Σύνδεση συνδρομητών

Φαινομενολογία της ενδοπανεπιστημιακής βίας στην Ελλάδα: Περιήγηση στην Κόλαση του Δάντη

Τρίτη, 10 Μαϊος 2022 02:34
Όψη της προς κατασκευή βιβλιοθήκης της Σχολής Θετικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), που καταστράφηκε από κουκουλοφόρους με βαριοπούλες.
YouTube
Όψη της προς κατασκευή βιβλιοθήκης της Σχολής Θετικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), που καταστράφηκε από κουκουλοφόρους με βαριοπούλες.

«Στου δρόμου της ζωής τη μέση σε σκοτεινό βρέθηκα δάσος γιατί το μονοπάτι το σωστό είχα μπλέξει. Αχ, πόσο δύσκολο να περιγράψω το άγριο, δύσβατο και πυκνό δάσος που μόνο να το σκέφτομαι ξαναγεννά τον φόβο! Κι είχα μια πίκρα, απ' του θανάτου πιο μικρή μια στάλα·».

Dante Alighieri, Κόλαση 1:1-7, μετάφρ. Ανδρέας Ριζιώτης, Αθήνα: Γιώργος Δαρδανός, 2006, σελ.47.

Με αυτόν τον τρόπο ξεκινάει η «Κόλαση», το πρώτο μέρος της Θείας Κωμωδίας του Δάντη. Κάθε φορά που επιχειρώ να γράψω ένα κείμενο για την ενδοπανεπιστημιακή βία στην Ελλάδα, για κάποιον λόγο αυτό είναι το απόσπασμα που έρχεται πρώτο στο μυαλό μου. Λίγο το σκοτεινό και άγριο δάσος, λίγο το μπλεγμένο μονοπάτι, λίγο η πίκρα στο στόμα, λίγο το ότι το όλο βιβλίο περιγράφει μια επώδυνη περιήγηση σε μια σειρά από κύκλους που όσο περισσότερο τους διαβαίνεις τόσο περισσότερο αντιλαμβάνεσαι το χάος και την εγγενή μοναξιά.

Η σύγχρονη Ελλάδα και κυρίως τα πανεπιστήμιά της είναι το καλύτερο μέρος για να κάνει την έρευνά του ένας επιστήμονας που πειραματίζεται πάνω στον χρόνο. Δεν θα ήταν καθόλου υπερβολικό να ισχυριστεί κανείς ότι εδώ και δεκαετίες τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι δέσμια ενός κύκλου, ενός βρόγχου ή, πιο λαϊκά: βρίσκονται μέσα σε μια λούπα. Οτιδήποτε συμβαίνει, έχει ήδη συμβεί και θα συμβεί ξανά. Οτιδήποτε συζητιέται, έχει ήδη συζητηθεί και θα συζητηθεί και πάλι. Καθώς το ζήτημα της ενδοπανεπιστημιακής βίας είναι το πιο επίκαιρο πρόβλημα, ας δοκιμάσει κανείς να αναζητήσει στο Google άρθρα εφημερίδων και δημοσιεύσεων περασμένων ετών, π.χ. του 2009 ή 2012 τα οποία σχετίζονται με τη βία στα ελληνικά πανεπιστήμια. Θα διαπιστώσει εξαιρετικά εύκολα ότι σήμερα, 10-13 χρόνια μετά, ακόμη συζητούμε για τα ίδια πράγματα. Και όχι μόνο συζητούμε για τα ίδια πράγματα αλλά το κάνουμε και με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, νιώθοντας ωστόσο την ψευδαίσθηση ότι είναι η πρώτη φορά που λέμε όσα λέμε. Σαν κάποιος συγγραφέας με έλλειψη δημιουργικότητας να γράφει, να σβήνει και να ξαναγράφει διαρκώς το ίδιο σενάριο αλλάζοντας μόνο πού και πού τα ονόματα των πρωταγωνιστών (μερικές φορές τα σβήνει με βίαιο τρόπο).

Επειδή η λούπα της βίας μέσα στα πανεπιστήμια, ευτυχώς για μας, δεν είναι ζήτημα θεωρητικής φυσικής και έχει πολύ πιο κοινωνικά και πολιτικά αίτια, η επίλυσή της αναμένει κανείς να είναι πολύ πιο εφικτή. Για να μπορέσει να βρει όμως κάποιος μια πιθανή λύση του προβλήματος, θα πρέπει πρώτα να αντιληφθεί για τι πράγμα μιλάμε και με τι ακριβώς έχουμε να κάνουμε. Θα προσπαθήσω, λοιπόν, να παρουσιάσω μια φαινομενολογία του προβλήματος της βίας εντός των ελληνικών πανεπιστημίων, δηλαδή θα προσπαθήσω να σκιαγραφήσω το συγκεκριμένο φαινόμενο με τον τρόπο που το ίδιο παρουσιάζει τον εαυτό του, ανεξαρτήτως του σε ποιον ιδεολογικό και πολιτικό χώρο ανήκει κανείς. Ξεχάστε πού ανήκετε, ξεχάστε τι ψηφίζετε και τι προτιμάτε, ξεχάστε και εμένα τον ίδιο. Προσπαθήστε να διαβάσετε το κείμενο αυτό σαν μια σειρά πράξεων και φαινομένων που τα βλέπετε να εμφανίζονται μπροστά σας το ένα μετά το άλλο. Ως βασικό μοντέλο, σκεφτόμουν να χρησιμοποιήσω τις πρόσφατες καταστροφές στο Βιολογικό ΑΠΘ αλλά αντ’ αυτού σκέφτηκα ότι θα ήταν πολύ καλύτερο να χρησιμοποιήσω μια προσωπική τραυματική εμπειρία που βίωσα μέσα στο πανεπιστήμιο, επειδή ήμουν αυτόπτης μάρτυρας και άρα μπορώ να μιλήσω με περισσότερη ασφάλεια γι’ αυτήν. Ωστόσο, μπορεί ο καθένας από εσάς να πάρει αυτό το κείμενο αυτούσιο και να αντικαταστήσει τη δική μου εμπειρία με οποιαδήποτε άλλη προτιμά, χωρίς να αλλάξει τίποτε ουσιωδώς ως προς τα συμπεράσματα. Όπως θα αντιληφθείτε γρήγορα, η όλη πορεία ομοιάζει πολύ με μια ψυχοφθόρο περιήγηση στους δάντειους κύκλους της κόλασης.

