Οι διαδηλωτές δεν ενδιαφέρθηκαν ούτε για το θέμα της εκδήλωσης ούτε για την προσωπικότητα που μιλούσε. Αλλά και η Ελλάδα, ακόμα μια φορά, αποδεικνύει ότι δεν είναι μια χώρα που μπορεί να προασπίσει τα βασικά δικαιώματα, μεταξύ των οποίων το δικαίωμα του συνέρχεσθαι και το δικαίωμα στην ελευθερία της άποψης.
Οι διαδηλωτές και, κατόπιν, οι υποστηρικτές τους ισχυρίστηκαν ότι εισέβαλαν προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για τη Γάζα, στην οποία εκτιμούν ότι το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που διακόπτουν εκδήλωση με ισραηλινούς ομιλητές στην Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης. Το ίδιο έκαναν τον Μάιο του 2014. Τότε τι τους ενοχλούσε;
Είναι αλήθεια ότι στην πλειονότητά της η Αριστερά όλων των αποχρώσεων απεχθάνεται τη διαφωνία. Εξαιτίας αυτής της αίσθησης, πολλές φορές έχουν διάφορες ομάδες με ανάλογες πρακτικές να φιμώσουν πολιτικούς αντιπάλους τους, σε δημόσιους χώρους. Στο Πανεπιστήμιο, προνομιακό χώρο για την Αριστερά αφού, εκτός των άλλων εκεί αναπαράγονται και εκπαιδεύονται στελέχη των κομματικών μηχανισμών και των οργανώσεών τους, πρακτικά το έχουν κατακτήσει: είναι σχεδόν αδύνατο να γίνει δημόσια εκδήλωση με περιεχόμενο μη εγκεκριμένο ή με ομιλητές μη εγκεκριμένους σε χώρους των Πανεπιστημίων. Από την εκδίωξη του Στεφάν Κουρτουά και των άλλων συγγραφέων της Μαύρης Βίβλου του κομμουνισμού από χώρο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έως τον πρόσφατο τραυματισμό με πυροσβεστήρα στο κεφάλι φοιτητή, που παρευρισκόταν σε εκδήλωση επαγγελματισμού προσανατολισμού αλλά με μη αρεστούς ομιλητές, η πρακτική είναι πάντα η ίδια. Εισβολή, κατάληψη, εκδίωξη με τη βία, η οποία αν χρειαστεί μπορεί να κλιμακωθεί, των ομιλητών. Το Πανεπιστήμιο είναι γνωστό σε ποιους ανήκει.
Δεν ήταν γνωστό ότι στους ίδιους ανήκει και η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου. Μάλιστα, η ματαίωση της εκδήλωσης για τη λογοτεχνία του Ισραήλ, ώς την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δυο ημέρες μετά το επεισόδιο, δεν έχει προκαλέσει καμία αντίδραση εκ μέρους της διεύθυνσης της Έκθεσης ούτε εκ μέρους έστω του υπουργείου Πολιτισμού. Εντυπωσιακό είναι και το ότι σωματεία επαγγελματιών του βιβλίου και πολλοί μικροί εκδοτικοί οίκοι επιδοκίμασαν την ενέργεια της εισβολής και της διακοπής εκδήλωσης για το βιβλίο. Αδιανόητο για επαγγελματίες που οφείλουν να ξέρουν ότι ο αποκλεισμός και η φίμωση σε μια δημοκρατία είναι πρακτική ολοκληρωτισμού – κι αν ο ολοκληρωτισμός κυριαρχήσει ενδέχεται να μην είναι ασφαλείς ούτε αυτοί.
Συζήτηση ξέσπασε και για το αν η διακοπή της εκδήλωσης στο όνομα της Παλαιστίνης είναι ενέργεια αντισημιτισμού. Υποτίθεται, άλλωστε, ότι η επέμβαση δεν είχε στόχο τους εβραίους αλλά τον Νετανιάχου. Και κατά μία διασταλτική αντίληψη, δεν είχε στόχο το Ισραήλ αλλά τους σιωνιστές. Είναι μια συζήτηση που γίνεται χρόνια στη Δύση, αφού ο ευρωπαϊκός προοδευτισμός σε πολλές χώρες (και κυρίως στη Γαλλία) διακρίνεται σε ανάλογες αλλά και σε σοβαρότερες πρακτικές κατά εβραίων και εβραϊκών συμφερόντων.
Κατά τον καθηγητή Πιερ-Αντρέ Ταγκιέφ, την ίδια φρασεολογία με τα προοδευτικά κινήματα έχει και η τζιχαντιστική τρομοκρατία: οι πρωταρχικοί στόχοι των τζιχαντιστών είναι «οι χριστιανοί» (ή «η Δύση») και «οι Εβραίοι» (ή «οι σιωνιστές»). Ιδιαιτέρως στη Γαλλία, αυτά συμβαίνουν από τη δεκαετία του 1980.
