web only

Στο πασίγνωστο δίστιχό του, ο πιο διάσημος Φρανκ στον κόσμο υμνολογεί “If I can make it there, I'll make it anywhere” – και μου ήρθε στο νου όταν εβλεπα τα γεγονότα να εξελίσσονται στις 6 Ιανουαρίου, αλλά αντικαθιστώντας το ένα ρήμα με το άλλο. Εάν μπορείς να κάνεις κάτι τέτοιο εκεί, μπορεί να συμβεί οπουδήποτε.

Η απόπειρα πραξικοπήματος –πρακτικά, περί αυτού πρόκειται– στην κοινή συνείδηση των Αμερικανών ήταν ανύπαρκτη και ως πιθανότητα. Και όμως, συνέβη. Και ενώ τα αρνητικά που επέφερε το συμβάν είναι πολλά και πολυεπίπεδα, υπήρξαν δύο πολύ θετικά και μια ενδιαφέρουσα επαλήθευση.

Το πρώτο θετικό είναι ότι η απόπειρα πραξικοπήματος απέτυχε. Το δεύτερο είναι η προειδοποιητική του αξία προς τους υπόλοιπους που έχουμε την τύχη να απολαμβάνουμε το πιο φιλελεύθερο από τα υπάρχοντα πολιτεύματα. Όσο για την επαλήθευση, αυτή έχει να κάνει με το επίπεδο των “στασιαστών” που αντικατόπτριζε τραγικά αυτό του ηγέτη τους. Παρομοιάστηκαν με σάπιο κορμό στο δάσος που σπάει και από μέσα ξεχύνονται όλα τα πλάσματα με πόδια 6 και πάνω. 

Όσο κι αν προσπαθώ, δεν μπορώ να θυμηθώ ούτε ένα πραξικόπημα κάπου που να το ξεκίνησαν οι βιολόγοι μιας χώρας. Ή οι γιατροί της. Κανένα Κοινοβούλιο δεν κινδύνευσε από πολιορκία αρχιτεκτόνων.

Αντίθετα, όλους τους προηγούμενους τους βρίσκεις παντού στις εξεγέρσεις που ζητούν δημοκρατία. Στα Χονγκ Κονγκ, στις Ιστανμπούλ, στα Πολυτεχνεία…

Tο 2018, σαν σήμερα (27 Φεβρουαρίου), κάτοικος της ευρύτερης περιοχής Μεταξουργείου του ιστορικού κέντρου της πρωτεύουσας, έγραφα στη σελίδα μου στο facebook:

Από το 2008 μέχρι το 2014 η οδός Αγησιλάου στο Μεταξουργείο ήταν ψωνιστήρι ανήλικων αγοριών. Πιο πριν ήταν στην πλατεία Κουμουνδούρου. Στη συνέχεια μετακόμισαν στην κάτω πλευρά της Κωνσταντινουπόλεως μετά τις γραμμές του τρένου. Τώρα είναι πέριξ του πεδίου του Άρεως.

Φυσικά, κανείς δεν είδε, δεν άκουσε, δεν ξέρει τίποτα.

Έλα σε παρακαλώ!

ΥΓ. Το τι αμάξια περνούσαν και ποιοι κάθονταν μέσα, ορισμένοι με τις συμβίες ή τις ερωμένες, ας μην το πιάσουμε, θα κλείσουν σπίτια... Φυσικά, ο πολύς κόσμος, εξακολουθεί να λέει: δεν είδα, δεν άκουσα, δεν ξέρω τίποτα. Και να πέφτει από τα σύννεφα. Είναι πιο βολικό έτσι, κοιμούνται ήσυχοι το βράδυ κι όταν ξυπνούν, μετά τον καφέ, αρχίζουν τον ακτιβισμό του πληκτρολογίου σε hastags που υπαγορεύονται από άλλους.

Ποιος πράγματι ήταν ο Θανάσης Μαχιάς από την Αύρα Καλαμπάκας, στέλεχος του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, που πέθανε στη φυλακή χτυπημένος και από τις δύο πλευρές του εμφυλίου; Σχολιασμός ενός άρθρου της Εστίας, με αφορμή τη μάχη της Μερίτσας, την πρώτη μάχη εθνικής αντίστασης στον ελλαδικό χώρο ενάντια στους ιταλούς κατακτητές, που διεξήχθη στις 11/2/1943. [ΤΒJ]

Ήταν το 2014, όταν ο συγγραφέας Μένης Κουμανταρέας έπεφτε θύμα δολοφονίας από δυο Ρουμάνους ηλικίας τότε 27 και 24 ετών αντίστοιχα. Όπως είχε γίνει γνωστό τότε, ο συγγραφέας γνώριζε τους θύτες του –τουλάχιστον τον ένα– πάνω από 10 χρόνια, και τους έδινε τακτικά χρήματα έναντι υπηρεσιών. Χρήματα του είχαν ζητήσει και κατά τη μοιραία για τον Μένη Κουμανταρέα συνάντηση – και, μετά την άρνησή του, οι δύο νεαροί προχώρησαν στο αποτρόπαιο έγκλημά τους.

Το φοβερό του εγκλήματος, η συμπάθεια προς τον δημοφιλή συγγραφέα καθώς και ο σεβασμός προς το πρόσωπο του εκλιπόντος πλέον δεν επέτρεψε την ανάπτυξη μιας σοβαρής συζητήσεως τότε. Ο Κουμανταρέας είχε αναπτύξει σεξουαλικές σχέσεις με έναν 15χρονο, ο οποίος 10 χρόνια μετά τον σκότωσε. Και φυσικά το συνάφι γνώριζε όχι μόνο ποιες ήταν οι ερωτικές προτιμήσεις του συγγραφέα, αλλά και το ότι συνήθιζε, καθημερινά μάλιστα, και πάρα τα σοβαρά θέματα υγείας που αντιμετώπιζε, να πηγαίνει σε πιάτσες, κυρίως μεταναστών, προς άγραν εραστών.
Η κουβέντα που θα έπρεπε να γίνει, δεν έγινε ποτέ.

***

Διαβάζω για πρωτοβουλίες πάνω σε διάφορα ζητήματα που σκοπεύει να πάρει η κυβέρνηση, με αφορμή τόσο τις καταγγελίες στο χώρο του θεάματος και όχι μόνο, όσο και γενικότερα τα ζητήματα που θίγει το καθ’ ημάς #MeToo. Πάει καλά.

Υπάρχει όμως ένα εξαιρετικά σοβαρό ζήτημα – ζήτημα που συνδέεται τόσο με την εκμετάλλευση ανηλίκων, μεταναστών ή μη, όσο και γενικότερα με το θέμα του trafficking: το ζήτημα της πορνείας. Εδώ είναι που ως κοινωνία εθελοτυφλούμε πλήρως. Στην Ελλάδα δεν υφίσταται ουσιαστικά νόμιμη πορνεία. Είναι σε ένα καθεστώς ημιπαρανομίας/ημινομιμότητας. Όσον αφορά δε την ανδρική πορνεία, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα, καθώς καλύπτονται από πλήρες σκότος.
Μία γυναίκα δεν μπορεί με νόμιμο τρόπο να αναζητήσει και να πληρώσει για την παροχή σεξουαλικών υπηρεσιών από έναν άνδρα, και το ίδιο ισχύει για έναν ομοφυλόφιλο. Κατά συνέπεια, ο μόνος δρόμος που μένει για έναν ομοφυλόφιλο που αναζητά τέτοιου είδους υπηρεσίες είναι να κινηθεί στις «πιάτσες», στην πλατεία Βικτωρίας, στην Κουμουνδούρου, στο Μεταξουργείο ή στο Ζάππειο. Εκεί όπου, συνήθως κατά κανόνα, εκδίδονται ανήλικοι, και που φυσικά δεn νομίζω να πηγαίνει κανένας και να ζητάει πρώτα ταυτότητα προτού προχωρήσει στην όποια πράξη. Αλλά δε μας απασχολούν αυτά, είναι πολύ βρώμικα πράγματα, πολύ σκοτεινά, οπότε μια χαρά είναι καλυμμένα στο σκοτάδι, μια χαρά μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι και –προπάντων– αθώοι.

Διαβάζω ακόμη, πως εξανίσταται η ελληνική κοινωνία από τις αποκαλύψεις ότι ο κατηγορούμενος ηθοποιός και σκηνοθέτης προσέφερε αλκοόλ στους ανήλικους ώστε να τους πείσει ευκολότερα να συνευρεθούν μαζί του.

Τρομερό! Λες και δε ζούμε στη χώρα που ένας ανήλικος μπορεί άνετα να πάει σε ένα σουπερμάρκετ ή σε ένα περίπτερο και να πάρει όσα λίτρα ουίσκι, βότκα ή μπύρες επιθυμεί. Λες και δε ζούμε στη χώρα που, υπό την σκέπη του ίδιου του σχολείου, γίνονται πάρτι σε διάφορα κλαμπ «για να μαζέψουν τα παιδιά χρήματα για την εκδρομή», όπου, φυσικά το αλκοόλ ρέει άφθονο. Για να μη μιλήσουμε για τις πενθήμερες. Ούτε για το κάπνισμα, αφού δεν νομίζω να υπάρχει ψιλικατζίδικο ή περίπτερο του οποίου ο καταστηματάρχης να ζητά ταυτότητα προκειμένου να πουλήσει τσιγάρα σε ανήλικο (ακόμη κι αν υπάρχει νόμος, είναι σαφές πως δεν τηρείται).

Οπότε αναρωτιέμαι τελικά: έχει τα κότσια, οποιαδήποτε κυβέρνηση, να προωθήσει μία «προοδευτική» πολιτική για την πορνεία, ώστε να σταματήσει ή, έστω, να περιοριστεί το trafficking; Κι έχει, ταυτόχρονα, τα κότσια να προωθήσει μια «συντηρητική» πολιτική που να περιορίζει, υπό μία έννοια μεν, αλλά ουσιαστικά να προστατεύει τους ανήλικους; Εδώ είναι τα δύσκολα και τα σοβαρά.

Η Μαρία Καστρισιανάκη-Guiton, πολύπειρη και σημαντική δημοσιογράφος που εργαζόταν ως ανταποκρίτρια από το Λονδίνο της DeutscheWelle και, μεταξύ πολλών άλλων δραστηριοτήτων, πολύτιμη συνεργάτρια του Books’ Journal, πέθανε στις 11 Ιανουαρίου 2021, έπειτα από μακρά πάλη με τον καρκίνο.

Κυκλοφόρησε στην Αμερική, στις 5 Ιανουαρίου 2021,  το βιβλίο του στενού συνεργάτη μας Μισέλ Φάις με τίτλο Mechanisms of Loss, σε μετάφραση του βραβευμένου μεταφραστή David Connolly από το Yale University Press.

Μαρία Στεφανοπούλου, Άθος, ο Δασονόμος. Μυθιστόρημα, Το Ροδακιό, Αθήνα 2014, 279 σελ.

Στις 13 Δεκεμβρίου 1943, γερμανικά στρατεύματα εισβάλλουν στα Καλάβρυτα, συλλαμβάνουν όλους τους άντρες και, αφού λεηλατήσουν τις περιουσίες και καταστρέψουν το χωριό, το απόγευμα εκτελούν όσους έχουν συλλάβει. Η θηριωδία των δυνάμεων κατοχής αλλά, κυρίως, τα πάθη των επιζησάντων είναι το θέμα ενός πολλαπλά συζητημένου μυθιστορήματος, που πάντα κινεί το ενδιαφέρον όσων μελετούν τη λογοτεχνία που εμπνέεται από την ιστορία. [ΤΒJ]

Τι ακριβώς είναι ο ελληνικός «γουρουνολαός», κατά τον χαρακτηρισμό του εκδότη τηςΑκροπόλεως, Βλάση Γαβριηλίδη; Και πώς περιέγραφε την ταυτότητα των Ελλήνων ο Παύλος Νιρβάνας, που με δυο χρονογραφήματά του στο Νέον Άστυ, στις 17 Αυγούστου 1909 και στις 15 Σεπτεμβρίου 1909; Γιατί είναι ακριβής η αναφορά του δημοφιλούς χρονογράφου στις ψυχικές λαϊκές αναστολές του Έλληνα ως προς την κατανόηση της συλλογικής κακοδαιμονίας μέσω μιας αέναης μετάθεσης ευθυνών, στη συντηρητική αντι-ενθουσιαστική ειρωνεία του και στην απογοήτευσή του για το ασάλευτο, το ανακυκλούμενο νεοελληνικό παρόν; Εν τέλει, τι είναι η νεοελληνική αγονία;

Η πρόοδος δεν είναι πλέον κάτι το αυτονόητο, η ιδέα της προόδου σκοτείνιασε εξαιτίας της επίκλησής της από ενθουσιώδεις οπαδούς της και γιατί εργαλειοποιήθηκε από δημαγωγούς. Στο εξής, η αναφορά στην πρόοδο περισσότερο διαιρεί παρά ενώνει. Αν η μαγική λέξη «πρόοδος» παραμένει κινητοποιητική, είναι γιατί παραδόξως παράγει σύγκρουση μεταξύ όσων εκθειάζουν και όσων κατηγορούν τον «προοδευτισμό» ως κοσμική θρησκεία.

Όλα τα ανθρώπινα όντα είναι εφοδιασμένα με ίση αξιοπρέπεια, αλλά κάθε άτομο έχει δικαίωμα και σε μια ταυτότητα, αυτή που κρίνει κεντρική, ή σε ένα μοναδικό πλέγμα ταυτοτικών εντάξεων, που εμπερικλείουν πολιτισμικές κληρονομιές ή παραδόσεις. Πράγμα που ισοδυναμεί με μια αποκατάσταση της παράδοσης, στον δρόμο που ανιχνεύθηκε από μια ορισμένη φιλοσοφική ερμηνευτική, η οποία αναδείχθηκε από τους Γκάνταμερ και Ρικέρ.