Την Πέμπτη 30 Μαρτίου, η γαλλική εφημερίδα Le Monde, στο ειδικό ένθετο όπου προτείνει βιβλία στους αναγνώστες της, σημείωνε τα εξής:
Το δεύτερο βιβλίο του έλληνα συγγραφέα Μίνου Ευσταθιάδη, που μεταφράζεται στα γαλλικά, το Μαχαίρι της Άμμου (Κβάντι, Ίκαρος, 2020), είναι γεμάτο εκπλήξεις. Αρχίζει ως αστυνομικό μυθιστόρημα με ένα αίνιγμα, με έναν φρικτό φόνο, με αποπροσανατολιστικά πειστήρια και με έναν μπερδεμένο γάλλο επιθεωρητή. Με το που φτάνει όμως ο Κρις Πάπας, ένας απογοητευμένος ντετέκτιβ, ο οποίος αγαπάει μόνο το σκυλί του, ο ήρωας του συγγραφέα (γενν. το 1967) παίζει με τους κώδικες του είδους. Διανθίζει το κείμενο του με αναφορές στον Σοπέν, τον Σελίν, τον Ραιημόν Κενώ, τον Φρανσουά Φιγιόν, χωρίς να παίρνει τον εαυτό του στα σοβαρά. «Ένας ντετέκτιβ στο Αίγιο είναι όπως ένας πωλητής αδιάβροχων στην έρημο» – πάντα άφραγκος. Από το ύφος του Τσάντλερ και του Σιμενόν περνάμε σε μια αποστασιοποιημένη αφήγηση, στο στυλ του Ντόναλντ Ουεστλέικ, συνδυασμένη με ποιητικές αναφορές.
Αυτός είναι ο τρόπος του συγγραφέα να δώσει οξυγόνο στον αναγνώστη πριν του βυθίσει το κεφάλι σε λιμνάζοντα νερά. Το παρελθόν αναβιώνει, με ελεεινούς συλλέκτες έργων τέχνης, με βιασμούς, με σκοτεινές συναλλαγές και με μια ταραχώδη περίοδο της Ιστορίας. Στα όνειρά του ο Κρις Πάπας φτιάχνει το μέλλον σύμφωνα με τις επιθυμίες του, «πράσινο, μαύρο, μυτερό, με σιωπηλά ρομπότ, τελείως επίπεδο, με γυμνούς αγριάνθρωπους, με καθαρές φανταστικές λάμψεις, με υπερφυσικά έντομα, χωρίς μέρα ή νύχτα». Το ξύπνημα είναι βίαιο αλλά ο συγκινητικός ντετέκτιβ δεν βγαίνει πολύ κακοποιημένος από αυτόν τον ορυμαγδό, και εμείς οι αναγνώστες έχουμε μόνο μια βιασύνη: να τον ξανασυναντήσουμε.
Όσοι παρακολουθούν τον γαλλικό Τύπο αντιλαμβάνονται τι σημαίνει να φιλοξενηθεί ένα άρθρο, ένα ρεπορτάζ, μια κριτική
σε έντυπα θεσμούς όπως ο Monde, μια εφημερίδα που είναι σημείο αναφοράς όχι μόνο για τη Γαλλία αλλά και για όλη τη Δύση. Το να προτείνει συνεπώς ο Monde το μυθιστόρημα ενός έλληνα συγγραφέα, τονίζοντας ότι περιμένει εναγωνίως το επόμενο βιβλίο του, αποτελεί ύψιστη διάκριση πρωτίστως για τον ίδιο τον συγγραφέα, τον Μίνω Ευσταθιάδη, αλλά και για τα ελληνικά γράμματα.
Αυτή τη σπάνια τιμή επεφύλαξε η γαλλική εφημερίδα στο Κβάντι του Ευσταθιάδη (Ίκαρος, 2020) το οποίο μεταφράστηκε εξαιρετικά στα γαλλικά από τη Λουσίλ Αρνού- Φαρνού, η οποία είχε επίσης μεταφράσει και το προηγούμενο βιβλίο του συγγραφέα, τον Δύτη, που ήταν υποψήφιος το 2021, για το Prix du Livre Européen, βραβείο το οποίο τελικώς απονεμήθηκε σε έναν άλλο έλληνα συγγραφέα, τον Χρήστο Χωμενίδη για τη Νίκη (Πατάκη, 2014).
Οι γάλλοι εκδότες του βιβλίου, Actes Sud, πιστεύουν τόσο στο έργο του Ευσταθιάδη ώστε οργανώνουν στις 18 Απριλίου παρουσίαση του Κβάντι και συνάντηση με τον συγγραφέα στο βιβλιοπωλείο L’ Arbre à Lettres στο Παρίσι (Librairie l'Arbre à lettres - Rencontre avec Minos Efstathiadis (placedeslibraires.fr). Κατόπιν, στις 23 Απριλίου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Βιβλίου του Παρισιού, οργανώνουν δημόσια συζήτηση του συγγραφέα με την ουκρανή ομότεχνή του, Αλεξάνδρα Κόζελικ, και τον γάλλο συγγραφέα και διάσημο αρθρογράφο, Κριστόφ Μπολτανσκί (Programmation - Festival du Livre de Paris). Σημειωτέον ότι του Monde είχε προηγηθεί μια ακόμη διθυραμβική κριτική για το βιβλίο στο περιοδικό Telerama Polar: “Le Couteau des sables”, un thriller tortueux au cœur du trafic d’art (telerama.fr).
Στο Books’ Journal είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι για την επιτυχία του Ευσταθιάδη, καθώς ήμασταν από τους πρώτους που προτείναμε τον Δύτη στους αναγνώστες μέσω μιας εκτενούς και ενδιαφέρουσας συνέντευξης μαζί του, η οποία δημοσιεύθηκε στο τεύχος του Απριλίου 2019.
Σήμερα τέσσερα χρόνια μετά, ο Ευσταθιάδης θριαμβεύει στη Γαλλία – ας σημειωθεί ότι θερμά συγχαρητήρια αξίζουν και στην Κατερίνα Φράγκου, λογοτεχνική ατζέντισσα η οποία προωθεί άοκνα και επί σειρά ετών την ελληνική λογοτεχνία στην Ευρώπη και όχι μόνο. Στην Ελλάδα κυκλοφορεί ήδη το νέο βιβλίο του Μίνου Ευσταθιάδη με τίτλο Σχέδια του Χάους (Ίκαρος, 2022), το οποίο επίσης προτείνουμε με θέρμη.
