web only

Για να αντιμετωπίσουμε την τρομοκρατία, οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ορισμένα ελάχιστα. Δεν χωρούν αστερίσκοι, ευέλικτες προσεγγίσεις στον εξτρεμισμό και στον ακτιβισμό και θεωρητικές περιδινίσεις περί καλής και κακής βίας. Και το κράτος οφείλει να προστατεύει τους πολίτες του και τη δημόσια τάξη, είναι κομμάτι της αρμοδιότητάς του που του έχει εκχωρήσει ο συνταγματικός νομοθέτης...

Κυκλοφορεί και αναμένει τους αναγνώστες του το νέο τεύχος του Books' Journal, με πλούσια ύλη, κεντρικό θέμα το νέο βιβλίο του Τζον Λε Καρρέ και 16 σελίδες με τις επιλογές των συνεργατών μας για τα βιβλία που πρέπει να έχετε υπ' όψη σας για τις χριστουγεννιάτικες αγορές σας. 

Και εκεί που είχαμε αρχίσει να ανησυχούμε πώς πέρασε εβδομάδα χωρίς να έχουμε νέα του, εκείνος μας λυπήθηκε. Μεγάθυμος και ελεήμων. Και όπως το συνηθίζει, χρησιμοποίησε έναν ανυποψίαστο (;) συντάκτη ξένου μέσου ενημέρωσης, των Times του Λονδίνου εν προκειμένω, για να μας πληροφορήσει πώς περνά την μέρα του.

Στην Ελλάδα χρειάζεται μερικές φορές ένα γεγονός-καταλύτης για να προκύψει μία ευρύτερη συζήτηση γύρω από ορισμένα θέματα που συνηθίζουμε να τα θάβουμε κάτω από το χαλί, χωρίς φυσικά να τα έχουμε επιλύσει. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η συζήτηση για την τρομοκρατία η οποία πυροδοτήθηκε με αφορμή τη διήμερη άδεια που έλαβε ο καταδικασμένος τρομοκράτης της 17 Νοέμβρη, Δημήτρης Κουφοντίνας.

Πριν λίγες ημέρες, το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα διέγραψε από τις τάξεις του τον Ζεράρ Φιλός, στέλεχος της αριστερής του πτέρυγας (πρώην τροτσκιστή), γιατί τουίταρε ένα φωτομοντάζ του Ε. Μακρόν που εμφάνιζε τον γάλλο πρόεδρο υποκινούμενο από τους «σιωνιστές». Πριν λίγες ημέρες, επίσης, μία αναμνηστική πλακέτα στη μνήμη του Γαλλο-εβραίου Ιλάν Αλιμί, που στα μέσα της περασμένης δεκαετίας είχε απαχθεί, βασανισθεί και τελικά θανατωθεί από τους απαγωγείς του, βεβηλώθηκε για δεύτερη φορά. Την περασμένη άνοιξη, μία ηλικιωμένη γυναίκα βρήκε τραγικό θάνατο από ένα «διαταραγμένο» άτομο μέσα στο ίδιο της το σπίτι. Η Δικαιοσύνη καθυστέρησε κάποιους μήνες για να αποδώσει αντισημιτικά κίνητρα σε αυτή την ειδεχθή δολοφονία, παρά τις πολλαπλές μαρτυρίες. Την ίδια στιγμή, η υπερασπιστική γραμμή του, καταγγελλόμενου αυτές τις ημέρες για άσκηση σεξουαλικής βίας, ισλαμιστή διανοούμενου Ταρίκ Ραμαντάν χτίζεται πάνω στην επίκληση μιας «σιωνιστικής συνωμοσίας» εναντίον του. Για να μην ξαναφέρουμε στη μνήμη μας τα όσα συνέβησαν στην Γαλλία, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Αγγλία, Ιταλία, κ.α.) το καλοκαίρι του 2014, με ορισμένες βίαιες φιλο-Χαμάς ισλαμο-αριστερίστικες κινητοποιήσεις και συνθήματα του τύπου: «Κάθε Συναγωγή είναι πρεσβεία του Ισραήλ», «Εβραίοι στα αέρια», κ.λπ.∙ ή, βέβαια, την τζιχαντιστική επίθεση στο εβραϊκό σουπερμάρκετ στο Παρίσι, που ακολούθησε την επίθεση στο CharlieHebdo, τον Ιανουάριο του 2015. Ο αντισημιτισμός επανεμφανίζεται, ορισμένοι βέβαια στοχαστές, όπως ο Πιέρ-Αντρέ Ταγκιέφ, είχαν ήδη προειδοποιήσει μέσα από την αρθρογραφία τους και τις μελέτες τους, από τις αρχές του 2000, γι’ αυτή τη νέα επανεμφάνιση, όταν κάποιοι άλλοι, κυρίως μέσα από το χώρο της διανοούμενης Αριστεράς, ισχυρίζονταν ότι ο αντιεβραϊκός ρατσισμός ανήκει πλέον στο παρελθόν.