 

Ξυλοδαρμός ομάδας που έπαιζε παιχνίδι

29 Νοεμβρίου 2021. Μια παρέα νέων ανθρώπων, φοιτητές και απόφοιτοι από πολλά διαφορετικά Τμήματα, μαζεύονται σε χώρο της Σχολής Θετικών Επιστημών για να παίξουν ένα επιτραπέζιο παιχνίδι, όπως συνήθιζαν να κάνουν απ’ το 2015 και εξής. Για να σας βοηθήσω λίγο σας λέω ότι κανένας απ’ τη συγκεκριμένη παρέα δεν ανήκε σε οποιαδήποτε κομματική παράταξη αλλά και να ανήκε, δεν αλλάζει κάτι στην όλη εικόνα εκτός κι αν δεχτούμε μια αντιδημοκρατική προκείμενη που θα λέει ότι ορισμένα άτομα αξίζει να δέχονται βία λόγω των πολιτικών πεποιθήσεων που ασπάζονται –μια προκείμενη που όποιος τη δέχεται καλά θα κάνει να σταματήσει να διαβάζει το συγκεκριμένο κείμενο σε αυτό το σημείο. Όσοι όμως δεν δέχονται την παραπάνω προκείμενη, αυτό που πρέπει να κρατήσουν είναι ότι μια παρέα νέων παίζει ένα επιτραπέζιο παιχνίδι μέσα σε έναν πανεπιστημιακό χώρο. Μέχρι που ξαφνικά εισβάλλουν στον ίδιο χώρο 30 κουκουλοφόροι προερχόμενοι κατά δήλωσή τους από τον αναρχικό χώρο και -to make the long story short- αφού βγάζουν μια λίστα με ονόματα μελών της ομάδας των φοιτητών, αρχίζουν να τους χτυπούν, να τους απειλούν, να απειλούν τις οικογένειές τους και να τους ανακρίνουν για το τι ψηφίζουν. Όλα αυτά εντός ενός πανεπιστημιακού χώρου. Σε οποιαδήποτε πολιτική ιδεολογία κι αν ανήκεις, αν εκείνη τη στιγμή παρακολουθείς το περιστατικό μέσα από μια κάμερα χωρίς να ξέρεις τι και ποιος, θα δεις μια ομάδα φοιτητών να παίζει ένα παιχνίδι και 30 κουκουλοφόρους να την περικυκλώνουν και να δέρνουν τα μέλη της, διώχνοντάς τα στη συνέχεια από τον πανεπιστημιακό χώρο. Έχουμε μια χωρίς αμφιβολία ποινικά διωκόμενη πράξη.

 

Η στάση της αριστεράς και του αναρχικού χώρου

Η συνέχεια είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσα: κάποια απ’ τα δαρμένα μέλη της ομάδας (ανάμεσά τους κι εγώ) πηγαίνουν στην αστυνομία και σε δημοσιογράφους και δίνουν δημοσιότητα στο γεγονός. Και όντως, το περιστατικό λαμβάνει την ύψιστη δημοσιότητα που μπορούσε να λάβει. Οι μεγαλύτερες εφημερίδες της χώρας και τα μεγαλύτερα κανάλια αναπαράγουν με λεπτομέρειες τα όσα συνέβησαν. Υπάρχει όμως ένας δημοσιογραφικός χώρος -στην προκειμένη περίπτωση συμπίπτει με τον αριστερό και φιλοαναρχικό-, ο οποίος δεν βγάζει κυριολεκτικά κιχ για το συμβάν. Δεν μπαίνει καν στη διαδικασία να γράψει ένα απλό: «αα παρεμπιπτόντως έγινε κι αυτό χτες το βράδυ», έστω χωρίς να σχολιάσει κάτι περισσότερο, για χάρη της είδησης. Ένα από τα πιο αποτρόπαια συμβάντα που συνέβησαν μέσα σε έναν πανεπιστημιακό χώρο, ο ξυλοδαρμός και η ομηρία φοιτητών από κουκουλοφόρους, για τον ειδησεογραφικό χώρο της αριστεράς είναι σαν να μην συνέβη ποτέ. Πλήρης αποσιώπηση.

Η ιστορία όμως δεν λήγει εδώ. Λίγες μέρες μετά το συμβάν του ξυλοδαρμού στο ΑΠΘ, μέλη ορισμένων αναρχικών και ακροαριστερών ομάδων συνέχισαν να απευθύνουν προσωπικές απειλές προς άτομα που ήδη είχαν δεχτεί βία στο πανεπιστήμιο, επειδή «τόλμησαν» (sic) να μιλήσουν στην αστυνομία για τα όσα πέρασαν. Μέλη παρατάξεων όπως τα ΕΑΑΚ ευθέως με αποκάλεσαν «ρουφιάνο» επειδή «συνεργάστηκα με την Ασφάλεια», δηλαδή επειδή ως θύμα βίας κατήγγειλα τη βία που δέχτηκα στην αστυνομία αντί να σιωπήσω. Είχε πολύ ενδιαφέρον ο τρόπος με τον οποίο ξεστόμισαν την παραπάνω φράση, σαν να πρόκειται για κάποιο ασυγχώρητο έγκλημα το να πηγαίνεις στην αστυνομία για να δηλώσεις ξυλοδαρμό που δέχτηκες. Το αστείο είναι ότι την ίδια στιγμή δεν έβγαλαν κιχ για τους θύτες της βίας, τους οποίους ουδέποτε μέχρι τώρα καταδίκασαν. Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη αντιστροφή της ηθικής κατά την οποία τα θύματα της επίθεσης κατακρίνονται πιο έντονα απ’ τους θύτες –επειδή προφανώς οι θύτες είναι ‘δικά μας παιδιά’. Επιπροσθέτως, κάποια άλλα συντρόφια, αυτή τη φορά του Ρουβίκωνα, απείλησαν ότι θα έρθουν σπίτι μου και θα με τσακίσουν ή ότι θα με σκοτώσουν υπαινισσόμενα ότι έχουν και φιλαράκια τους οπαδούς της ΑΕΚ που θα έρθουν να μου δώσουν ένα μάθημα οπαδικής βίας. Από τραγική ειρωνεία, μόλις λίγες μέρες αργότερα, κάποιοι οπαδοί άλλης ομάδας έδωσαν ένα τέτοιου είδους μάθημα στον ταλαίπωρο τον Άλκη Καμπανό. Θα μπορούσα κάλλιστα να βρίσκομαι εγώ στη θέση του και να γράφει εκείνος το κείμενο που διαβάζετε τώρα.

Όπως είναι λογικό, εν όψει όλης αυτής της βίας, τα χτυπήματα που δεχτήκαμε στο κεφάλι προκάλεσαν την στιγμιαία αναπήδηση μιας θολής ανάμνησης, ότι κάπου, κάπως, κάποτε, είχε περάσει και ένας νόμος για πανεπιστημιακή αστυνομία προκειμένου να προστατευτούν τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας. Αρχίσαμε λοιπόν να αναρωτιόμαστε πιο έντονα «που είναι ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ η πανεπιστημιακή αστυνομία»; Αυτή η διερώτηση έκανε ακόμη πιο οργισμένες τις αριστερές παρατάξεις, οι οποίες άρχισαν να ανεβάζουν στοχοποιητικά και συκοφαντικά κείμενα για μένα ενώ παραλλήλως, έκαναν την εμφάνισή τους κηδειόχαρτα για τον Πρύτανη του ΑΠΘ και Silver Alert για την Κοσμητόρισσα της Σχολής Θετικών Επιστημών, αφού τόλμησαν να αναρωτηθούν κι αυτοί που είναι η πανεπιστημιακή αστυνομία.

Θα πει κάποιος λίγο επιπόλαια: «εε αν η ομάδα που χτύπησε τους φοιτητές ανήκε στον αριστερό ή αναρχικό χώρο, λογικό είναι οι αριστεροί και οι αναρχικοί να μην τους κατηγορήσουν». Κι όμως δεν είναι καθόλου λογικό, εκτός κι αν δεχτούμε πάλι μια προκείμενη που θα λέει ότι η αριστερή ιδεολογία και ο αναρχισμός ισοδυναμούν με ένα είδος μαφίας όπου όταν κάποιος δικός τους εγκληματεί, τηρούν σιωπή ιχθύος ενώ όταν εγκληματεί κάποιος από αντίπαλο χώρο, βγαίνουν στους δρόμους καταδικάζοντας με σφοδρότητα το γεγονός. Θέλουμε να δεχτούμε μια τέτοια προκείμενη; Κατήντησε ένα μεγάλο μέρος της αριστεράς και της αναρχίας στην Ελλάδα ένα είδος μαφίας και εγκληματικής οργάνωσης; Η προσωπική μου άποψη είναι πως προς τα εκεί πάει η κατάσταση. Διότι δεν χρειάζεται να είσαι δεξιός ή κεντρώος για να καταδικάσεις, έστω και για ξεκάρφωμα, τον ξυλοδαρμό φοιτητών που έπαιζαν ένα παιχνίδι στο πανεπιστήμιο. Χρειάζεται να έχεις μια στοιχειώδη ανθρώπινη ενσυναίσθηση. Η πλήρης σιωπή των αριστερών μέσων ενημέρωσης δείχνει πως ούτε αυτή η στοιχειώδης ενσυναίσθηση δεν έχει διασωθεί στους κόλπους τους.

Τι κρατάμε από εδώ: μια παρέα φοιτητών έπαιζε ένα παιχνίδι, αναρχικοί κουκουλοφόροι ήρθαν και την έδειραν ενώ αριστερές και αναρχικές οργανώσεις συνέχισαν την περαιτέρω στοχοποίηση και απειλή των ήδη θυμάτων βίας με τον αριστερό τύπο να σιωπεί εντελώς για όλα αυτά. Η έμφαση που δίνω στο ότι πρόκειται για αριστερές και αναρχικές οργανώσεις δεν εξυπηρετεί κάποιον πολιτικό σκοπό ούτε μια προσωπική υποκειμενική θέαση του περιστατικού. Τα μέλη που απηύθυναν τις απειλές ανήκαν ξεκάθαρα στα ΕΑΑΚ και στον Ρουβίκωνα και αυτά τα δύο δεν αποτελούν δεξιές οργανώσεις. Δεν φταίω εγώ.

