Τεύχος 59

Το καλοκαίρι του 1988, ο συνεργάτης μας Γιώργος Ζεβελάκης κατέγραψε στο μαγνητόφωνό του μια συνέντευξη από τον φίλο του, ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη. Αφορμή της συνέντευξης εκείνης ήταν οι εκπομπές του Αναγνωστάκη στον (κρατικό) ραδιοφωνικό σταθμό Ηρακλείου Κρήτης, είκοσι συνολικά, υπό τον γενικό τίτλο «Η χαμηλή φωνή», και η διάδοχος εκπομπή που ετοίμαζε, με τίτλο «Η πρώτη νεωτερική ποιητική γενιά στην Ελλάδα». Στη συνομιλία αυτή, που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο Books’ Journal, τχ. 59, Οκτώβριος 2015, ο Μανόλης Αναγνωστάκης με μεγάλη σαφήνεια εκθέτει τη γνώμη του για την πρώτη γενιά της «νεωτερικής ποίησής» μας (όρος τον οποίο είχε καθιερώσει ο κριτικός Αλέξανδρος Αργυρίου και τον οποίο ο ίδιος είχε υιοθετήσει – δες σχετικά στη συνέντευξη αλλά και στο κείμενο αναμνήσεων –και αποτίμησης– του Γιώργου Ζεβελάκη που τη συνοδεύει).

Τρία σύντομα σημειώματα. Η αφετηρία στην ποίησή του, η ποιητική του και το χιούμορ του.

Συμπληρώθηκαν είκοσι χρόνια από τον θάνατο του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη (πέθανε στις 23 Ιουνίου 2005, έχοντας συμπληρώσει τα 80 χρόνια). Το booksjournal.gr αναδημοσιεύει υλικό από το αφιέρωμα στον ποιητή που είχε γίνει τον Οκτώβριο του 2015. Είχαμε αποφύγει την καταστροφή μετά το δημοψήφισμα του Ιουλίου και, με καθυστέρηση, εκφράζαμε έκπληξη για τις σποραδικές και καθόλου συστηματικές αναφορές στον Αναγνωστάκη στη δέκατη επέτειο του θανάτου του. Φέτος, ευτυχώς, συμβαίνει το αντίθετο: υπάρχουν πολλά αφιερώματα στο έργο του. Αλλά πάντα έχει νόημα η υπενθύμιση της παρουσίας και του έργου του, καθώς τα οφειλόμενα στον ποιητή των Εποχών αλλά και του Μανούσου Φάσση είναι πάρα πολλά^[1].

Amos Oz, Ιούδας. Μυθιστόρημα, μετάφραση από τα εβραϊκά: Μάγκυ Κοέν, Καστανιώτη, Αθήνα 2016, 368 σελ.

Ο Ιούδας είναι ο πιο πιστός οπαδός του Χριστού, ο μοναδικός που είχε πιστέψει πραγματικά ότι ο διδάσκαλος ήταν Θεός. Γι’ αυτό τον πρόδωσε – και απογοητεύθηκε επειδή πίστευε ότι, κάποια στιγμή, θα κατέβαινε από το σταυρό, αφού προηγουμένως συνέτριβε τους εκτελεστές του. Γιατί, όμως, οι κάτοικοι του νεοσύστατου Ισραήλ, μιας χώρας που δημιουργείται μετά τον πόλεμο από δυτικούς πολίτες στη Μέση Ανατολή, αρνούνται να κάνουν έστω και αναφορά στο όνομά του; Ο Άμος Οζ επιστρέφει με ένα ακόμα μυθιστόρημα για την ταυτότητα του έθνους του. Αναδημοσίευση από το Books’ Journal 59, Οκτωβρίου 2015.

Πέθανε στις 18 Αυγούστου 2016 ο σημαντικός γερμανός ιστορικός Ερνστ Νόλτε. Η προσέγγισή του στον εικοστό αιώνα και, ιδίως, οι ίσιες αποστάσεις που κράτησε απέναντι στον ναζισμό και στον κομμουνισμό, δυο εξίσου επιζήμιους κατά την ανάγνωσή του ολοκληρωτισμούς, έγιναν αιτία να τον σχολιάσουν επικριτικά κυρίως οι μαρξιστές ιστορικοί. Ωστόσο, το έργο του Νόλτε, ισχυρό και σημαντικό, μένει για τον αναγκαίο αναστοχασμό Με αυτή τη δυσάρεστη ευκαιρία αναδημοσιεύουμε το κείμενο του Δημήτρη Μαργαρίτη, από το Books’ Journal, τχ. 59, στην πλήρη αρχική μορφή στην οποία παραδόθηκε.

Αναδημοσιεύουμε το κείμενο του Δημήτρη Μαργαρίτη, που πρωτοδημοσιεύθηκε στο Books’ Journal, τχ. 59, χωρίς τις παρεμβάσεις του επιμελητή της έκδοσης, όπως θα επιθυμούσε ο συγγραφέας του.

Juan Gabriel Vásquez, Οι πληροφοριοδότες, μετάφραση από τα ισπανικά: Αχιλλέας Κυριακίδης, Ίκαρος, Αθήνα 2015, 400 σελ.

Το πρότυπο του Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες είναι οι ανοιχτοί ορίζοντες. Αυτοί που ανοίγουν συγγραφείς, Περουβιανοί όπως ο Βάργκας Λιόσα, Αμερικανοί όπως ο Φιλιπ Ροθ, Γάλλοι όπως ο Φλωμπέρ. Που διευρύνονται, όπως μας είπε ο συγγραφέας, από την μουσική των Βρετανών Beatles, του Βέλγου Ζακ Μπρελ και τον Γερμανού Μπαχ. Εκείνος γράφει για την Κολομβία, είναι πολίτης του κόσμου, προτιμά τον Βάργκας Λιόσα από τον Μάρκες και είναι εναργής συνείδηση, πέρα από ταμπέλες και εξιδανικεύσεις. Τον συναντήσαμε στην Αθήνα, όπου βρέθηκε για να παρουσιάσει το βιβλίο του, Οι πληροφοριοδότες.

Πώς αντιμετώπισαν τον Καντ οι έλληνες στοχαστές, ποιοι μίλησαν για το έργο του και ποιοι μετέφεραν το πνεύμα του στην εγχώρια σκέψη. Γιατί άργησε να μεταφραστεί και χάρη σε ποιους έχει γίνει κοινό κτήμα. Πώς επέδρασε το καντιανό πνεύμα στη συγκρότηση της ελληνικής πολιτείας και ποια ελλείμματα δεν καλύφθηκαν ποτέ στην Ελλάδα. [TBJ]

Darryl Cunningham, Σούπερκραχ. Το μεγάλο κόλπο με τη διεθνή οικονομία, μετάφραση από τα αγγλικά: Αβραάμ Κάουα, Κριτική, Αθήνα 2015, 240 σελ.

Αφορμή ήταν η σφοδρή χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, που γρήγορα επεκτάθηκε με καταστροφικά αποτελέσματα στην πραγματική οικονομία. Τις προϋπάρχουσες οικονομικές θεωρίες, τις ιδέες που απορρέουν απ’ αυτές και τις επιπτώσεις τους στην παγκόσμια οικονομία επιχειρεί να ανασυνθέσει και να αναπαραστήσει ως μια κόμικς ιστορία  ο γνωστός βρετανός αφηγητής εικονογραφημένων ιστοριών Ντάρυλ Κάνινγκχαμ. Αρχίζοντας από μια κατακρημνιστική κριτική στην ηγερία πολλών φιλελεύθερων, Άυν Ραντ...

Αφετηρία στην ποίηση του Μανόλη Αναγνωστάκη, η τοπογραφία, το κλίμα και οι συνθήκες.