Στη συνέντευξη που ακολουθεί [η οποία δόθηκε στον Antoine Lagadec, και δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα της γαλλικής επιθεώρησης Revue des Deux Mondes (25/11/2017), http://www.revuedesdeuxmondes.fr/pierre-andre-taguieff-nouvelle-judeophobie-juifs-assimiles-non-a-racistes-a-nazis/], ο φιλόσοφος και ιστορικός των ιδεών Πιέρ-Αντρέ Ταγκιέφ, με αφορμή αυτά τα πρόσφατα επεισόδια, προσδιορίζει τον αντισιωνισμό και το μίσος κατά του Ισραήλ ως τον πυρήνα της νέας εβραιοφοβίας, τόσο στην Γαλλία όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, δίνοντας, εδώ, ιδιαίτερο βάρος στη γενεαλογία και τα χαρακτηριστικά της αριστερής και της ισλαμιστικής της διάστασης. 

Ανδρέας Πανταζόπουλος

Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης του καθηγητή Πιερ-Αντρέ Ταγκιέφ:

Τι σκεφθήκατε όταν είδατε το τουίτ του Ζεράρ Φιλός (Gérard Filoche) και τα επιχειρήματα που προέβαλλε; 

Αν ο Ζεράρ Φιλός δεν είναι ο δημιουργός αυτού του με αντισημιτική συνδήλωση μοντάζ (το οποίο οφείλεται στον Αλαίν Σοράλ), σε κάθε περίπτωση προσχώρησε στο μήνυμά του, ένα μήνυμα που αναμειγνύει ριζοσπαστικό αντισιωνισμό και χονδροειδή αντιαμερικανισμό. Πράγματι, την κεντρικότητα του αντιεβραϊκού μοτίβου δεν μπορεί να την αρνηθεί κανένας: η ισραηλινή σημαία και το πορτρέτο τριών Εβραίων θεωρούμενων πλουσίων δείχνουν την εξομοίωση των Εβραίων με το χρηματιστικό κεφάλαιο. Σε μια πιο λεπτομερειακή προσέγγιση, αυτό το οπτικό υλικό παραπέμπει σε τρία πολεμικού τύπου αμαλγάματα: «Ισραήλ=σιωνισμός=ρατσισμός», «Εβραίοι=χρήμα» και «Εβραίοι= δύναμη χειραγώγησης». Σύμφωνα με αυτό το φωτομοντάζ, οι Εβραίοι κατηγορούνται ότι είναι ρατσιστές, αρπακτικά του κεφαλαίου και χειραγωγοί, και ο Μακρόν είναι η μαριονέττα τους. 

Πέρα από την εικόνα, το ίδιο το άτομο είναι εμβληματικό, αφού ο Ζεράρ Φιλός αντιπροσώπευε, μέχρι και ώς την [προ ημερών] διαγραφή του από το σοσιαλιστικό κόμμα, την αριστερή του πτέρυγα. Προδήλως, προέβη σε αυτό το τουίτ γιατί τον γοήτευσε: φαίνεται ότι ξαναβρήκε την κοσμοαντίληψή του σε αυτό το αντιεβραϊκό φωτομοντάζ. Αυτό το ύποπτο κατασκεύασμα δεν τον ενόχλησε, τον γοήτευσε σε σημείο που τον έκανε να αρνηθεί κάθε φρόνηση, σε ένα πεδίο στο οποίο οι πολιτικοί ιθύνοντες δρουν, από θέση αρχής, σύμφωνα με την ηθική της ευθύνης. Εδώ, ο Ζεράρ Φιλός ξέχασε κάθε ευθύνη προς όφελος της διάδοσης των βαθύτερων πεποιθήσεών του.

Αυτή η υπόθεση λειτουργεί αποκαλυπτικά. Αποκαλύπτει πράγματα που είναι κρυμμένα ήδη από τις απαρχές του σοσιαλισμού. Σήμερα, μιλάμε συχνά για τον εθνικιστικό ή ρατσιστικό αντισημιτισμό, ξεχνώντας την επαναστατική φάση, τη σοσιαλιστική, την αναρχική και την κομμουνιστική, του αντισημιτισμού του 20ού αιώνα. Ο επαναστατικός και αντικαπιταλιστικός αντισημιτισμός όμως, ο οποίος στην Γαλλία ξεκινά με τον Φουριέ, τον Τουσενέλ και τον Προυντόν, προηγήθηκε του εθνικιστικού αντισημιτισμού. Ο απωθητικός μύθος του Εβραίου ως κοινωνικού παράσιτου και αρπακτικού, αυτή η επινόηση του επαναστατικού αντισημιτισμού, είχε τη δική του θέση πλάι στη φιγούρα του Εβραίου ως διαλυτικής αρχής των εθνών. Η υπόθεση του τουίτ του Ζεράρ Φιλός υπενθυμίζει, σε εκείνους οι οποίοι δεν γνωρίζουν την ιστορία των αντιεβραϊκών δογμάτων και νοοτροπιών, μία από τις ιδρυτικές στιγμές του μίσους κατά των Εβραίων στον σύγχρονο κόσμο.

