Αριστερά

Η ιδέα της «ουδετερότητας» από την ΕΣΣΔ στον Ψυχρό Πόλεμο ώς τη σημερινή Ρωσία. Αναδημοσίευση από το τεύχος 129.

Το ακραίο Κέντρο δεν αφορά την κοινωνική ή την οικονομική ατζέντα αλλά τη θεσμική και ιδεολογική αντιμετώπιση μιας Αριστεράς που έχει με τον καιρό γίνει αντιδραστική δύναμη. Άρθρο παρέμβασης από τον καθηγητή Νικόλα Σεβαστάκη.

Κάτι που εξηγεί την ανοχή και την κατανόηση της Αριστεράς προς τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία (και δεν αναφέρομαι  στη σοσιαλδημοκρατική Αριστερά, αλλά στην κομμουνιστική, στη ριζοσπαστική Αριστερά, εκείνη της Ανατροπής  και όσους  την ακολουθούν, συνειδητά ή ασυνείδητα)  είναι και το γεγονός που επισημαίνεται από πολλούς, ότι δηλαδή η ρωσική πολεμική επέμβαση σημαίνει –προς το παρόν– και το τέλος της παγκοσμιοποίησης.

Νίκος Διακουλάκης, Σπύρος Καβουνίδης, Νίκος Κουτρέτσης, Γιάννης Μαρούκης, Γιάννης Μεϊμάρογλου, Λάμπης Ντόλκας, Βασίλης Στεφανής, Δημήτρης Ψυχογιός, Διαδρομές, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2021, 288 σελ.

Οκτώ κείμενα απολογισμού και αυτογνωσίας από ισάριθμα πρόσωπα με ενδιαφέρουσες πολιτικές διαδρομές, στην αντιδικτατορική πάλη, σε εκδοχές της δημοκρατικής Αριστεράς και στη διεκδίκηση της φιλελεύθερης δημοκρατίας και της Ευρώπης. Τι μένει από μια τέτοια πορεία; [ΤΒJ]

Walter Benjamin, Ημερολόγιο Μόσχας,  επιμέλεια πρωτοτύπου - σημειώσεις: Γκάρι Σμιθ, μετάφραση από τα γερμανικά: Έμη Βαϊκούση, πρόλογος Γκέρσομ Σόλεμ, επίμετρο: Κώστας Καλφόπουλος, Καστανιώτη. Αθήνα 2021, 268 σελ.

Ο Βάλτερ Μπένγιαμιν ταξίδεψε στη Μόσχα στις 6 Δεκεμβρίου 1926 και παρέμεινε εκεί μέχρι την 1η Φεβρουαρίου 1927. Τρεις θεωρούνται οι λόγοι για το ταξίδι του αυτό: Για να δει και να αναθερμάνει τις σχέσεις του με τη γυναίκα που αγαπά, την Άσια Λάτσις. Για να αποφασίσει αν θα μπει στο γερμανικό κομμουνιστικό κόμμα. Και για να δει από κοντά την οργάνωση της εξουσίας και της καινούργιας κοινωνίας της Μόσχας, καθώς  και να εξερευνήσει αν μπορεί να συνεργαστεί με ρωσικά έντυπα.

ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΒΟΟΚS' JOURNAL - τχ. 83

Στη μικρή αναφορά στον Δημήτρη Δεσποτίδη, που δημοσιεύθηκε στο τεύχος 81 του Books’ Journal (περιείχε σελίδες για τον Μανόλη Αναγνωστάκη), δεν είχε περιληφθεί η μαρτυρία του ποιητή ο οποίος, πολλές φορές στο παρελθόν, αναφερόταν με ιδιαίτερη αγάπη στον παλιό συμμαθητή του. Ήξερα ότι είχε δημοσιεύσει  κάποτε ένα σχετικό κείμενο αλλά, όπως διαπίστωσα όταν το εντόπισα, ήταν δυσεύρετο γιατί δεν έφερε τίτλο και είχε σχεδόν κρυμμένη την υπογραφή του.                         

Οι αρχαιρεσίες στο ΠΑΣΟΚ  είναι πολλαπλάσια σπουδαιότερες από την κοινοβουλευτική ή τη δημοσκοπική δύναμη του κόμματος. Και αυτό επειδή σε επίπεδο θεσμών και δημοκρατικής τάξης η χώρα παρουσιάζεται ακόμη και σήμερα με ένα κόμμα, «το ένα Κόμμα», που  ομνύει καταστατικά ευθέως στη δικτατορία του προλεταριάτου, και από τον ΣΥΡΙΖΑ που είναι γνωστό πως στις τάξεις του υπάρχουν δεκάδες βουλευτές οι οποίοι –για να το θέσω κομψά– δεν θα συνυπέγραφαν υπέρ της δημοκρατίας ως το καλύτερο διαθέσιμο πολίτευμα.

Όταν η Χάννα Άρεντ ήθελε να περιγράψει τον «επιτυχημένο ψεύτη» -πρόκειται γι’ αυτόν που πιστεύει και ο ίδιος στο ψέμα του- έλεγε ένα μεσαιωνικό ανέκδοτο: ο νυχτερινός φρουρός (βιγλάτορας) κάποιου χωριού, θέλοντας να κάνει φάρσα στους συγχωριανούς του, σήμανε μέσα στη νύχτα συναγερμό. Πήραν τα όπλα τους οι συγχωριανοί και έτρεξαν στο φρούριο, για να αντιμετωπίσουν τους εχθρούς.  Και τότε συνέβη το εξής εκπληκτικό: βλέποντας τους συγχωριανούς  του να τρέχουν οπλισμένοι προς το φρούριο, ο χωρατατζής φρουρός πίστεψε και ο ίδιος στο ψέμα του, οπότε άρχισε να τρέχει και αυτός πίσω τους, για να συμμετάσχει στη μάχη!

Για την ανάγκη μιας νέας δημόσιας πολιτικής κουλτούρας

Ήταν ένας πολύτιμος φίλος και μόνιμος συνεργάτης του Books’ Journal. Ο Πέτρος Στ. Μακρής Στάικος, συγγραφέας μεταξύ άλλων του βιβλίου Κίτσος Μαλτέζος: Ο αγαπημένος των θεών, βρέθηκε νεκρός στο σπίτι όπου κατοικούσε. Ήταν 72 χρόνων και η συμβολή του στην απομυθοποίηση του ηρωικού αφηγήματος της Αριστεράς για τον εμφύλιο ήταν σημαντική.