Είναι μόνιμη πρακτική, λέει ο Ταγκιέφ, των εξτρεμιστών του αντισημιτισμού αυτή η φρασεολογία. Και όλοι «οι δράστες των ισλαμο-τρομοκρατικών επιθέσεων που έλαβαν χώρα πρόβαλλαν συχνά τον αγώνα κατά του Ισραήλ και τον “σιωνισμό”. Έτσι, τον Μάρτιο του 2012, ο τζιχαντιστής Μοαμέντ Μερά δήλωσε ότι, δολοφονώντας εβραιόπουλα, θέλησε “να εκδικηθεί για τα παιδιά των Παλαιστινίων”. Τον Νοέμβριο του 2015, ο τζιχαντιστής Αμεντί Κουλιμπαλί δήλωσε ότι ήθελε “να εκδικηθεί για τους αδελφούς του μουσουλμάνους” και ακριβέστερα τους “καταπιεσμένους μουσουλμάνους», κυρίως «στην Παλαιστίνη”».
Τα ίδια επιχειρήματα, της καταπίεσης, επικαλέστηκε και η Χαμάς, που οργάνωσε το φονικό και βάρβαρο πογκρόμ της 7ης Οκτωβρίου 2023 κατά αμάχων, με πάνω από 1.000 νεκρούς – για το οποίο κανένας αγωνιστής για τα δικαιώματα των Παλαιστινίων δεν κάνει σήμερα λόγο. Ούτε κανείς μιλάει για το δικαίωμα του Ισραήλ να διεκδικεί την επιστροφή των αμάχων ομήρων που, ακόμα, συνεχίζουν να κρατούν στη Γάζα υπό άθλιες συνθήκες οι δυνάμεις της Χαμάς.
Γιατί όλα αυτά είναι αντισημιτισμός; Ας αφήσουμε τον καθηγητή Ταγκιέφ να τα εξηγήσει: «Στις αρχές της δεκαετίας του 1980», έλεγε στον Antoine Lagadec, της γαλλικής επιθεώρησης Revue des Deux Mondes (25/11/2017), «έκανα λόγο για “συγκαιρινό αντιεβραϊσμό”, γιατί έβρισκα ότι η έκφραση αντισημιτισμός, που δημιουργήθηκε από αντιεβραίους το 1879-1880, δεν επέτρεπε να καταλάβουμε το αντιεβραϊκό κύμα που παρατηρoύνταν στη μετα-ναζιστική περίοδο. […] Η εργαλειοποίηση του αντιρατσισμού μου φάνηκε ότι είναι ένα νέο στοιχείο μέσα στον ριζοσπαστικό αντισιωνισμό. Γι’ αυτό χρησιμοποίησα τον παλαιό όρο της “εβραιοφοβίας” επανορίζοντάς τον με δικό μου τρόπο. Στην «κλασική» εβραιοφοβία, που αποκαλείται αντισημιτισμός, βρισκόμαστε μέσα στο ρατσισμό, με την έννοια ότι οι Εβραίοι θεωρούνται εχθρική φυλή. Αντίθετα, στην περίπτωση της νέας εβραιοφοβίας, οι Εβραίοι, στο όνομα του αντιρατσισμού, στιγματίζονται και διαβολοποιούνται ως “ρατσιστές”. Στην μία περίπτωση, οι Εβραίοι κατηγορούνται ότι είναι καταραμένη φυλή, στην άλλη περίπτωση, ότι είναι ρατσιστές. Οι Εβραίοι θεωρούνται σιωνιστές, πραγματικοί ή δυνητικοί, και ο σιωνισμός κατηγορείται ότι είναι ρατσισμός, “μορφή φυλετικής διάκρισης”.
»Αυτή η εργαλειοποίηση του αντιρατσισμού θα ανακατέψει εντελώς την τράπουλα. Έτσι, πολλοί καλόπιστοι άνθρωποι θα νομίσουν ότι είναι αντιρατσιστές αν εκδηλώνονται ως φανατικά αντι-ισραηλινοί, καταγγέλλοντας τον σιωνισμό ως “μορφή ρατσισμού” και ανάγοντας την παλαιστινιακή υπόθεση σε νέα οικουμενική και απόλυτη υπόθεση, που νομιμοποιεί τα πάντα. Η παλαιστινιακή υπόθεση είναι ισχυρός καταλύτης συγκλίσεων μεταξύ διανοουμένων και ιδεολογικά ετερογενών ομάδων. Συνενώνει ισλαμιστές και τροτσκιστές, επαγγελματίες επαναστάτες και “ουμανιστές” διανοούμενους, κ.λπ. Ο Ταρίκ Ραμαντάν ή ο Κάρλος επικοινωνούν μέσα στη Μεγάλη Υπόθεση με πάθος με τους Στεφάν Εσσέλ, Εντγκάρ Μορέν, Ετιέν Μπαλιμπάρ, Τζούντιθ Μπάτλερ. […] Η προλεταριακή υπόθεση είναι πίσω μας, την αντικατέστησε η παλαιστινιακή υπόθεση, αλλά και αυτή κινδυνεύει να ενσωματωθεί στην ισλαμική υπόθεση».