Τουίτ του Ζεράρ Φιλός, δεύτερη βεβήλωση της αναμνηστικής πλάκας στην μνήμη του Ιλάν Αλιμί (Ilan Halimi), κύμα αντισημιτισμού σε φόντο εβραιο-σιωνιστικής συνωμοσίας στην υπόθεση Ταρίκ Ραμαντάν…Τι έχουν να μας πουν αυτά τα επεισόδια για το σημερινό κλίμα;

Η αντιεβραϊκή βουλγκάτα είναι σήμερα για τα καλά εδραιωμένη, κυρίως στην άκρα Αριστερά και στους ισλαμιστικούς κύκλους. Δεν υπάρχει τίποτα το πραγματικά καινούργιο, αλλά απλώς η επιβεβαίωση της μεγάλης διάδοσης θεμάτων που επικεντρώνονται στη διαβολοποίηση των Εβραίων, κυρίως χάρη στα κοινωνικά δίκτυα τα οποία είναι ο πρωταρχικός ρέκτης των αντιεβραϊκών ύβρεων και απειλών, και ευρύτερα ό,τι εντάσσεται στις κακόβουλες φήμες και τις συνωμοσιολογικές αφηγήσεις. 

Έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς ότι, στην κατάσταση που βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή, η άκρα Δεξιά κινητοποιείται πολύ λίγο, λόγω του ότι αυτή έχει στραμμένο το βλέμμα στην εξω-ευρωπαϊκή μετανάστευση και σε ό,τι αυτή εκλαμβάνει ως εξισλαμισμό των ευρωπαϊκών εθνών. Αν οι περιθωριακοί της άκρας Δεξιάς, όπως τα δίκτυα του Αλαίν Σοράλ ή οι συντάκτες του εβδομαδιαίου περιοδικού Rivarol εμπλέκονται στην τωρινή αντιεβραϊκή κινητοποίηση, η άκρα Αριστερά, σε συμμαχία με ισλαμιστικούς κύκλους στο πλαίσιο της «αντισιωνιστικής» δραστηριότητας, παίζει έναν πολύ πιο σημαντικό ρόλο.

Ας διευκρινίσουμε, εξ άλλου, ότι ο Αλαίν Σοράλ είναι πρώην κομμουνιστής. Αν είναι ο υπεύθυνος του φωτομοντάζ που ανάρτησε ο Ζεράρ Φιλός, εκφράζει αυτήν την ξεχασμένη κομμουνιστική προπαγάνδα, βίαια αντι-ισραηλινή και με αντι-εβραϊκές συνδηλώσεις, που εξαπολύθηκε από το 1952 τη στιγμή της υπόθεσης Σλάνσκυ, την οποία ακολούθησε, τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο του 1953, η δήθεν «συνωμοσία των λευκών μπλουζών» (αυτή των εβραίων γιατρών που κατηγορήθηκαν ότι θέλουν να δολοφονήσουν τον Στάλιν και σοβιετικούς ιθύνοντες, συνωμοσία εντελώς φανταστική). Εκείνη την εποχή, υπήρξε στη Γαλλία μία πολύ σημαντική υποστήριξη στον Στάλιν, οι κομμουνιστές διανοούμενοι κινητοποιήθηκαν. Σήμερα, mutatis mutandis, παρατηρούμε ένα κύμα υποστήριξης στον Ταρίκ Ραμαντάν, ψεύτικο θύμα μιας ψευδο-συνωμοσίας. Μεταξύ των κληρονόμων της κομμουνιστικής ουτοπίας, οι τροτσκιστές είναι οι βασικοί υπερασπιστές του Ραμαντάν, που ψευδώς παρουσιάζεται ως ο στόχος μιας μεγάλης εκστρατείας κατά του ισλάμ και των μουσουλμάνων.   

Δεν μιλάτε για «νέο αντισημιτισμό», αλλά μάλλον για «νέα εβραιοφοβία». Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα σε αυτούς τους δύο όρους;

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, έκανα λόγο για «συγκαιρινό αντιεβραϊσμό», γιατί έβρισκα ότι η έκφραση «αντισημιτισμός», που δημιουργήθηκε από αντιεβραίους το 1879-1880, δεν επέτρεπε να καταλάβουμε το αντιεβραϊκό κύμα που παρατηρείτο στη μετα-ναζιστική περίοδο. Στις ερμηνείες του «εβραϊκού ζητήματος», οι λέξεις έχουν μεγάλη σημασία και συμβολική ισχύ. Κατά τη γνώμη μου, ο όρος «αντισημιτισμός» δεν συμβόλιζε με ακρίβεια αυτό που συνέβαινε. Η ανασύσταση ενός «εβραϊκού ζητήματος» στην Ευρώπη δεν γινόταν γύρω από τη φυλετική σύγκρουση μεταξύ Σημιτών και Αρίων, αλλά γύρω από την αντίθεση μεταξύ «σιωνιστών» και «αντισιωνιστών». 

