Σύνδεση συνδρομητών

Τεύχος 102

Εμφάνιση άρθρων Books' Journal βάσει ετικέτας

Νίκος Α. Παναγιωτόπουλος, Θαλασσόκεδρος. Μια προσθήκη στο Σύσσημον, Το Ροδακιό, Αθήνα 2019

Μπροστά στο φόβο της μάταιης δόξας που φέρνει το «μαύρο ιστιοφόρο της γραφής», ο ποιητής Νίκος Α. Παναγιωτόπουλος αναγνωρίζει την αλήθεια: οι Ερινύες «βγαίνουν από το ίδιο χάσμα όπου κρύβεται και το ζώον του έργου, η τέχνη, ανήκουν στον αλλόκοτο κόσμο του χάσματος και στον βαθύτερο πυθμένα του κριτηρίου»

27 Ιουλίου 2023

Michel Houellebecq, Η επέκταση του πεδίου της πάλης, μετάφραση από τα γαλλικά: Αλέξης Εμμανουήλ, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 1999, 201 σελ.

Michel Houellebecq, Τα στοιχειώδη σωματίδια, μετάφραση από τα γαλλικά: Αλέξης Εμμανουήλ, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2000, 420 σελ.

Michel Houellebecq, Υποταγή, μετάφραση από τα γαλλικά: Λίνα Σιπητάνου, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2015, 308 σελ.

Η κυκλοφορία των μυθιστορημάτων του Ουελμπέκ στη Γαλλία γεννά, συνήθως, αντιδράσεις. Τρία χαρακτηριστικά του έργου του προκάλεσαν τις εντονότερες αντιδράσεις: οι ωμές περιγραφές της ερωτικής μιζέριας των σύγχρονων Δυτικών, η πολιτική του διάσταση και το στυλ του.

21 Οκτωβρίου 2022

Η Ενδοχώρα του Μάνου Μοσχονά

Δημήτρης Κανελλόπουλος

Τη δεκαετία του 1970, κάνοντας έναν περίπατο στην οδό Σόλωνος και φτάνοντας στην διασταύρωσή της με την οδό Σίνα, υπήρχε το βιβλιοπωλείο Ενδοχώρα του Μάνου Μοσχονά. Δεν είναι μόνο η ομορφιά του παλιού κτιρίου, ενός από τα λίγα που σώζονται πια στη Σόλωνος, ακόμη και σήμερα. Ήταν το στήσιμό του και η ζεστή του ατμόσφαιρα που δημιουργούσε μια έλξη.

19 Ιουλίου 2022

Ο Παύλος Νιρβάνας σήμερα

Γιώργος Ζεβελάκης

Πολύ γρήγορα η ενασχόληση με τον μεσοπόλεμο με οδήγησε στον πιο αυθεντικό εκπρόσωπό του, στον βιρτουόζο του χρονογραφήματος εκείνης της περιόδου, τον Παύλο Νιρβάνα. Προμηθεύτηκα εύκολα τα βιβλία του με τα επίκαιρα κείμενα και τα, εν αφθονία ευρισκόμενα στο Μοναστηράκι,  πολύτομα Άπαντά του. Διαπίστωσα όμως ότι δεν ήταν πλήρη γιατί περιλάμβαναν μόνο τα περιεχόμενα των βιβλίων του και άφηναν απ’ έξω τα χιλιάδες δημοσιεύματα στον Τύπο. Γι’ αυτό άρχισα την αναζήτηση αποκομμάτων από τις εφημερίδες μέχρι που βρήκα αυτά που είχε συλλέξει στο αρχείο του και τα ενσωμάτωνε στην ύλη των αναγνωστικών ο φιλόλογος Αλέξανδρος Σαρρής (1880-1973). Έτσι απέκτησα τη συνολική εικόνα της χρονογραφικής του δραστηριότητας.

01 Ιανουαρίου 2022

Λύντια Τρίχα, Σπυρίδων. Ο Άλλος Τρικούπης (1788-1873), Πόλις, Αθήνα 2019, 844 σελ.

Καθώς προετοιμαζόμαστε για το 2021, τη μεγάλη επέτειο, το βιβλίο για τον Σπυρίδωνα Τρικούπη συνεισφέρει κάτι πολύτιμο. Η Ελληνική Επανάσταση, λέει, δεν είναι απλώς μια ιστορία μαχών. Η Άλωση της Τριπολιτσάς, η μάχη στα Δερβενάκια και η ήττα στο Πέτα, η ναυμαχία του Γέροντα και η καταστροφή του αιγυπτιακού στόλου στο Ναβαρίνο είναι βέβαια αποφασιστικά γεγονότα. Πέρα από το στρατιωτικό πεδίο, όμως, στο πολιτικό και το διπλωματικό, παίζεται ένα παιχνίδι εξίσου σημαντικό. Γνωρίζουμε ελάχιστα γι’ αυτήν την ομάδα των ανθρώπων στην οποία ανήκει και ο Σπυρίδων Τρικούπης που δημιούργησαν τη νέα Ελλάδα. Που της έδωσαν από την αρχή μια σαφέστατη κατεύθυνση προς τη Δύση, προς τον συνταγματισμό, προς αυτό που θα ονομαστεί αργότερα φιλελεύθερη δημοκρατία... Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τχ. 102, Οκτώβριος 2019.

06 Απριλίου 2020

Η Ελλάδα, από τα τέλη του 18ου αιώνα κι ύστερα, είναι μέρος της Δύσης. Μέρος της ευρωπαϊκής κανονικότητας, κινήθηκε ουσιαστικά με αυτό που λέμε στην κοινωνιολογία catch up στρατηγική. Έγινε δηλαδή εθνική προσπάθεια και στόχος «να πλησιάσουμε αυτούς που προπορεύονται» ή, με τους όρους της εποχής εκείνης, να πλησιάσουμε τα πολιτισμένα έθνη. Συμφωνώ με όσους υποστηρίζουν ότι, στην πραγματικότητα, η «Ανατολή» δεν έχει υπάρξει ποτέ ως πραγματική επιλογή για την ελληνική κοινωνία – και ακόμα λιγότερο για τις πολιτικές ηγεσίες. Το λέω αυτό με τη διευκρίνιση ότι ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος δεν ήταν μια σύγκρουση μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Η Σοβιετική Ένωση δεν ήταν μέρος της «ασιατικής» Ανατολής ούτε ο κομμουνισμός ήταν μέρος κάποιας Ανατολής. Αντιθέτως, και οι δύο ήταν μέρος της δυτικής νεωτερικότητας. Αυτό είναι κεκτημένο νομίζω, δεν χρειάζεται να επιμείνουμε σε αυτό. Επανέρχομαι λοιπόν: δεν έχω καταλάβει, ούτε μπορώ να δω τι θα μπορούσε να σημαίνει η «Ανατολή» ως εθνική, ως στρατηγική επιλογή... Ο καθηγητής Γιάννης Βούλγαρης συζητά για τη θέση της Ελλάδας, για την εθνική ταυτότητα, για ον μοντερνισμό που μας διαμόρφωσε. Συνέντευξη στον Ηλία Κανέλλη, αναδημοσίευση από το Books' Journal τεύχος 102, Οκτώβριος 2019.

29 Δεκεμβρίου 2019

Από τους δύο γίγαντες της λογοτεχνικής κριτικής κατά την τελευταία εξηκονταετία, τον Χάρολντ Μπλουμ (1930-2019) και τον Τζορτζ Στάινερ (1929-), ο πρώτος δεν είναι πια μαζί μας: πέθανε πλήρης ημερών στις 14 Οκτωβρίου, αφήνοντας ένα δυσαναπλήρωτο κενό και μια μεγάλη παρακαταθήκη μελετών για τη δυτική λογοτεχνία ειδικότερα, για το πνεύμα του δυτικού πολιτισμού γενικότερα. Θα χρειαστούν πολλά χρόνια ακόμα μέχρι να κατανοηθεί πλήρως η σπουδαιότητα του έργου του, τόσο στην Ελλάδα όπου έχουν άλλωστε μεταφραστεί μόνο τέσσερα βιβλία του (μεταξύ αυτών, πάντως, ο περίφημος Δυτικός Κανόνας, η Βίβλος της Ανάγνωσης για λογοτεχνικά έργα μετά την αρχαιότητα), όσο και στον υπόλοιπο κόσμο που νοιάζεται (για πόσο ακόμα, άραγε;) για την ανάγνωση καλής λογοτεχνίας.  Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τεύχος 103, Νοέμβριος 2019.

29 Δεκεμβρίου 2019

Γιάννης Βούλγαρης, Ελλάδα: Μια χώρα παραδόξως νεωτερική, Πόλις, Αθήνα 2019, 320 σελ.

 Το νέο βιβλίο του καθηγητή Γιάννη Βούλγαρη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, στη συνεχή διαμάχη μεταξύ των αρνητικών στοιχείων και των θετικών χαρακτηριστικών της νεοελληνικής εξέλιξης, υπερίσχυσαν τα χαρακτηριστικά της προόδου. Το τεκμηριωμένο αυτό μήνυμα αισιοδοξίας είναι ιδίως χρήσιμο στη σημερινή εποχή, αρκεί να συνειδητοποιούμε ότι η επιτυχία προϋποθέτει αγώνα δύσκολο και συνεχή. Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τχ. 102, Οκτώβριος 2019.

10 Νοεμβρίου 2019

Μιχάλης Μακρόπουλος, Μαύρο νερό, Κίχλη, Αθήνα 2019, 80 σελ.

Σε ένα αποψιλωμένο χωριό της Ηπείρου έχουν απομείνει δώδεκα άνθρωποι, όπως οι Απόστολοι. Εννέα άντρες και τρεις γυναίκες. Ζουν ανάμεσα στα ερείπια, με τις αναμνήσεις των νεκρών τους, με ένα μηνιαίο επίδομα και τη δυνατότητα να πηγαίνουν στα Γιάννενα τις Παρασκευές, με το μοναδικό δρομολόγιο του τοπικού λεωφορείου. Όπως το θέτει ο συγγραφέας, «ουσιαστικά δεν υπήρχε πια χωριό: μόνο ξεχασμένοι άνθρωποι». Είναι όμως το φόντο μιας πυκνής αλληγορικής δυστοπίας ντυμένης ρεαλιστικά, για την αγάπη, τη συντροφικότητα, την πίστη, την αλληλεγγύη... Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τχ. 102, Οκτώβριος 2019.

10 Νοεμβρίου 2019

Ο Κ. Σβολόπουλος σφράγισε με το ήθος του μια ολόκληρη γενιά ιστορικών.   Έδειξε ερευνητικούς δρόμους που δεν υπήρχαν με ευγένεια, λιτότητα και αξιοκρατία που πολλοί επίσης πίστευαν ότι δεν υπήρχαν. Οι αρχές του στέκουν εξίσου πολύτιμες και αξέχαστες με το έργο που αφήνει για τη νεότερη και σύγχρονη ιστορία. Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τχ. 102, Οκτώβριος 2019.

10 Νοεμβρίου 2019