Ένας τρανς φιλόσοφος που μισεί τους άνδρες

Ο Πέδρο Αλμοδόβαρ είναι ο πιο γνωστός εν ζωή ισπανός σκηνοθέτης. Βραβευμένος με Όσκαρ, έχει από χρόνια το δικό του επίθετο. Λέμε και γράφουμε: «αλμοδοβαρικό σύμπαν», «αλμοδοβαρικής εμπνεύσεως», για να υπονοήσουμε τον κόσμο, πολύχρωμο και σύνθετο, όπως τον αναπαριστά στις ταινίες του.

Ο Αλμοδόβαρ κυκλοφόρησε πέρυσι στην Ισπανία ένα βιβλίο με τίτλο El ultimo Sueno (Το τελευταίο όνειρο), με ιστορίες γραμμένες σε διάστημα πέντε δεκαετιών. Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα, σε μετάφραση Μαρίας Παλαιολόγου. Προ ημερών, η εφημερίδα Αthens Voice και ο ραδιοφωνικός σταθμός Athens Voice Radio οργάνωσαν μια λογοτεχνική και μουσική βραδιά με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου. Ωραία πρωτοβουλία.

Αυτό που δεν ήταν ωραίο ήταν η ανάγνωση, στη διάρκεια της βραδιάς, μιας ανοιχτής επιστολής αγάπης από τον φιλόσοφο Πολ Πρεθιάδο προς τον Αλμοδόβαρ, την οποία είχε νωρίτερα  δημοσιεύσει η γαλλική εφημερίδα Libération (6/4/2024). Παρατίθενται αποσπάσματα όπως διαβάστηκαν στην εκδήλωση και αναδημοσιεύθηκαν στην Athens Voice:

Όλες οι γυναίκες στις ταινίες σου είναι λίγο τρανς, και όπως η Agrado έτσι και η μητέρα μου, είναι ακόμα πιο αυθεντικές γιατί μοιάζουν σαν να ονειρεύτηκαν τον εαυτό τους.

Και πιο κάτω:

Αν δεν σου χρωστάω τη ζωή μου, σου χρωστάω τουλάχιστον την εικόνα, το ψαλίδι που με έκοψε και την κόλλα που με ξανακόλλησε. Θα έλεγα, τέλος, ότι ήσουν κάτι παραπάνω από μητέρα για μένα. Και όχι παράλληλη, αλλά κάθετη. Μία από αυτές τις μητέρες που συναντάς και σε βάζουν σε ένα νέο μονοπάτι.

Έχω δει πολλές ταινίες του Αλμοδόβαρ, θυμάμαι ακόμη το πλήθος από τον κινηματογράφο Ιντεάλ της Πανεπιστημίου τον χειμώνα του 1989 που περίμενε με μεγάλο ενδιαφέρον να δει τις Γυναίκες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης. Μετά λόγου γνώσεως, θυμάμαι πολλές από τις ηρωίδες των ταινιών του που δεν είναι τρανς.

Αν ο Πρεθιάδο τις βλέπει όλες λίγο τρανς, είναι δικαίωμά του. Μήπως όμως το γεγονός έχει σχέση με το ότι ο ίδιος είναι τρανς άνδρας;

Γεννημένος το 1970 ως Μπεατρίθ, ο Πρεθιάδο προσδιορίζεται από το 2014 ως Πολ. Με λαμπρές σπουδές φιλοσοφίας μεταξύ άλλων και στο αμερικανικό πανεπιστήμιο Πρίνστον, ο Πρεθιάδο είναι συγγραφέας, εικαστικός επιμελητής (ήταν και στην Documenta 14 της Αθήνας, 2017), φιλόσοφος και εσαεί provocateur. Κανένα πρόβλημα με όλα αυτά.

Μόνο που στις 25 Νοεμβρίου 2019, σε ένα άρθρο γνώμης στην ισπανική εφημερίδα El Pais, o Πρεθιάδο υποστήριξε ότι «η ετεροφυλοφιλία είναι επικίνδυνη» και ότι «οι γυναίκες πρέπει να πάρουν τα όπλα». Μετά την κατακραυγή που προκάλεσε το άρθρο, η τότε διευθύντρια της εφημερίδας, η Σολεδάδ Γκαγέγκο -Ντίαθ, αναγκάστηκε να το αποσύρει από την ιστοσελίδα και να ζητήσει επωνύμως συγγνώμη από τους αναγνώστες.

H Iσπανία είναι φιλελεύθερη δημοκρατία και εξ όσων γνωρίζω δεν ασκήθηκε δίωξη στον Πρεθιάδο για υποκίνηση μίσους κατά των ανδρών. Αλλά ακόμη και αν ασκείτο, αυτή θα αφορούσε προφανώς τους ετεροφυλόφιλους άνδρες, διότι αυτοί είναι οι μόνοι επικίνδυνοι για να κακοποιήσουν και να σκοτώσουν  γυναίκες (άτιμη πατριαρχία). Οι άλλοι, οι τρανς άνδρες όπως ο Πρεθιάδο, είναι από τη φύση τους γλυκείς και καλοπροαίρετοι. Οι οποίοι πιστεύουν, αφελώς, ότι αν προσκολληθούν στη λάμψη φωτεινών καλλιτεχνών όπως ο Αλμοδόβαρ θα εκτοξευτούν σε αντίστοιχα υψηλά καλλιτεχνικό επίπεδο. Φευ, δεν βάφονται αυγά με πορδές. Και αν μας αφήνει παγερά αδιάφορους η επιδεξιότητα των δημοσίων προσώπων να βάφουν αυγά, μας ενδιαφέρει πάρα πολύ αν τα ίδια αυτά πρόσωπα, έστω και αν το κάνουν για να προκαλέσουν, παρακινούν σε ανθρωποκτονίες.