Νέο Books' Journal για την Ουκρανία

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022 αιφνιδίασε τη Δύση. Πολιτικοί ηγέτες αλλά και η μεγάλη πλειονότητα των αναλυτών, των διανοουμένων και των εμπειρογνωμόνων απέκλειαν την εισβολή, θεωρώντας δυνητικά ακραίο σενάριο την προσάρτηση στη Ρωσία των αυτονομημένων περιοχών στα ανατολικά της Ουκρανίας.

Ολόκληρος ο δυτικός κόσμος, με ελάχιστες εξαιρέσεις, θεωρούσε ότι ο Πούτιν δεν θα τολμούσε να εισβάλει στην Ουκρανία. Περισπούδαστες αναλύσεις, με ισχυρά επιχειρήματα, έτειναν στο συμπέρασμα ότι δεν συνέφερε τον Πούτιν μια ευρείας κλίμακας στρατιωτική επιχείρηση.

Αυτή την ατμόσφαιρα του εφησυχασμού περιγράφει παραστατικά η Ανν Απλμπάουμ αποκαλύπτοντας ότι «[ή]μουν σε μια γερμανική τηλεοπτική εκπομπή πριν από δύο εβδομάδες, μαζί με τρεις γερμανούς πολιτικούς, οι οποίοι, ακόμη και τότε, υποστήριζαν ότι –παρά τα χιλιάδες στρατεύματα και τεθωρακισμένα οχήματα που συγκεντρώνονται στα σύνορα της Ουκρανίας– η μόνη πιθανή λύση είναι ο διάλογος».

Μετά την 24η Φεβρουαρίου, είναι σαφές ότι όλες αυτές οι αναλύσεις (μας) έπεσαν έξω. Διαψεύσθηκαν πανηγυρικά. Οι αυταπάτες τελείωσαν. Τα αναλυτικά μας εργαλεία αποδείχτηκαν ανεπαρκή. Δεν μας βοήθησαν να κατανοήσουμε την ιδιαίτερη φύση του φαινομένου Πούτιν. Είναι επείγουσα ανάγκη να αναστοχαστούμε, να δούμε από μια άλλη οπτική γωνία την περίπτωση Πούτιν που συνιστά ακραία απειλή για τον δυτικό πολιτισμό και τις φιλελεύθερες δημοκρατίες.

Το Books' Journal, μπροστά σε αυτή τη νέα κατάσταση για την ανθρωπότητα, τον δυτικό κόσμο αλλά και την Ουκρανία, οι πολίτες της οποίας είχαν αποφασίσει να ζήσουν στον δυτικό κόσμο, επέλεξε να κάνει μεγάλο αφιέρωμα, που διεξοδικά αναλύει όλες τις πτυχές του πολέμου. Η συγκυρία, τα μέτωπα, το δίκαιο και οι παραβιάσεις του, η ανθρωπιστική κρίση, οι ιδεολογίες, οι στρατηγικές, τα ΜΜΕ είναι μερικές μόνο από τις πτυχές που εξετάζονται. Η ιστορική διάσταση της σχέσης Ρωσίας - Ουκρανίας, η ιδεολογία της Ρωσίας του Πούτιν, τα πρόσωπα που εμπλέκονται, οι αντιδράσεις στη ρωσική εισβολή των Δυτικών, ο εξαιρετισμός μερίδας της ελληνικής κοινής γνώμης είναι ακόμα μερικά από τα θέματα του τεύχους. Το Κίεβο, σύμβολο της αντίστασης του ουκρανικού λαού, είναι στο επίκεντρο της οπτικής του τεύχους, ενώ αναζητούνται οι φωνές αντίστασης στη Ρωσία - συγγραφείς, ποιητές, καθηγητές, καλλιτέχνες και απλοί πολίτες αντιδρούν στην επιλογή του καθεστώτος Πούτιν, συχνά με ιδιαίτερες επιπτώσεις στη ζωή τους. Οι πρακτικές επιβολής και εξόντωσης των αντιπάλων του καθεστώτος Πούτιν εξετάζεται μέσω δυο πολύκροτων ιστοριών: της δολοφονίας της δημοσιογράφου Άννας Πολιτκόφσκαγια και της εξόντωσης του ρώσου φυγά στο Λονδίνο Λιτβινένκο με χρήση ραδιενεργού πολωνίου. Η ποίηση της Ουκρανίας δείχνει την κατεύθυνση της χώρας. Ταυτόχρονα, στη Ρωσία, έχει αρχίσει να εκφράζεται ένα νέο ρεύμα ποιητών, που αναβιώνουν τα σαμιζντάτ...