 

Η στάση του δεξιού και κεντρώου χώρου

Έστω όμως ότι δεχόμαστε πως η αριστερά και ο υπόλοιπος αναρχικός χώρος σίγησε γιατί δεν ήθελαν να κατηγορήσουν ομοϊδεάτες τους, ποια ήταν άραγε η στάση της δεξιάς; Η δεξιά, όπως θα ανέμενε κανείς, αμέσως καταδίκασε το γεγονός. Υπουργοί, κομματικά στελέχη, κυβερνητικοί φορείς, αμέσως ανέδειξαν το τι συνέβη. Τους άκουγες να δηλώνουν με αποφασιστικότητα ότι «η προστασία των μελών του πανεπιστημίου είναι άμεση προτεραιότητα της κυβέρνησης» και «καμία ανοχή στην ενδοπανεπιστημιακή βία!». Τα ΜΚΔ γέμισαν από δηλώσεις συμπαράστασης προς τα θύματα της βίας και από κραυγές αγανάκτησης: «ως ΕΔΩ η βία στα πανεπιστήμια». Όλα τα παραπάνω όμως αποδείχτηκε ότι ήταν απλή στάχτη στα μάτια. Στάχτη από τσιγάρο που κάποιος διστάζει να σβήσει. Η αλήθεια για τη στάση του δεξιού και κεντρώου χώρου είναι διαφορετική. Βρισκόμαστε στα μέσα Μαΐου του 2022, έχοντας, σημειωτέον, δεξιά κυβέρνηση. Κανείς απ’ τους κουκουλοφόρους που συμμετείχαν στον ξυλοδαρμό φοιτητών δεν έχει συλληφθεί. Κανένα απ’ τα άτομα που απηύθυναν απειλές δεν έχει κληθεί ακόμη από τη δικαιοσύνη. Κανένας/καμία φοιτητής/φοιτήτρια που συμμετείχε σε στοχοποίηση μελών του πανεπιστημίου, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Πρύτανη, δεν έχει διαγραφεί μέσω της εφαρμογής του νόμου για πειθαρχικά φοιτητών.

Το ακόμη πιο αστείο σε όλη αυτή την παράνοια είναι ότι τόσο οι απειλές που δέχτηκα όσο και οι παραπάνω στοχοποιήσεις μελών του Πανεπιστημίου έγιναν επώνυμα από άτομα που τις απηύθυναν με τα ονοματεπώνυμά τους. Ξέρουμε επακριβώς ποιοι είναι, έχουμε κάνει μήνυση σε συγκεκριμένα πρόσωπα, έχουμε νόμους που προβλέπουν την πειθαρχική και ποινική τους δίωξη, κι όμως κάθε κίνηση που γίνεται προχωράει με ρυθμούς χελώνας ενώ δεν παρατηρείται καμία προθυμία των υπευθύνων για ΑΜΕΣΗ εφαρμογή των ψηφισμένων νόμων. Και αναρωτιέται κανείς: αν η ύπαρξη νόμων και τεκμηρίων δεν αρκεί για να οδηγήσει κάποιον σε ποινή, τι χρειάζεται τέλος πάντων να έχουμε στη διάθεσή μας για να δούμε μια άσπρη μέρα; Η αυτοδικία, το να παίρνουμε τον νόμο στα χέρια μας, καταδικάζεται, ορθώς, από το νομικό μας σύστημα με την πρόβλεψη ότι ο μόνος που θα ασκεί τον νόμο θα είναι η θεσμική δικαιοσύνη. Όταν όμως κάποιος υφίσταται εδώ και δεκαετίες ξύλο και απειλές και η θεσμική δικαιοσύνη δεν φαίνεται να κάνει τίποτα για να τον προστατεύσει, τότε δεν θα πρέπει να βρει έναν τρόπο να προστατέψει τον εαυτό του; Όταν είσαι μόνος σου και κανείς δεν προσπαθεί να σε προστατέψει από μια αναίτια και παράνομη βία που δέχεσαι, τότε κάθε δισταγμός για την προστασία του εαυτού σου καταλήγει ένας ξερός μαζοχισμός. Υπάρχει ένα ζήτημα προστασίας της ατομικής σου ακεραιότητας και αυτοάμυνας, το οποίο ξεπηδά από την έλλειψη θεσμικής προστασίας. Μετά από πόσο διάστημα αδιαφορίας της δικαιοσύνης έχει κάποιος το δικαίωμα να προστατεύσει τον εαυτό του χωρίς αυτό να θεωρηθεί αυτοδικία; Πότε η αυτοδικία μετατρέπεται σε ανάγκη αυτοάμυνας; Κι αν άτομα σαν εμένα αρνούνται να υποκύψουν στη λογική της αυτοδικίας προσμένοντας με ελπίδα την έστω αργοπορημένη ανατολή του ήλιου της δικαιοσύνης, κάποιοι άλλοι μπορεί να υποκύψουν δικαιολογημένα γιατί δεν αντέχουν άλλο να τρώνε ξύλο χωρίς κανείς να τους προστατεύει. Δεν αναφερόμαστε σε μια απλή καθυστέρηση μηνών ή και χρόνων. Μιλούμε για πάνω από μια δεκαετία κατά την οποία παρατηρείται η ίδια κατάσταση βίας μέσα στα ελληνικά πανεπιστήμια και για την οποία κανείς δεν κάνει τίποτα με αποφασιστικότητα. Για πάνω από δέκα έτη, ίσως για πολύ περισσότερα, τα μέλη των ελληνικών πανεπιστημίων υφίστανται διάφορες μορφές βίας από τις οποίες κανένας δεν τα προστατεύει. Ακόμη και μια δεξιά κυβέρνηση που θα περίμενε κανείς να δείξει μεγαλύτερο ζήλο ενάντια σε αναρχικούς, φαίνεται να αδρανεί και να διστάζει να τα βάλει με μειοψηφίες που κρατούν όμηρο τα ελληνικά πανεπιστήμια.

 

Κόλαση

Αυτή η τελευταία παρατήρηση αποτελεί την αφετηρία μιας ιδιαίτερης παραδοξογραφίας, όπου σαν να έχουμε να κάνουμε με μια περίεργη και κακής ποιότητας συνωμοσία, όλες οι διαφορετικές ομάδες και θεσμοί της χώρας, ακόμη και ιδεολογικά αντίθετοι, φαίνεται να συμφωνούν μεταξύ τους στο ότι δεν επιθυμούν να καταπολεμήσουν τη βία στα πανεπιστήμια. Συγκεκριμένα έχουμε και λέμε:

Κυβέρνηση ΝΔ: Δεσμεύεται προεκλογικά ότι θα εξαφανίσει την ανομία μέσα απ’ τα πανεπιστήμια, ότι η ασφάλειά των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας θα είναι άμεση προτεραιότητά της και ότι θα εγκαταστήσει άμεσα πανεπιστημιακή αστυνομία εντός των campus. Εν τέλει εκλέγεται και παρότι ξεκινάει με ζήλο και καταφέρνει να περάσει το νομοσχέδιο για την Παιδεία, βρισκόμαστε ήδη στο τρίτο έτος διακυβέρνησής της με την ανομία και την παρανομία εντός των πανεπιστημίων να συνεχίζουν ακάθεκτες και με την πανεπιστημιακή αστυνομία να μην έχει καν τελειώσει την ‘εκπαίδευσή’ της. Ο Πρωθυπουργός είναι παντελώς άφαντος σε ζητήματα που σχετίζονται με τη βία στα πανεπιστήμια παρότι εντός της θητείας του σημειώθηκαν αλλεπάλληλα περιστατικά βίας και στοχοποίησης ατόμων. Και όχι μόνο είναι άφαντος αλλά σε μια φαινομενικά αψυχολόγητη στιγμή, πάνω στην αναμπουμπούλα, αποσύρει τον πρώην Υπουργό ΠΡΟΠΟ, κ. Χρυσοχοΐδη, ο οποίος φαινόταν να έχει πάρει ζεστά το θέμα και τον αντικαθιστά με τον κ. Θεοδωρικάκο, ο οποίος φαίνεται πολύ πιο διστακτικός στην αντιμετώπιση της ενδοπανεπιστημιακής βίας. Ο κ. Θεοδωρικάκος έχει, ομολογουμένως, επιδείξει ιδιαίτερο ζήλο κάνοντας προσωπικές παρεμβάσεις σε ένα σωρό αξιόποινες πράξεις, από βιασμούς ατόμων μέχρι κλωτσιές σε γατάκια, ζητώντας να τρέξουν οι διαδικασίες για την εύρεση των ενόχων αλλά παραδόξως, όταν πρόκειται για τη βία στα πανεπιστήμια, φοράει τον αόρατο μανδύα και το μόνο που ακούγεται από αυτόν είναι σπαράγματα ποιητικού οίστρου που αναφέρονται στην αιώνια μάχη του φωτός με το σκοτάδι και στο καλό που θα βασιλέψει στο τέλος.

Πρυτανείες: Καμία Πρυτανική αρχή της χώρας δεν φαίνεται διατεθειμένη να εφαρμόσει τον νόμο για το πειθαρχικό των φοιτητών. Άτομα που έχουν εκλεγεί για να διοικήσουν τα ακαδημαϊκά μας ιδρύματα και να προστατεύσουν τα μέλη του πανεπιστημίου, διστάζουν ή αρνούνται πεισματικά να κάνουν αυτό για το οποίο εξελέγησαν. Βλέπουν φοιτητές και αποφοίτους ή συναδέλφους τους να τραμπουκίζονται και να δέχονται διάφορες μορφές βίας και δεν κάνουν τίποτα για να τους προστατέψουν. Όσον αφορά την πανεπιστημιακή αστυνομία, η συντριπτική πλειοψηφία των Πρυτάνεων δεν καλεί καν την κανονική αστυνομία σε αξιόποινες πράξεις πόσο μάλλον να θέλει να εγκαταστήσει μόνιμη. Το πιο ελπιδοφόρο φως φαίνεται να προέρχεται από τον Πρύτανη του ΑΠΘ, ο οποίος επανειλημμένως έχει καλέσει την αστυνομία ή την έχει βάλει μέσα στους χώρους του ιδρύματος προσπαθώντας να εφαρμόσει τον νόμο (και με προσωπικό του κόστος μια συνεχόμενη και υβριστική στοχοποίησή του από όλες τις ομάδες ανομίας του πανεπιστημίου), αλλά φαίνεται να είναι μόνος του. Ούτε καν η Κυβέρνηση δεν φαίνεται πρόθυμη να τον στηρίξει στην προσπάθειά του να εφαρμόσει έναν νόμο που ψηφίστηκε από την Κυβέρνηση. Ούτε αυτός ο Πρύτανης όμως φαίνεται να θέλει να ασχοληθεί σοβαρά με το πειθαρχικό των φοιτητών ενώ έχει κληθεί επανειλημμένως και του έχουν σταλεί συγκεκριμένα ονοματεπώνυμα ατόμων που στοχοποιούν, συκοφαντούν ή απειλούν ακαδημαϊκά μέλη και αποφοίτους του ιδρύματος. Ελπίζω να φταίει το ότι του έχουν πέσει στο κεφάλι όλα μαζί και δεν έχει βοήθεια από κανέναν.

Μέλη ΔΕΠ: Η συντριπτική πλειοψηφία των μελών ΔΕΠ των ελληνικών πανεπιστημίων αποτελούν το πιο διασκεδαστικό ανέκδοτο. Όχι μόνο σιωπούν μπροστά στη βία συναδέλφων τους αλλά αρκετοί εξ αυτών υπερασπίζονται τους θύτες. Άλλοτε προσπαθούν να αποθαρρύνουν συναδέλφους τους από το να ασκήσουν πειθαρχική δίωξη σε βάνδαλους άλλοτε ζητούν από τις Πρυτανικές αρχές να παραχωρήσουν ειδικό χώρο του πανεπιστημίου σε αναρχικούς «για να έχουν κι αυτά τα κακόμοιρα παιδιά έναν χώρο να κοινωνικοποιούνται (δέρνοντας άλλους φοιτητές)» ενώ άλλοτε οργανώνουν μέχρι και εράνους οικονομικής ενίσχυσης συλληφθέντων τραμπούκων για να τους βοηθήσουν στα δικαστικά τους έξοδα (true story). Το σουρεάλ έχει πάει σε άλλο επίπεδο.

Αντιπολίτευση: Η συντριπτική πλειοψηφία της αντιπολίτευσης είναι με το μέρος των θυτών της ενδοπανεπιστημιακής βίας. Κάποιοι το παραδέχονται (κόμματα της αριστεράς) κάποιοι το υπαινίσσονται χωρίς να το λένε ανοιχτά (ΚΙΝΑΛ). Η αλήθεια είναι ότι από τον Σύριζα και τα αριστερά κόμματα δεν περιμένει κανείς να καταδικάσουν την πανεπιστημιακή βία. Υποστηρίζουν όλους αυτούς τους καταστροφείς εδώ και χρόνια με διάφορους τρόπους. Δεν μπήκαν καν στον κόπο να το κρύψουν. Εκείνοι που για μένα είναι οι μακράν χειρότεροι είναι αυτοί του ΚΙΝΑΛ, οι οποίοι το παίζουν προοδευτικοί μόνο εκεί που τους παίρνει αλλά σε ζητήματα πανεπιστημίων και βίας είτε σιωπούν για να μην χάσουν ψήφους απ' τα αριστερά είτε παρακωλύουν κάθε εγχείρημα εξυγίανσης τους, όπως όταν καταψήφισαν την πανεπιστημιακή αστυνομία ή όταν προσπάθησαν και συνεχίζουν να προσπαθούν να παρακωλύσουν την εγκατάστασή της. Να τρώνε ξύλο φοιτητές και Καθηγητές και το «προοδευτικό» ΚΙΝΑΛ να μην λέει τίποτα για να μην τυχόν υπάρξει πολιτικό κόστος. Αν πάλι αποφασίσει να μιλήσει, λέει συνήθως γενικόλογα για μια κάποια ιδιωτική φύλαξη που θα μας σώσει, όταν ήδη έχουμε ιδιωτική φύλαξη και δεν κατάφερε ποτέ στην ιστορία της να αποτρέψει κάποιο έγκλημα.

Αστυνομία: Άλλοτε την καλείς και έρχεται, άλλοτε την καλείς και δεν έρχεται, άλλοτε λέει ότι δεν την κάλεσε ο Πρύτανης, άλλοτε ότι δεν έχει εντολή απ’ τον Υπουργό, άλλοτε δεν λέει τίποτα. Αν την πετύχεις στις καλές της και εισακουστεί καμιά προσευχή στον Πανάγαθο μπορεί και να σε βοηθήσει.

 

The whole picture

Τώρα που ρίξαμε μια γρήγορη ματιά στην κόλαση της ενδοπανεπιστημιακής βίας, αξίζει να δει κανείς την όλη εικόνα συγκεντρωμένη, το φαινόμενο της πανεπιστημιακής βίας όπως παρουσιάζει τον εαυτό του:

Μια ομάδα φοιτητών παίζει ένα παιχνίδι μέσα στο Πανεπιστήμιο. Τριάντα τραμπούκοι την περικυκλώνουν και τη χτυπούν. Στη συνέχεια απειλούν τα θύματα της βίας και τα στοχοποιούν περαιτέρω ανενόχλητοι. Η Κυβέρνηση καταδικάζει τη βία μόνο στα λόγια ενώ ταυτοχρόνως προβαίνει σε κινήσεις που αδυνατίζουν περισσότερο τα νομοσχέδια που η ίδια πέρασε. Η Πρυτανεία ασχολείται περισσότερο με άλλα θέματα και δεν δείχνει να επιθυμεί να περάσει από πειθαρχικό όσους συμμετείχαν σε τέτοιου είδους πράξεις. Ένας σημαντικός αριθμός μελών ΔΕΠ υπερασπίζεται περισσότερο τους θύτες παρά τα θύματα της βίας. Ορισμένοι απ’ αυτούς καταφεύγουν μέχρι και στο ΣτΕ για να εμποδίσουν την εγκαθίδρυση της πανεπιστημιακής αστυνομίας, ωσάν να φταίει η πανεπιστημιακή αστυνομία για τη βία στο πανεπιστήμιο και όχι οι διάφορες «συλλογικότητες». Την ίδια στιγμή όλος ο αριστερός τύπος σιωπεί κάνοντας πως δεν άκουσε το περιστατικό και η αστυνομία δεν θέλει σκοτούρες.

Κι αυτό, κυρίες και κύριοι, είναι το φαινόμενο της ενδοπανεπιστημιακής βίας στην Ελλάδα. Δεν έχει σημασία αν είστε αριστεροί ή δεξιοί ή κεντρώοι ή πάνω ή κάτω. Αν απλώς προσποιηθείτε ότι δεν γνωρίζετε κανέναν και τίποτα και ότι βλέπετε μέσα από κάμερα τα όσα συμβαίνουν, θα παρατηρήσετε ακριβώς την εικόνα που σας περιγράφω. Το ότι κάποιοι εξεπλάγησαν από τις καταστροφές στο Βιολογικό, δείχνει ότι ακόμη δεν έχουν συνειδητοποιήσει για τι πράγμα μιλάμε. Γεννώνται, λοιπόν, ένα σωρό σημαντικά ερωτήματα που κάποιος θα πρέπει να απαντήσει:

-Εφόσον έχουμε δεξιά Κυβέρνηση, πώς εξηγείται αυτή η αργοπορία στην εφαρμογή του νόμου για τα πανεπιστήμια (δεδομένου ότι οι πλείστες των περιπτώσεων βίας στα πανεπιστήμια προέρχονται από αριστερούς και αναρχικούς); Τι είναι αυτό που ανέκοψε ξαφνικά το αρχικό της σθένος με το οποίο διακήρυττε το τέλος της ενδοπανεπιστημιακής ανομίας;

-Δεν βλέπει η κυβέρνηση ότι το πολιτικό της κόστος θα είναι μεγαλύτερο αν δεν βάλει την αστυνομία παρά αν την βάλει; Ένας σωρό κόσμος την ψήφισε για να λήξει το θέμα με τη βία στα πανεπιστήμια. Είναι δυνατόν να μην το ξέρει αυτό η κυβέρνηση; Προφανώς και το ξέρει. Τότε γιατί δεν κάνει κάτι; Τι ακριβώς της δένει τα χέρια;

-Γιατί ο Υπουργός ΠΡΟΠΟ δείχνει ζήλο μόνο σε εγκλήματα που δεν σχετίζονται με το Πανεπιστήμιο; Τι ώθησε την Κυβέρνηση να αλλάξει ξαφνικά τον Χρυσοχοΐδη;

-Γιατί οι Πρυτάνεις δεν εφαρμόζουν τον νόμο με τα πειθαρχικά φοιτητών ενώ είναι υποχρεωμένοι να το κάνουν; Και εφόσον δεν εφαρμόζουν αυτόν τον νόμο, για ποιον λόγο η Κυβέρνηση δεν φροντίζει να τους αναγκάσει;

-Πώς εξηγείται και ενώ συμβαίνουν τόσο χτυπητά έκτροπα μέσα στα ελληνικά πανεπιστήμια, κανείς δεν φαίνεται να κάνει τίποτα;

-Τι θα πρέπει να ψηφίσει εν τέλει στις επόμενες εκλογές ένα θύμα πανεπιστημιακής βίας που ενδιαφέρεται και απαιτεί πρωτίστως να επέλθει ασφάλεια στα πανεπιστήμια; Να ψηφίσει ΝΔ που ενώ έλεγε ότι ήταν προτεραιότητά της η ασφάλεια στα πανεπιστήμια, δεν έχει κάνει τίποτα γι’ αυτήν εδώ και τρία χρόνια αφήνοντας τα θύματα πανεπιστημιακής βίας μόνα τους; Να ψηφίσει δηλαδή ένα κόμμα που δεν τήρησε την προεκλογική δέσμευση για την οποία εξελέγη; Πόσο δημοκρατικό είναι να ψηφίζουμε ξανά αυτούς που μας εξαπάτησαν προεκλογικά επειδή δεν έχουμε άλλες επιλογές; Μήπως πάλι να ψηφίσει ΚΙΝΑΛ, το οποίο καταψήφισε την πανεπιστημιακή αστυνομία; Να ψηφίσει άραγε αριστερά κόμματα που υπερασπίζονται ανοικτά όλες τις αριστερές και αναρχικές οργανώσεις που προκαλούν τη βία; Να ψηφίσει κόμματα της λαϊκής δεξιάς ή ακροδεξιάς που ναι μεν καταδικάζουν την ακροαριστερή βία γιατί προτιμούν την ακροδεξιά; Ή να μην ψηφίσει τίποτα και να απεμπολήσει το δημοκρατικό του δικαίωμα στην ψήφο;

Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι αν είσαι άτομο που ενδιαφέρεσαι για την ασφάλεια στα πανεπιστήμια (και κατ’ επέκταση για την ασφάλεια της σωματικής σου ακεραιότητας), δεν υπάρχει κανένα κόμμα για να ψηφίσεις. Είσαι μόνος. Οι περισσότεροι τριγύρω δεν ενδιαφέρονται για τη βία καθ’ αυτήν αλλά για την αποποίηση των ευθυνών τους ή των ευθυνών του κόμματός τους. Ο ένας πετάει το μπαλάκι στον άλλο και έτσι φαίνεται σαν να μην φταίει κανείς. Όμως στην πραγματικότητα φταίνε όλοι. Και συγκεκριμένοι απ’ αυτούς τους όλους, αναφέρομαι στην Κυβέρνηση, έχουν πολύ μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης σε σχέση με τους υπόλοιπους και θα πρέπει να θυμηθούν κάποτε ότι στις δημοκρατίες υπάρχει η υποχρέωση των αντιπροσώπων για «λόγον διδόναι», για να λογοδοτούν στους πολίτες σχετικά με τις αποφάσεις και τις μη αποφάσεις τους. Μια υποχρέωση που φαίνεται να την έχουν λησμονήσει όλα τα κόμματα. Αφότου τα ψηφίσεις μετά νομίζουν ότι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν χωρίς να δίνουν αναφορά σε κανέναν μέχρι την επόμενη προεκλογική εκστρατεία.

