Ιστορία

Δεν σας βαραίνει καμιά κατάρα όπως [είναι] οι βασιλιάδες.

Δεν σας βαραίνει καμιά κατάρα όπως [είναι] οι  αριστοκράτες.

Ο νους σας δεν υποφέρει από την τυραννία των παπάδων.

Ο νους σας δεν υποφέρει από την τυραννία των δικηγόρων. 

 Γιόζεφ Ροτ, Οι εκατό μέρες, μετάφραση από τα γερμανικά: Μαρία Αγγελίδου, Άγρα, Αθήνα 2020, 279 σελ.

«Πάντα οι απλοί και ασήμαντοι νιώθουν πρώτοι τα χτυπήματα της συμφοράς, αυτοί πρώτοι αρχίζουν να τρέμουν. Οι απλοί και ασήμαντοι είναι αθώοι, καμία σχέση δεν έχουν με τα λάθη, τα σφάλματα, τις αμαρτίες και το πεπρωμένο των ισχυρών. Μα αυτοί πληρώνουν ακριβότερα από τους σπουδαίους. Οι θύελλες κάνουν σκόνη τα φτωχικά καλύβια, αλλά περνούν μουγκρίζοντας έξω από τα πέτρινα αρχοντικά, χωρίς να τα χαλάσουν». Ακόμα μια περίτεχνη σύνθεση του Γιόζεφ Ροτ, με φόντο μια Αυτοκρατορία, για την ανθρώπινη μοίρα.

Η διαμόρφωση της νεοελληνικής εθνικής ταυτότητας την εποχή του Διαφωτισμού

«Τα Γεροσόλυμα τρελαίνουν... ή σκοτώνουν», γράφει ο Στρατής Τσίρκας για την πρώτη από τις Ακυβέρνητες Πολιτείες του. Την Ιερουσαλήμ. Πόλη των θεών. Πόλη των τριών μεγαλύτερων θρησκειών με κοινό πατέρα τον Αβραάμ, ο οποίος δεν είναι και πρότυπο ισόρροπου και φιλεύσπλαχνου πατέρα, αλλά ας μην ξεφύγω τόσο νωρίς.

Νίκος Χριστοδουλάκης, Το τίμημα του εμφυλίου. Συγκρούσεις και κατάρρευση στην Ελλάδα 1946-1949, Επίμετρο, Αθήνα 2020, 210 σελ.

 Εκ πρώτης όψεως ίσως να φαίνεται παράδοξη μια ανάλυση για τον εμφύλιο εν μέσω των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Όμως, το βιβλίο του Νίκου Χριστοδουλάκη είναι άκρως επίκαιρο.

Θάνος Βερέμης- Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Ιωάννης Καποδίστριας. Ο «αμνός» της Παλιγγενεσίας των Ελλήνων,  Μεταίχμιο, Αθήνα 2020, 232 σελ.

Ένα σύντομο, περιεκτικό βιβλίο, το οποίο χρησιμοποιεί πηγές και βιβλιογραφία, αλλά είναι ευκολονόητο και ευκολοδιάβαστο. Μία εισαγωγή στην προσωπικότητα, το έργο και την τραγωδία του πρώτου κυβερνήτη.

Νικόλαος Δραγούμης, Ιστορικαί αναμνήσεις, δύο τόμοι, επιμέλεια: Άλκης Αγγέλου, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 1973, Α’ τόμος 256 σελ., Β’ τόμος 263 σελ.

 «Ο γραμματεύς μετεσκεύαζε το εν των γονάτων εις τράπεζαν, εφ’ ης στηρίζων τον χάρτην συνέταττε τα πρακτικά». Τρεις σπουδαίοι έλληνες ιστορικοί, ο Άλκης Αγγέλου, ο Λέανδρος Βρανούσης και ο Βασίλειος Σφυρόερας,  συζητούν σε μια ραδιοφωνική εκπομπή για τον Νικόλαο Δραγούμη και όσα εκείνος έγραψε: μεταξύ άλλων, για τους κλέφτες και τους αρματολούς, αλλά και τους λόγιους και τους πολιτικούς, για την Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας, για τη μόνη γυναίκα με ευρωπαϊκή ενδυμασία –τη Μαντώ Μαυρογένους–, για το θάνατο του Καραϊσκάκη... Μια ακόμα πολύτιμη συνεισφορά από το αρχείο του Γιώργου Ζεβελάκη.

Συνομιλούν: Άλκης Αγγέλου, Λέανδρος Ι. Βρανούσης, Βασίλειος Βλ. Σφυρόερας

Πρόλογος - επιμέλεια: Λάκης Δόλγερας

Hemingway (2021). Ντοκιμαντέρ, τηλεοπτική σειρά τριών επεισοδίων: A Writer (1899-1929), The Avatar (1929-1944), The Blank Page (1944-1961), σε σκηνοθεσία Ken Burns και Lynn Novick. Διάρκεια: 6 ώρες. Παραγωγή: PBS (Direct)

Πώς αρμόζει να ξεκινάει ένα κείμενο που έχει ως αντικείμενο έναν άνθρωπο o οποίος αφιέρωσε τη ζωή του στις λέξεις τις αποτυπωμένες σε τίτλους, όπως: Ο Γέρος και η Θάλασσα ή Για ποιον χτυπά η καμπάνα; Πώς αξίζει να μιλήσει κανείς για τον άνδρα με τις τέσσερις συζύγους;

Walter Puchner, Το 1821 και το θέατρο. Από τη μυθοποίηση στην απομυθοποίηση, Όταν, Αθήνα 2020, 530 σελ.

Πώς το θέατρο ανταποκρίθηκε στην Ελληνική Επανάσταση; Τι συνέβαινε στην Οδησσό και στο Βουκουρέστι και τι στην Κωνσταντινούπολη τα χρόνια της φωτιάς; Και πώς καταγράφηκε η Επανάσταση αργότερα, όταν η αναπόφευκτη μυθοποίηση ήταν ο κυρίαρχος τρόπος; Οι απαντήσεις εξηγούν πολλά για αυτό που είμαστε – διότι το θέατρο αφυπνίζει αλλά και εκθέτει. [ΤΒJ]

Μιμήσεις και μεταποιήσεις του Ύμνου εις την Ελευθερίαν  του Διονυσίου Σολωμού στην ποίηση των Αθηναίων Ρομαντικών^*