Γράφουν: ο ρώσος καθηγητής Γκασάν Γκουσεΐνοφ αναλύει τη ναζιστικής έμπνευσης πολιτική του Πούτιν, η Δομίνα Διαμαντοπούλου αναλύει τις προοπτικές μιας εκεχειρίας και τους όρους της, ο Παναγιώτης Ιωαννίδης μεταφράζει δέκα ουκρανούς ποιητές, ο Τριαντλαφυλλος Καρατράντος εξηγεί γιατί η Ελλάδα βρίσκεται στη σωστή πλευρά της ιστορίας, ο Φιοντόρ Λουκιάνοφ εξηγεί τη στρατηγική του Πούτιν, ο ρώσος ποιητής Αλέξαντρ Ντελφίνοφ γράφει ένα ποίημα για την αυταρχική Ρωσία, ο Πέτρος Παπασαραντόπουλος εξηγεί τον κόσμο της νέας βαρβαρότητας, ο Νικόλας Σεβαστάκης αναζητεί τις ηθικές επιπτώσεις του πολέμου, ο Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος εξηγεί την πολιτική του επιθετικού ρωσικού εθνικισμού που είναι στηριγμένος σε έναν ρωσικό εξαιρετισμό, ο Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης ξεναγεί τους αναγνώστες στην ιδιότυπη ρωσική ιδεολογία του ευρασιατισμού και των επιπτώσεών της, ο Γιώργος Τσακνιάς παρουσιάζει το κοσμοπολίτικο Κίεβο του Πούσκιν και του Μπουλγκάκοφ, ο Σπύρος Τσουτσουμπής καταδύεται στην ιστορία και αναλύει τον λιμό του 1932 στον οποίο υπέβαλε τους Ουκρανούς ο Στάλιν, ο Κίμων Χατζημπίρος αποτιμά πολιτικά τη σύγκρουση ώς αυτή τη στιγμή - ο μόνος βέβαιος απολογισμός της οποίας είναι τα περισσότερα από δυόμισι εκατομμύρια πρόσφυγες. Υπάρχει ακόμα η ανώνυμη μαρτυρία μιας ρωσίδας συγγραφέα που ζει στη Μόσχα για τις επιπτώσεις της εισβολής στην Ουκρανία στις ζωές των ρώσων πολιτών, και πολλή ακόμα απαραίτητη και διαφωτιστική ύλη.

Το εξώφυλλο σχεδίασε, όπως πάντα, ο Αλέκος Παπαδάτος, εμπνευσμένος από τον πατριωτισμό Ουκρανών νεαρών που εγκατέλειψαν με πόνο τα σκέιτ και την ανεμελιά της εφηβείας για να πάρουν τα καλάσνικοφ, προκειμένου να υπερασπιστούν την πατρίδα τους: την ελευθερία τους, την αυτοδιάθεσή τους, τον πολιτισμό τους, τον τρόπο ζωής που δημοκρατικά επέλεξαν οι ίδιοι και όχι τον τρόπο ζωής που επέλεξε ένας τύραννος. Εντέλει, την εθνική τους ταυτότητα. 

Το τεύχος, με πολλή ακόμα επίκαιρη ύλη, θα είναι στα βιβλιοπωλεία το απόγευμα της Τετάρτης και, την επομένη, και στα περίπτερα.