Σύνδεση συνδρομητών

Η απομυθοποιητική έρευνα του Πέτρου Στ. Μακρή Στάικου (1949-2021)

Τετάρτη, 11 Αυγούστου 2021 15:55
Ο Πέτρος Στ. Μακρής Στάικος.
Φωτογραφία Αρχείου
Ο Πέτρος Στ. Μακρής Στάικος.

Ήταν ένας πολύτιμος φίλος και μόνιμος συνεργάτης του Books’ Journal. Ο Πέτρος Στ. Μακρής Στάικος, συγγραφέας μεταξύ άλλων του βιβλίου Κίτσος Μαλτέζος: Ο αγαπημένος των θεών, βρέθηκε νεκρός στο σπίτι όπου κατοικούσε. Ήταν 72 χρόνων και η συμβολή του στην απομυθοποίηση του ηρωικού αφηγήματος της Αριστεράς για τον εμφύλιο ήταν σημαντική.

O Πέτρος Στ. Mακρής Στάικος είχε γεννηθεί το 1949. Δικηγόρος, είχε σπουδάσει στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και είχε κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία. Το 1990 εργάστηκε ως δικηγόρος για την υπόθεση του «γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού».

Λίγα χρόνια μετά, μετέτρεψε το πάθος του για την πρόσφατη ιστορία σε αποκλειστική ενασχόληση. Αποτέλεσμα της πρώτης μεγάλης έρευνάς του ήταν το βιβλίο για μια άγνωστη στο ευρύ κοινό προσωπικότητα, αυτήν του Κίτσου Μαλτέζου, έναν χαρισματικό νέο που κινήθηκε στο χώρο του ΕΑΜ και «τιμωρήθηκε» για τις αμφιβολίες του και την απομάκρυνσή του από την κομματική μήτρα: δολοφονήθηκε από μέλη του ΕΛΑΣ Σπουδάζουσας την 1η Φεβρουαρίου 1944, και καθοδηγητής των δολοφόνων του ήταν ο Άδωνις Κύρου.

Με το βιβλίο του, Κίτσος Μαλτέζος: Ο αγαπημένος των θεών, που πρωτοκυκλοφόρησε το 2000 (σήμερα κυκλοφορεί με διορθώσεις και προσθήκες από τις εκδόσεις του Βιβλιοπωλείου της Εστίας), ο Μακρής Στάικος, όπως σημειώνει ο ιστορικός Στέφανος Καβαλλιεράκης,

έφερε στην επιφάνεια το θέμα της αντίστασης στην πόλη, ενός αγώνα συνήθως καταδικασμένου, ηρωικού αλλά και λησμονημένου. Το ίδιο ισχύει και για τον Εμφύλιο μέσα στην πόλη. Τα εμφυλιοπολεμικά γεγονότα εντός του αστικού ιστού θα αποτελέσουν ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στη μελέτη της περιόδου και μετά τον «Κίτσο Μαλτέζο» διερευνήθηκαν διεξοδικά. Με τον τρόπο της η καταγραφή του Στάικου έδωσε το έναυσμα ώστε να ερευνηθούν εκ νέου η δράση ανθρώπων και οργανώσεων που δεν ανήκαν στο ΕΑΜ και η ηρωική μοναχική τους δράση είχε «επισκιαστεί» τρόπον τινά από την εκτέλεση του Μαλτέζου. Ο Ιβάνωφ, ο Τσιγάντες, ο Περρίκος ήρθαν ξανά στο προσκήνιο ενώ ο κόσμος των πρακτόρων, των προδοτών, των σκληρών βασανιστηρίων ήρθε στην επιφάνεια - στο πλαίσιο πάντα της δράσης μέσα στη πόλη -  όχι ως μυθιστορηματικό στοιχείο αλλά ως σκληρή πραγματικότητα. (Τα Νέα, 16/3/2019)

Ακολούθησαν τα ερευνητικά βιβλία του, Βρετανική πολιτική και αντιστασιακά κινήματα στην Ελλάδα. Η απόρρητη αναφορά του ταγματάρχη David J. Wallace, σχετικά με την επίσκεψη στην Ελλάδα από τις 14 Ιουλίου έως τις 9 Αυγούστου 1943 (α’ έκδ. 2009) και "Ο Άγγλος πρόξενος". Ο υποπλοίαρχος Noël C. Rees και οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες: Ελλάδα - Μέση Ανατολή (1939-1944) (2011). Εξέδωσε ακόμα τη συλλογή, Ο Δεκέμβρης του 1944. Τέσσερα άγνωστα κείμενα, σε δική του μετάφραση (2014). Πρόσφατα, κυκλοφόρησε ένα πιο προσωπικό κείμενο, με τίτλο Οι οικογένειες Δημήτριου Μακρή και Σταΐκου (2018). Ώς το τέλος έγραφε πυρετωδώς, κείμενα και βιβλιοκρισίες, ενώ είχε αποκτήσει πρόσβαση και μελετούσε τα βρετανικά αρχεία της Κατοχής και του ελληνικού εμφυλίου.

Το Books’ Journal τιμά τον Πέτρο Στ. Μακρή Στάικο και θα συμβάλει στη διάδοση του έργου του, απομυθοποιητικό και πολύτιμο για τη μελέτη της περιόδου του ελληνικού εμφυλίου – μεταξύ άλλων, της συμβολής των Βρετανών στη δημοκρατική πορεία της Ελλάδας και του ρόλου της ελληνικής κομμουνιστικής Αριστεράς.

Η κηδεία του Πέτρου Στ. Μακρή Στάικου θα γίνει στις 20 Αυγούστου.

Ηλίας Κανέλλης

Δημοσιογράφος, εκδότης του περιοδικού Books' Journal. Σπούδασε κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες και κινηματογράφο. Εξέδωσε και διεύθυνε το περιοδικό Κάμερα, υπήρξε κριτικός κινηματογράφου και αρχισυντάκτης του περιοδικού Αντί, εργάστηκε ως επιφυλλιδογράφος στην Εποχή, στην Ελευθεροτυπία, στην Εξουσία, στην Athens Voice, στο Βήμα, στο Protagon.gr και, τα τελευταία χρόνια, στα Νέα. Για πολλά χρόνια έκανε καθημερινή εκπομπή στον ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 9,84 ενώ συνεργάστηκε ως πολιτικός αναλυτής με την τηλεόραση της ΕΡΤ. Ίδρυσε και διεύθυνε την εφημερίδα του Φεστιβάλ Αθηνών εφ. Έχει γράψει το βιβλίο Εθνοχουλιγκανισμός: Εκφράσεις της νεοελληνικής ιδεολογίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες 2004 της Αθήνας (εκδόσεις Οξύ) και έχει επιμεληθεί τις κινηματογραφικές μονογραφίες Σταύρος Τορνές (με τον Σταύρο Καπλανίδη και, για την ιταλική έκδοση, με την επιπλέον συνεργασία του Sergio Grmek Germani), Κώστας Γαβράς και Σταύρος Τσιώλης. Σε λίγο θα κυκλοφορήσει το βιβλίο του, Το κιτς του ΣΥΡΙΖΑ.

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.