Η εργαλειοποίηση του αντιρατσισμού μου φάνηκε ότι είναι ένα νέο στοιχείο μέσα στον ριζοσπαστικό αντισιωνισμό. Γι’ αυτό χρησιμοποίησα τον παλαιό όρο της «εβραιοφοβίας» επανορίζοντάς τον με δικό μου τρόπο. Στην «κλασική» εβραιοφοβία, που αποκαλείται αντισημιτισμός, βρισκόμαστε μέσα στο ρατσισμό, με την έννοια ότι οι Εβραίοι θεωρούνται εχθρική φυλή. Αντίθετα, στην περίπτωση της νέας εβραιοφοβίας, οι Εβραίοι, στο όνομα του αντιρατσισμού, στιγματίζονται και διαβολοποιούνται ως «ρατσιστές». Στην μία περίπτωση, οι Εβραίοι κατηγορούνται ότι είναι καταραμένη φυλή, στην άλλη περίπτωση, ότι είναι ρατσιστές. Οι Εβραίοι θεωρούνται ως σιωνιστές, πραγματικοί ή δυνητικοί, και ο σιωνισμός κατηγορείται ότι είναι ρατσισμός, «μορφή φυλετικής διάκρισης».

Αυτή η εργαλειοποίηση του αντιρατσισμού θα ανακατέψει εντελώς την τράπουλα. Έτσι, πολλοί καλόπιστοι άνθρωποι θα νομίσουν ότι είναι αντιρατσιστές αν εκδηλώνονται ως φανατικά αντι-ισραηλινοί, καταγγέλλοντας τον σιωνισμό ως «μορφή ρατσισμού» και ανάγοντας την παλαιστινιακή υπόθεση σε νέα οικουμενική και απόλυτη υπόθεση, που νομιμοποιεί τα πάντα. Η παλαιστινιακή υπόθεση είναι ισχυρός καταλύτης συγκλίσεων μεταξύ διανοουμένων και ιδεολογικά ετερογενών ομάδων. Συνενώνει ισλαμιστές και τροτσκιστές, επαγγελματίες επαναστάτες και «ουμανιστές» διανοούμενους, κ.λπ. Ο Ταρίκ Ραμαντάν ή ο Κάρλος επικοινωνούν μέσα στη Μεγάλη Υπόθεση με πάθος με τους Στεφάν Εσσέλ, Εντγκάρ Μορέν, Ετιέν Μπαλιμπάρ, Τζούντιθ Μπάτλερ. Χωρίς να ξεχνάμε του Εντουί Πλενέλ [ιδρυτή της πολιτικής ιστοσελίδας Mediapart] και τους οπαδούς του. Η προλεταριακή υπόθεση είναι πίσω μας, την αντικατέστησε η παλαιστινιακή υπόθεση, αλλά και αυτή κινδυνεύει να ενσωματωθεί στην ισλαμική υπόθεση.  

Ποια είναι τα πρόσωπα αυτής της νέας εβραιοφοβίας;

Η ρατσιστική σελίδα της εβραιοφοβίας γύρισε. Περάσαμε στην αντιρατσιστική ή ψευδο-αντιρατσιστική της σελίδα. Σε αυτό το πλαίσιο, οι Εβραίοι εξομοιώνονται με πολεμικό τρόπο όχι μόνο με ρατσιστές αλλά και με ναζί. Εδώ, πρόκειται για τη μεγάλη θυματική αντιστροφή, που επιτρέπει να παρουσιάζονται οι Παλαιστίνιοι ως οι νέοι Εβραίοι και οι Ισραηλινοί ως οι νέοι ναζί. Η ναζιστικοποίηση των Εβραίων ως σιωνιστών είναι στην καρδιά της αντισιωνιστικής προπαγάνδας.  

Αυτή η ψευδο-προπαγανδιστική επιχείρηση συνδέεται με έναν μετασχηματισμό της εβραιόφοβης ρητορικής: τον αυξανόμενο εξισλαμισμό του αντιεβραϊκού λόγου και των αντιεβραϊκών κινητοποιήσεων. Για να καταλάβουμε αυτό τον εξισλαμισμό, ο οποίος καθιστά τον παλαιό χριστιανικό αντιεβραϊσμό έναν αρχαϊσμό, πρέπει να αντιληφθούμε και να αναγνωρίσουμε τον διεθνή δυναμισμό του ισλαμισμού υπό διάφορες μορφές του (Αδελφοί Μουσουλμάνοι, αποσχιστικός σαλαφισμός, τζιχαντιστικός σαλαφισμός). Αναστοχαζόμενοι κατ’ αυτόν τον τρόπο τα πράγματα, η υπόθεση δεν αφορά μόνο τη γαλλική πραγματικότητα, με την έννοια της αναζήτησης των καθαρά γαλλικών αφετηριών της νέας εβραιοφοβίας. Αυτή εδώ, όπως παρατηρείται στην Γαλλία, είναι μία μόνον ιδιαίτερη περίπτωση ενός μεγάλου διεθνούς εβραιόφοβου κύματος.

Μετά την ενορχήστρωση ενός παγκόσμιου αντισημιτισμού από τη σοβιετική προπαγάνδα των αρχών της δεκαετίας του 1950 μέχρι τη δεκαετία του 1980, εισήλθαμε σε μία φάση όπου η πρωταρχική εστία του αντιεβραϊκού μίσους είναι ο μουσουλμανικός κόσμος, και ακριβέστερα οι ισλαμιστικές κινήσεις του παγκόσμιου ισλάμ. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, και πριν ακόμα την πτώση της ΕΣΣΔ, τη στιγμή που εξαπολύθηκε η πρώτη ιντιφάντα και ιδρύθηκε η Χαμάς, η νέα εβραιοφοβία επικεντρώνεται όχι μόνον στη ναζιστικοποίηση των Εβραίων, αλλά και στον εξισλαμισμό των λόγων κατηγορίας. Πρόκειται για παραδοσιακές κατηγορίες που το ήρεμο ισλάμ είχε ξεχάσει, και που ιδεολόγοι του τζιχάντ όπως ο Σαγίντ Κουτμπ ή ο Παλαιστίνιος Αμπνταλάχ Αζάμ, ο θεωρητικός θεμελιωτής της Αλ-Κάιντα, αφύπνισαν και επανερμήνευσαν, κυρίως με συνωμοσιολογικούς όρους. 

Οι ισλαμιστές, είτε με γελαστό πρόσωπο όπως ο Ταρίκ Ραμαντάν, είτε με τρομοκρατικό πρόσωπο, επαναλαμβάνουν αποσπάσματα από το Κοράνι που τα ερμηνεύουν έτσι ή αλλιώς, ή χαντίθ που θεωρούνται θεμελιακά στη μουσουλμανική παράδοση, για να δείξουν ότι οι Εβραίοι είναι συνωμότες, δειλοί, προδότες και εκ φύσεως εχθροί του ισλάμ. Ο Εβραίος δεν είναι πλέον ο εχθρός της χριστιανοσύνης, όπως ήταν για μεγάλο διάστημα. Έγινε ο παγκόσμιος εχθρός του ισλάμ. Αυτός είναι ο λόγος κατηγορίας που διαδίδεται σήμερα μαζικά στα κοινωνικά δίκτυα.

Λέτε ότι η Γαλλία δεν έγινε αντιεβραϊκή, αλλά ότι υπάρχει μία αντιεβραϊκή Γαλλία μέσα στη σημερινή Γαλλία. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της;

Αυτή η νέα αντιεβραϊκή Γαλλία δεν είναι όλη η Γαλλία. Επικεντρώνεται στους πληθυσμούς που προέρχονται από τη μουσουλμανικής κουλτούρας μετανάστευση. Τα γεγονότα είναι εδώ: από τη φρικτή δολοφονία του Σεμπαστιέν Σελλάμ από τον Αντέλ Αμαστεμπού στις 20 Νοεμβρίου 2003 μέχρι το φόνο της Σάρα Αλιμί, που βασανίσθηκε και σφαγιάσθηκε την νύχτα της 3ης προς 4η Απριλίου 2017 από τον Κομπιλί Τραορέ, η πλειονότητα των επιθέσεων και των αντιεβραϊκών σφαγών είναι το αποτέλεσμα επαγγελματιών ή ερασιτεχνών τζιχαντιστών (δηλαδή μουσουλμάνων επηρεασμένων από την τζιχαντιστική προπαγάνδα).

Συνεπώς, η πρωταρχική εστία της αντιεβραϊκής Γαλλίας είναι αυτή η τρίτη Γαλλία. Εμπνέομαι ελεύθερα από τις αναλύσεις του γεωγράφου Κριστόφ Γκουιλί (Christophe Guilluy). Υπάρχει μία Γαλλία των μητροπόλεων, που είναι αυτή των παγκοσμιοποιημένων ελίτ, μία περιφερειακή Γαλλία της οποίας οι πληθυσμοί είναι σχετικά φτωχοί και περιθωριοποιημένοι, και μία Γαλλία των προαστίων με μουσουλμανική δεσπόζουσα διάσταση όπου ο αντισιωνισμός είναι ιδιαίτερα οξύς και παίζει ακόμα και το ρόλο κοσμοαντίληψης: όλα εξηγούνται μέσα από τη σιωνιστική ή εβραϊκή συνωμοσία, την εβραϊκή κυριαρχία στα ΜΜΕ, την οικονομία ή την πολιτική, κ.λπ.

Η αντιεβραϊκή βία είναι ιδιαίτερα παρούσα στην Γαλλία αλλά είναι και παγκόσμιο φαινόμενο. Ποια είναι τα μέσα που πρέπει να εφαρμοσθούν για να καταπολεμηθούν αυτές οι νέες μορφές μίσους κατά των Εβραίων;

Κατ’ αρχάς, πρέπει να θέσουμε ορθά το πρόβλημα. Είτε μιλάμε για «νέο αντισημιτισμό» είτε για «νέα εβραιοφοβία», χωρίς να διαλύουμε τον σκληρό της πυρήνα μέσα στον ρατσισμό ή τον αντισημιτισμό. Το σαφώς υπαρκτό φαινόμενο της αντι-μεταναστευτικής ξενοφοβίας ή του ρατσισμού σε ευρωπαϊκές χώρες δεν έχει καμία σχέση με αυτό που ονομάζω νέα εβραιοφοβία. Αυτή η τελευταία έχει μία ισχυρή ιδιαιτερότητα, που είναι διάχυτη, είναι διάλυμα, ατμόσφαιρα, ή είναι επεξεργασμένη και προέρχεται από ένα πολύ διανοητικοποιημένο αντιεβραϊκό μίσος, πάντα ισχυρά εμποτισμένη με συνωμοσιολογία – πήγαινα να πω «συνωμο-σιωνισμό». Από τον Ζαν Ζενέ μέχρι τον Αλαίν Μπαντιού, περνώντας από τους αρνητιστές Ροζέ Γκαρωντύ και Σερζ Τιόν, η διανοητικοποίηση της εβραιοφοβίας παρέμεινε εντοπισμένη στην άκρα Αριστερά. Η διανοητική σήψη της άκρας Αριστεράς χρειάζεται να τύχει ενός συστηματικού τρόπου μελέτης. 

Σε ό,τι αφορά τον άμεσο αγώνα, πρέπει φυσικά να εφαρμόζεται ο νόμος, αλλά το σημαντικότερο νομίζω είναι να ανασκευασθεί η εικόνα του Ισραήλ και του σιωνισμού στο χώρο της εκπαίδευσης και των ΜΜΕ, εμφυσώντας τους το αίσθημα της υπευθυνότητας. Η διαβολοποίηση του σιωνισμού και του Ισραήλ ξεκίνησε μερικά χρόνια μετά την ίδρυση του εβραϊκού κράτους. Η σοβιετική προπαγάνδα, από την οποία στη συνέχεια πήραν τη σκυτάλη η παναραβική (Νάσερ) και παλαιστινιακή προπαγάνδα και, πιο πρόσφατα, η ισλαμιστική προπαγάνδα, διαβολοποίησαν το Ισραήλ, κατασκευάζοντας λίγο λίγο μία εκ φύσεως αρνητική εικόνα. Πρέπει να κάνουμε τα πάντα ώστε αυτή η εικόνα να ανασκευασθεί και να φραχθεί η διαδικασία προσηλυτισμού που αντιμετωπίζουμε.

Ο έμμεσος αγώνας περνά μέσα από τον αγώνα κατά του ισλαμισμού ως δόγματος, ως συνόλου αναπαραστάσεων και πίστεων, και κατά της γοητείας που ασκεί. Αντίθετα από ό,τι θα μπορούσαμε να σκεφθούμε, αυτό δεν είναι εύκολο. Εθιστήκαμε υπερβολικά στο να αντιμετωπίζουμε τους ισλαμιστές ως απλούς εξισλαμισμένους παραβατικούς ή ως διαταραγμένους. Πρόκειται όμως για πιστούς οι οποίοι μπορούν να ασκούν ισχυρή γοητεία, άσκησης ή μαγείας. Ο φανατισμός είναι μεταδοτικός. 

Πρέπει να ξαναρχίσει ο διανοητικός αγώνας κατά του φανατισμού ο οποίος, σήμερα, απορρέει πρωτίστως από κόσμους του ισλάμ. Είναι λυπηρό, διότι δεν ανήκω σε εκείνους οι οποίοι εξομοιώνουν ολόκληρο το ισλάμ με τους διάφορους ισλαμισμούς που διατείνονται ότι το αντιπροσωπεύουν. Επ’ αυτού του σημείου, παραπέμπω το ζήτημα στους μουσουλμάνους διανοούμενους και θεολόγους, αλλά και τους ισλαμολόγους. Επαφίεται σε αυτούς να σκουπίσουν μπροστά από την πόρτα τους, πράγμα που κάνουν αρκετά λίγο παρά τις αξιόλογες προσπάθειες του Αμπντενούρ Μπιντάρ (Abdennour Bidar) και του εκλιπόντος Αμπντελβαχάμπ Μεντέμπ (Abdelwahab Meddeb). Δύο διανοούμενοι που έδειξαν ότι γνωρίζουν τους κόσμους του ισλάμ, τις μουσουλμανικές παραδόσεις, τις ιδεολογικές τους παραφθορές και τις πολιτικές τους εκτροπές, ότι ξέρουν να ξεχωρίζουν τα πράγματα προκειμένου να διαυγάζεται η συζήτηση.

μετάφραση: Ανδρέας Πανταζόπουλος

Οι εκλογές στην Κεντροαριστερά πάντα προξενούν ένα ενδιαφέρον ιδιαίτερο. Μπορεί να μην έχουν την δόξα παλαιότερων εποχών –διάολε, ούτε μία τηλεοπτική εκπομπή στα mainstreammediaγια την αξιολόγησή τους μετά το πέρας των αποτελεσμάτων–, είναι όμως το ταυτοτικό μεταπολιτευτικό σημείο για σημαντικό μέρος του κόσμου. Η αυξημένη σε σχέση με τις προσδοκίες συμμετοχή στις διεργασίες της είναι ενδεικτική.

Πολλά γράφτηκαν ώς τώρα για την «Άδεια» στον Κουφοντίνα και δεν σκοπεύω να προσθέσω άλλα. Τρεις εικόνες με βασανίζουν όμως από χθες. Η μία είναι ο «όχλος» που χυμάει στο δολοφόνο της άτυχης νέας που δολοφονήθηκε στο νεκροταφείο. «Να πεθάνεις τώρα» του φωνάζουν καθώς τον σωριάζουν στο έδαφος. Η δεύτερη είναι η «ομάδα υποδοχής ήρωα» του Κουφοντίνα καθώς βγαίνει από τη φυλακή, με θωπείες, φιλιά, αγκαλιές και ζητωκραυγές. Η τρίτη είναι του υπουργού Δικαιοσύνης Σταύρου Κοντονή καθώς «ουρλιάζει», όπως συνήθως «μιλάει», επιτιθέμενος στη βουλευτή Ντόρα Μπακογιάννη, όταν αυτή στηλίτευσε την «Άδεια» στο δολοφόνο του Μπακογιάννη, στη Βουλή.

Οι θρησκευτικοί πόλεμοι αναβιώνουν στη Γαλλία. Το γαλλικό Συμβούλιο Επικρατείας ζητεί την  αφαίρεση του σταυρού, που δεσπόζει σε άγαλμα του Πάπα Ιωάννη-Παύλου 11 στην κοινότητα Πλερμέλ της Βρετάνης. Οι πόλεμοι των θρησκευτικών ταυτοτήτων μαίνονται στη Γαλλία. Και αφορούν ολόκληρη την Ευρώπη – αλλά ιδιαιτέρως και εμάς, τους Έλληνες, που δεν φημιζόμαστε για την ανοχή μας στη διαφορά [ΤΒJ]

Ευρύτατες διαστάσεις έχει λάβει η αντιπαράθεση μεταξύ των οπαδών της παραδοσιακής ρωμαιοκαθολικής ταυτότητας της Γαλλίας και της εξ ίσου αν όχι περισσότερο παραδοσιακής –για τα γαλλικά δεδομένα– ρεπουμπλικανικής παραδοχής του ουδετερόθρησκου κράτους, με αφορμή πρόσφατη απόφαση του γαλλικού Συμβουλίου Επικρατείας (ελήφθη στις 25 Οκτωβρίου) η οποία διατάσσει την αφαίρεση του επιβλητικού σταυρού που αποτελεί την άνω απόληξη   του  αγάλματος  του Ποντίφικα Ιωάννη-Παύλου ΙΙ σε πλατεία της  κοινότητας του Πλερμέλ στη Βρετάννη.

Το έργο έχει συνολικά ύψος 7,5 μέτρα και αποτελεί έργο του ρώσου καλλιτέχνη, γεωργιανής καταγωγής,  Ζουράμπ Τσερετέλι. Η ομοσπονδία για την ελεύθερη σκέψη του Morbihanκαι δύο κάτοικοι της κοινότητας είχαν στραφεί στη γαλλική δικαιοσύνη θεωρώντας πως η τοποθέτηση του γλυπτού αυτού σε δημόσιο χώρο έρχεται σε αντίθεση με την αρχή του κοσμικού (ουδετερόθρησκου) κράτους, όπως αυτή θεσπίστηκε στη Γαλλία ήδη με  τον περίφημο νόμο του 1905.

