Μεσοπόλεμος

Δημήτριος Λαμπίκης, Παλαιαί Φιλολογικαί Ημέραι, εισαγωγή – επίμετρο: Διονύσης Ν. Μουσμούτης, Όταν, Αθήνα 2024, 432 σελ.

Ο Δημήτρης Λαμπίκης δημοσιεύει τις αναμνήσεις του από τη λογοτεχνική ζωή της πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα – της Αθήνας της μπελ επόκ. Πρόκειται για υλικό που συγκεντρώθηκε φροντίδι του εκδότη του περιοδικού Ιστορία Εικονογραφημένη, Διονύση Μουσμούτη. Δημοσιευμένο υλικά αρχικά σε ογδόντα συνέχειες στην εφημερίδα Πολιτεία, το διάστημα 6 Νοεμβρίου 1927 - 15 Φεβρουαρίου 1928, ανοίγει ένα παράθυρο σε μια εποχή που τη γνωρίζουμε περισσότερο από τη μυθική αίγλη της.

Θανάσης Διαμαντόπουλος, Χωρίς στέμμα. Η Αβασίλευτη του Μεσοπολέμου. Ανατομία ενός ιστορικοπολιτικού ατυχήματος, Πατάκη, Αθήνα 2023, 413 σελ.

Κινούμενος πιο ισορροπημένα μεταξύ των δύο παρατάξεων του Μεσοπολέμου, του βενιζελισμού και αντιβενιζελισμού, ο Θανάσης Διαμαντόπουλος αναδιαμορφώνει με προσοχή τις καθιερωμένες ιστορικές μας προσλήψεις για τον Μεσοπόλεμο. Κι υπό την έννοια αυτή καταφέρνει να παραμείνει στο κέντρο της γενικότερης ιστορικής μεσοπολεμικής προβληματικής και να αποτελέσει κομμάτι της, ίσως το κορυφαίο.

Αντώνης Γλυτζουρής, Εις τα κέντρα της λησμονιάς. Θέατρο και σινεμά στους προσφυγικούς συνοικισμούς του μεσοπολεμικού Πειραιά. Μια πρώτη επίσκεψη,  Αμολγός, Αθήνα 2023, 260 σελ. 

Το βιβλίο που τιτλοφορείται Εις τα κέντρα της λησμονιάς  επικεντρώνεται θεματικά στους πρόσφυγες του 1922, σε όσους στο Μεσοπόλεμο εγκαταστάθηκαν στις παρυφές της πόλης του Πειραιά.  Ανάμεσά τους, κάποιοι, παλεύοντας μια ζωή, ενσωματώθηκαν στους ήδη υπάρχοντες  συνοικισμούς αναπτύσσοντάς τους  δυναμικά, ενώ κάποιοι άλλοι, με καιρό και με κόπο, έστησαν νέα κύτταρα ζωής. Τεύχος 151

Ιωάννης Β. Δασκαρόλης, Μεταξάς εναντίον Τσαλδάρη. Η άγνωστη αντιβενιζελική σύγκρουση (1924-1928), Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2024, 304 σελ.

Ο αντιβενιζελισμός, ιδίως μετά το 1922, δεν είχε μια ενιαία έκφραση. Πολλοί πολιτικοί διεκδίκησαν το αντίπαλο δέος στον Ελευθέριο Βενιζέλο και, ανάμεσά τους, ο Παναγής Τσαλδάρης του Λαϊκού Κόμματος και ο Ιωάννης Μεταξάς του Κόμματος των Ελευθεροφρόνων. Το διάστημα 1922-1928 είναι σήμερα μια λησμονημένη περίοδος του αντιβενιζελισμού, την οποία ο Ιωάννης Β. Δασκαρόλης φέρνει στην επιφάνεια με ένα πολύτιμο βιβλίο. [ΤΒJ]

Παράδοση και νεωτερικότητα στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου 

Τα γεγονότα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή είναι γνωστά, αν και οι ερμηνείες τους διαφέρουν.  Προτείνω  να τα δούμε από τη σκοπιά της διελκυστίνδας μεταξύ παράδοσης και νεωτερικότητας.

 Θετικές δυνατότητες, σκοτεινές όψεις και η σημασία της ατομικής πράξης. Από το τεύχος 142

Βασίλης Μακρυδήμας, Στον αστερισμό των αντιθέσεων. Ο κριτικός και δοκιμιογράφος Τ.Κ. Παπατσώνης, Gutenberg, Αθήνα 2021, 499 σελ.   

Είναι ευτύχημα που ο Τάκης Παπατσώνης έρχεται στις ημέρες μας να βγει από την πολύχρονη αφάνειά του διά χειρός ενός νέου ερευνητή ο οποίος έχει μελετήσει επισταμένως όχι μόνο το δοκιμιογραφικό, αλλά και το ποιητικό του έργο. Το αραιό ακόμη τοπίο των παπατσωνικών σπουδών εμπλουτίζεται έτσι με ένα σημαντικό κεφάλαιο, που εντάσσει οργανικά τον λησμονημένο ποιητή και κριτικό της γενιάς του 1930 στην ιστορία της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας.