο θέατρο Άλφα, στις 22 Νοεμβρίου 1971. Τη συζήτηση διηύθυνε ο Ρόδης Ρούφος ο οποίος, κλείνοντας την εκδήλωση, μίλησε για τον τιμώμενο ποιητή και συνάδελφό του στο διπλωματικό σώμα. Η σύντομη ομιλία του ίσως είναι το τελευταίο του κείμενο, γι’ αυτό και νομίζω ότι έχει θέση σ’ ένα αφιέρωμα με αφορμή τα πενήντα χρόνια από τον θάνατό του (από το τεύχος 133 που ήταν αφιερωμένο στον Ρόδη Ρούφο):

Χαρτογράφηση μιας πολύμορφης σχέσης

Το έργο και, κυρίως, η προσωπικότητα του διπλωμάτη και ποιητή Γιώργου Σεφέρη άσκησαν αναμφίβολα ποικίλες επιδράσεις στον νεότερο συνάδελφό του και πεζογράφο Ρόδη Ρούφο. Η διαπίστωση αυτή συνάγεται από πολλές πηγές: από τις συχνές, άμεσες ή έμμεσες αναφορές σε στίχους και ποιήματα του Σεφέρη που εντοπίζονται τόσο στην τριλογία του για την Κατοχή και την Αντίσταση (το Χρονικό μιας σταυροφορίας, 1954-58/1972), όπως και στο «μυθιστόρημα του Κυπριακού Αγώνα» (Η Χάλκινη Εποχή, 1960)· από τα διάφορα σχόλια του Ρόδη Ρούφου σε επιστολές του – πρωτίστως προς τον στενότερο (όπως μαρτυρεί η αλληλογραφία τους) φίλο του, τον ποιητή και επίσης θαυμαστή τού Σεφέρη, Θεόφιλο (άλλως, «Μπούλη») Φραγκόπουλο· ακόμη και από τα λιγοστά ποιήματα που έγραψε και δημοσίευσε ο ίδιος – κατά βάση στα Κυπριακά Γράμματα. Στο κείμενο αυτό, θα σταθούμε σε κάποια (εν πολλοίς άγνωστα και αδημοσίευτα ώς σήμερα) τεκμήρια αυτής της πολύμορφης «μαθητείας» του Ρούφου στον δικό του Σεφέρη, όπως αποκαλύπτονται επίσης σε ποικίλα δοκίμια και παρεμβάσεις του, γραμμένα όλα την περίοδο 1963-1971 και συγκεντρωμένα (εν μέρει μόνο) στον τόμο Οι μεταμορφώσεις του Αλάριχου, λίγους μήνες πριν από τον πρόωρο θάνατό του το 1972 – ένα, δηλαδή, χρόνο μετά και την εκδημία του ακριβού του φίλου και «μέντορα».

Στο τεύχος 79 του Books' Journal, το καλοκαιρινό τεύχος του 2017, δημοσιεύτηκε αφιέρωμα της ομάδας Με τα λόγια (γίνεται) για την ποίηση της δεκαετίας του 1980. Από το αφιέρωμα εκείνο προέκυψε το εξώφυλλό μας, ο Διονύσης Σαββόπουλος. Δημοσιεύουμε σήμερα, υπό τη φόρτιση της παρουσίας του καλλιτέχνη στην εκπομπή του Νίκου Πορτοκάλογλου "Μουσικό Κουτί - Ένα τραγούδι για την Ουκρανία", την ανάλυση του Ορφέα Απέργη για την ποίηση εκείνων των χρόνων και τους ελάχιστους ποιητικούς οδοδείκτες που συνεχίζουν να μας συγκινούν. Ανάμεσά τους, πάντα επιβλητικός ο Διονύσης Σαββόπουλος.

Ο Έντμουντ Κήλυ ήταν ένα πρόσωπο στο οποίο αναφέρονται συχνά οι έλληνες φιλόλογοι και όσοι μελετούν ή παρακολουθούν την ελληνική ποίηση. Μεταφραστής, συγγραφέας, νεοελληνιστής, συνδέθηκε νωρίς με την Ελλάδα μέσω της ποίησης του Γιώργου Σεφέρη και παρέμεινε συνδεδεμένος ώς το τέλος – που ήρθε στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Ήταν 94 ετών.