Τεύχος 162

Θόδωρος Σούμας, Ο Βασίλης –ψευδώνυμο Γιάννης– στην aριστερά (1971-2008), Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2023, 200 σελ.      

Έφυγε στη χούντα για σπουδές, ζυμώθηκε στις οργανώσεις της Αριστεράς, επέστρεψε στη χώρα όπου η δική του μικρή ιστορία συνδυάστηκε με τη νεότερη ελληνική ιστορία. Στο αυτοβιογραφικό του πεζογράφημα, ο Θόδωρος Σούμας αποτιμά την περιπέτεια της ζωής του, με νοσταλγία και με σαρκαστική στοχαστικότητα.

Όταν μου ζητήθηκε να γράψω για την Όλγα Κατσιαρδή-Hering, η αυθόρμητη απάντησή μου ήταν καταφατική. Ύστερα, όμως, γεννήθηκαν δεύτερες σκέψεις· μια αμηχανία για το πώς μιλάς δημόσια για έναν άνθρωπο με τον οποίο συνυπάρχεις, συζητάς συχνά για την ιστορία ή για τα τρέχοντα, συμφωνώντας ή διαφωνώντας; Κι ακόμη πώς μιλάς δημόσια για έναν άνθρωπο, την καθηγήτρια –αν και προτιμώ τη λέξη δασκάλα– Κατσιαρδή, που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του γράφοντος σε όλη τη διάρκεια της σπουδαστικής πορείας και της επιστημονικής του συγκρότησης;

A Complete Unknown. Αμερικανική δραματική μουσική ταινία για τον Μπομπ Ντύλαν, σε σκηνοθεσία James Mangold. Σενάριο: James Mangold, Jay Cocks, βασισμένο στο βιβλίο του Elijah Wald, Dylan Goes Electric! Παίζουν: Timothée Chalamet, Edward Norton, Elle Fanning, Monica Barbaro, Boyd Holbrook, Scoot McNairy. Διεύθυνση φωτογραφίας: Phedon Papamichael. Διανομή: Searchlight Pictures. Ημέρα κυκλοφορίας: 10/12/2024. Διάρκεια: 141΄

Από τις ταινίες που έχουν γυριστεί για τον Μπομπ Ντύλαν ξεχωρίζουν τα ντοκιμαντέρ No direction home του Μάρτιν  Σκορσέζε  και Don’t Look back του Ντ. Α. Πένεμπεϊκερ, μαζί με την ευφάνταστη μυθοπλασία  I'm Not There  του Τοντ Χέινς. Το A Completely unknown, μια ταινία μυθοπλασίας στηριγμένη στο τεκμηριωμένο βιβλίο του Ελάιτζα Γουόλντ, Dylan Goes Electric!, στέκει ισάξια ανάμεσά τους, αποκαλύπτοντας  επιπλέον έναν εξαιρετικό ηθοποιό (και τραγουδιστή) που υποδύεται τον νομπελίστα σήμερα καλλιτέχνη στα πρώτα καλλιτεχνικά του βήματα: τον Τιμοτέ Σαλαμέ.

Jean-Jacques Rousseau, Ιουλία ή Η νέα Ελοΐζα, μετάφραση από τα γαλλικά: Έφη Κορομηλά, Gutenberg, Αθήνα 2024, δύο τόμοι, σελ. 607 (α’ τόμος) και σελ. 594 (β’ τόμος)

Αναγνώστες και συγγραφείς, από τον 13ο αιώνα μέχρι τον Γκαίτε, συγκινούνταν, δάκρυζαν και ονειρεύονταν πάνω στο μοτίβο της αναπαράστασης του αιώνιου έρωτα, των ερωτευμένων που αγαπήθηκαν μοιραία και έμειναν ενωμένοι ακόμα και μετά το θάνατο. Έτσι και ο Ρουσσώ συγκίνησε τους πολυάριθμους αναγνώστες του με την αφήγηση του έρωτα της Ζυλί (Ιουλίας) ντ’ Ετάνζ, της Νέας Ελοΐζας, με τον ιππότη Σεν-Πρε

Ασημίνα Χασάνδρα, Ο εσωστρεφής νους. Μετα-Νεωτερική ποιητική, Ανατολικός, Αθήνα 2024, 42 σελ. 

Ασημίνα Χασάνδρα, 5 προ μεσημβρίας χάραγο. Μετα-Νεωτερική ποιητική, Ανατολικός, Αθήνα 2024, 46 σελ.  

Με πολυετή παρουσία στην ποίηση, καθώς και με συμμετοχή σε πολλαπλές καλλιτεχνικές δράσεις και σχήματα, η Ασημίνα Χασάνδρα μάς δίνει, πλησιάζοντας προς την ωριμότητά της, δύο ποιητικά βιβλία που από τη μια πλευρά συμπυκνώνουν τα βήματα της μέχρι τώρα πορείας της ενώ από την άλλη σταθεροποιούν το σήμα της γραφής της.

Μια άγνωστη επιστολή του Ασημάκη Πανσέληνου

Το 1955, τότε που ξέσπασε το φριχτό έγκλημα της Σπυριδούλας, του 14χρονου κοριτσιού που τα αφεντικά του έκαψαν με το σίδερο επειδή πίστεψαν πως τους είχε κλέψει 50 δολάρια, ο πατέρας μου, πενήντα δύο χρονών τότε, έγραψε μια επιστολή «προς τον εκδότη» κάποιας αθηναϊκής εφημερίδας. Καθώς η Μάχη όπου αρθρογραφούσε συχνά είχε κλείσει, η εφημερίδα αυτή δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από την Αυγή. Επειδή όμως το δακτυλόγραφο που σώζεται είναι ανυπόγραφο και τίποτα  δεν δείχνει πού απευθύνεται, επειδή επίσης δεν βρέθηκε σχετικό απόκομμα της δημοσίευσης, δεν αποκλείεται το γράμμα να μη στάλθηκε τελικά. Από το κείμενο φαίνεται πως γράφτηκε όσο ακόμα διαρκούσε η δίκη των υπαιτίων.

A thing of beauty. Ποιήματα και επιστολές του Τζων Κητς, επιλογή - μετάφραση - σχόλια: Ασπασία Λαμπρινίδου, Κίχλη, Αθήνα 2023, 208 σελ.

Το βιβλίο της Ασπασίας Λαμπρινίδου, A thing of beauty. Ποιήματα και επιστολές του Τζων Κητς, επιδιώκει την εξοικείωση του ελληνικού αναγνωστικού κοινού με το έργο στου σημαντικού ρομαντικού ποιητή. Η ανθολογία φιλοδοξεί μέσα από τις μεταφράσεις επιλεγμένων ποιημάτων (σε δίγλωσση έκδοση) και επιστολών να παρουσιάσει αντιπροσωπευτικά δείγματα της ποιητικής τέχνης του Κητς και του θεωρητικού του προβληματισμού για τη σημασία και τη λειτουργία της ποίησης ενώ, επιπλέον, παρέχει τα απαραίτητα συμφραζόμενα για τη βαθύτερη κατανόηση του έργου του ποιητή.

Γιώργος Σιακαντάρης, Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2024, 320 σελ.^[1]

Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι ένας συνεπής και ενημερωμένος διανοούμενος με συνεχή δημόσια παρουσία. Στο νέο βιβλίο του επικεντρώνεται στις μεταλλάξεις των δημοκρατιών του δυτικού κόσμου που, ενώ διατηρούν το περίβλημα και τις διαδικασίες του δημοκρατικού πολιτεύματος, έχουν αλλοιωθεί στο εσωτερικό τους καθώς σταδιακά υπονομεύεται το αξιακό τους υπόβαθρο.

Με την ευκαιρία της επίσκεψής του στην Ελλάδα, η συνέντευξη του μεγάλου ζωγράφου Μαξ Ερνστ (1891-1976), που ακολουθεί, δόθηκε στη Μαρία Ρεζάν και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ελευθερία, 8 Ιουλίου 1962.

Βάσω Κιντή - Φιλήμων Παιονίδης (επιμ.), Τρόποι του φιλοσοφείν. Τιμητικός τόμος για τον Στέλιο Βιρβιδάκη, Εκκρεμές, Αθήνα 2024, 547 σελ.

Σαράντα ένας συγγραφείς με ισάριθμα άρθρα. Ο Στέλιος Βιρβιδάκης, που έχει προσφέρει στη φιλοσοφία σχεδόν σαράντα χρόνια πανεπιστημιακής διδασκαλίας, πρέπει να είναι ευτυχής που τόσοι άνθρωποι συνεισέφεραν τόσο καλά κείμενα σε αυτό τον τόμο για να τον τιμήσουν.