 

Έξοδος από την Κόλαση

Το ακόμη πιο παράδοξο όμως είναι ότι για κάποιον περίεργο λόγο είμαι αρκετά αισιόδοξος μέσα σε όλο αυτό το χάος. Διότι οι θύτες της βίας, εν τέλει θα την πατήσουν από την Πανουργία του Λόγου (List der Vernunft). Στην ανάγκη τους για επίδειξη δύναμης και για να δείξουν ότι εκείνοι είναι τα αφεντικά, δεν σταματούν να ασκούν βία και έτσι, άθελά τους, προετοιμάζουν το τέλος τους με μεγαλύτερη ταχύτητα. Με άλλα λόγια, θεωρώ ότι όλα αυτά τα αλλεπάλληλα κύματα βίας, από εκεί που μούσκευαν μόνο μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας -για την οποία δεν ενδιαφερόταν κανείς-, άρχισαν σιγά σιγά να βρέχουν τις ακρογιαλιές της ευρύτερης κοινωνίας, η οποία σιγά σιγά πληροφορείται όλο και περισσότερο τα όσα περνάμε, νιώθει τον κίνδυνο να πλησιάζει προς το μέρος της και εν τέλει θα δώσει την εντολή να χτιστεί ένα γερό φράγμα που θα συγκρατεί αποτελεσματικά τα ύδατα της πανεπιστημιακής βίας. Τα μέχρι πρότινος μεμονωμένα περιστατικά βίας πλέον έχουν λάβει πολύ μεγαλύτερη έκταση. Ο ξυλοδαρμός φοιτητών στο ΑΠΘ ταρακούνησε αρκετούς και η πρόσφατη ισοπέδωση των κτισμάτων στο κτίριο της Βιολογίας συγκλόνισε ακόμη περισσότερους. Πολύ σύντομα νομίζω ότι η λύση θα δοθεί από εκεί που δεν την περιμένει κανείς και θα απαλλαγούμε μια και καλή από τέτοιου είδους φαινόμενα. Θα πρέπει όμως να είμαστε όλοι μας έτοιμοι να αποδεχτούμε πιθανές μορφές βίας από πλευράς του κράτους εναντίον όλων αυτών των τραμπούκων. Ουδείς τραμπούκος ή τρομοκράτης που απέκτησε εξουσία σε έναν χώρο δεν εγκατέλειψε αυτόν τον χώρο απ’ την καλή του την καρδιά. Όταν θα έρθει λοιπόν η στιγμή να δοθεί ένα τέλος σε όλη αυτή την άρρωστη κατάσταση, όσοι ενδιαφερόμαστε πραγματικά για το πανεπιστήμιο θα πρέπει να συγκρατήσουμε το θυμικό μας και να μην διολισθήσουμε στη γνωστή ψευδοφιλελεύθερη γκρίνια των κοινωνικών δικτύων.

Τώρα που το σκέφτομαι, η γενική αισιοδοξία μου ίσως να οφείλεται και στο γεγονός πως στο μυαλό μου έχω συνδυάσει τη βία στα πανεπιστήμια με την Κόλαση του Δάντη, η οποία έχει happy ending, ή έστω, a not unhappy ending. Το Άσμα 34, το τελευταίο Άσμα του βιβλίου, περιγράφει την έξοδο του Δάντη από την Κόλαση. Με οδηγό τον Βιργίλιο, στο τέλος της περιήγησής τους μέσα στον σκληρό κόσμο της αιώνιας τιμωρίας και των ακατάπαυστων βασανιστηρίων και αφού έχουν διανύσει απόσταση ενός ημισφαιρίου, οι δυο τους καταφέρνουν να βγουν ξανά στον έξω κόσμο και να απολαύσουν ανακουφισμένοι τον έναστρο ουρανό. Έπειτα από τέτοιου είδους δυσάρεστα βιώματα κολάσεως, η νηνεμία και η ομορφιά του φυσικού τοπίου, φαίνεται πάντα πολύ πιο έντονη και πολύτιμη:

Ο οδηγός κι εγώ, μέσα σ’ αυτό το μονοπάτι το κρυφό μπήκαμε, στον κόσμο να ξαναγυρίσουμε τον φωτεινό· και δίχως σκέψη για ανάπαψη καμιά, πήραμε τον ανήφορο, αυτός μπροστά κι εγώ μετά, μέχρι που μέσα από ένα στρογγυλό άνοιγμα του κόσμου είδαμε την ομορφιά. Κι από κει βγαίνοντας, ξανάδαμε τ’ αστέρια.

Dante Alighieri, Κόλαση 34: 133-139, μετάφρ. Ανδρέας Ριζιώτης, Αθήνα: Γιώργος Δαρδανός, 2006, σελ. 343.

 

κολαση

Gustave Doré 

Ξυλογραφία του Γκυστάβ Ντορέ, η τελευταία εικόνα των εικονογραφήσεών του για την Κόλαση του Δάντη.

                                                          

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.