Το Συμβούλιο Επικρατείας το οποίο εκδίκασε την υπόθεση ως ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο δεν δικαίωσε πλήρως τους προσφεύγοντες – όπως η πρωτόδικη απόφαση, η οποία αργότερα ανατράπηκε από δευτεροβάθμιο δικαστήριο για σφάλμα περί το δίκαιο,  ωστόσο  διέταξε την αφαίρεση του σταυρού από το μνημείο  θεωρώντας  την παρουσία του ως αντίθετη με  το νόμο.

Το ζήτημα διεθνοποιήθηκε μετά την πρόταση της πολωνής πρωθυπουργού να μεταφερθεί το άγαλμα (ακέραιο) στην Πολωνία υπό την προϋπόθεση πως υπάρχει συναίνεση των γαλλικών αρχών και της τοπικής κοινότητας.

Το φαινομενικά απλό αυτό ζήτημα αποκαλύπτει πως, ακόμα και στη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την ισχυρότερη παράδοση στον χωρισμό κράτους και θρησκευτικών κοινοτήτων, η εμπέδωση του κοσμικού και ουδετερόθρησκου φρονήματος στην πραγματική κοινωνία απέχει από το να είναι τελεσίδικη. Ασχέτως της βούλησης των κρατικών θεσμών, τμήμα της κοινωνίας αντιδρά βλέποντας να θίγονται όσα κατά την αντίληψή του αποτελούν τα ιερά και όσια. Στο twitter, με το hashtag #Montretacroix, οι οπαδοί της δημόσιας παρέμβασης της θρησκείας (του ρωμαιοκαθολικισμού συγκεκριμένα) στα κοινωνικά πράγματα οργανώνουν την αντίδρασή τους. Αν αυτό συμβαίνει στην πατρίδα του Διαφωτισμού και των δικαιωμάτων του ανθρώπου, είναι εύλογο να αναρωτιέται κανείς σχετικά με τι μπορεί να ισχύσει στην ελληνική κοινωνία, η πορεία και η παράδοση της οποίας διαφέρουν σημαντικά από το γαλλικό πρότυπο.

Το θέμα είναι μεγάλο, ωστόσο αποτελεί αφορμή για σκέψη, δεδομένου πως τα ζητήματα αυτά είναι καθοριστικά για την αυτοσυνειδησία μιας κοινωνίας και για την εικόνα που αυτή έχει για τον εαυτό της και θέλει να προβάλλει προς τρίτους. Είναι σημαντικό και απολύτως σύμφωνο με τη γραμμή του Books’ Journal να προκρίνεται η ευρωπαϊκή ταυτότητα της χώρας μας, ωστόσο θα πρέπει να υπάρξει μια σαφής διαύγαση του τι θεωρούμε κάθε φορά ως ευρωπαϊκό και ποιο είναι το ακριβές περιεχόμενο της έννοιας αυτής, δεδομένου πως μπορεί να υπάρξουν πολλές χρήσεις, όπως αποδεικνύουν οι κατωτέρω δηλώσεις της πολωνής πρωθυπουργού με αφορμή το ζήτημα του αγάλματος του πολωνού ποντίφικα:

Ο Ιωάννης Παύλος ΙΙ είχε πει πως το δίδαγμα της Ιστορίας είναι ότι η δημοκρατία χωρίς αξίες συχνά μεταβάλλεται σε απροκάλυπτο ή κεκαλυμμένο ολοκληρωτισμό. […] Ο μεγάλος μας Πολωνός, ένας μεγάλος Ευρωπαίος, είναι σύμβολο μιας χριστιανικής, ενωμένης Ευρώπης.

Όπως φαίνεται δεν είναι είναι μόνο η μικρή χώρα μας η οποία δεν έχει ξεκαθαρίσει με σαφήνεια ποια είναι και σε ποια Ευρώπη θέλει να ανήκει. Η ίδια η Ευρώπη σπαράσσεται από τις αντιθέσεις ανάμεσα στις πολλές ταυτότητες και κληρονομιές της….

Πρέπει να απαιτήσουμε την ασφάλεια μας και τη ριζική αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Όχι επειδή το χρωστάμε στα θύματα, αλλά κυρίως διότι το χρωστάμε σε εμάς.

Ένας άνδρας που οδηγούσε φορτηγάκι, ο Σαϊπούλο Σαϊπόφ, έριξε το όχημα πάνω σε ποδηλάτες και διαβάτες το απομεσήμερο της περασμένης Τρίτης στο Μανχάταν, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους οκτώ άνθρωποι, έξι εκ των οποίων τουρίστες, και να τραυματιστούν άλλοι 11, στην πρώτη φονική επίθεση η οποία διαπράχθηκε στη Νέα Υόρκη μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001. Τι πρέπει να ξέρετε για την επίθεση αυτή, την ευθύνη της οποίας ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος.