Ρωσία

Ένας ακτιβιστής για τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα από τη Λευκορωσία, ο Άλες Μπιαλιάτσκι, ο οποίος βρίσκεται στις φυλακές του φιλορωσικού καθεστώτος της χώρας και σε δυο οργανώσεις για τα δικαιώματα, την Μεμοριάλ της Ρωσίας, που ο Πούτιν απαγόρευσε τη λειτουργία της, και το ουκρανικό Κέντρο για τις Πολιτικές Ελευθερίες (Center for Civil Liberties) τιμώνται με το φετινό Νόμπελ Ειρήνης.

Γιατί οι Συμφωνίες του Μινσκ ήταν καταδικασμένες εξαρχής – και τα μαθήματα που προσφέρουν 

Πριν από τις 24 Φεβρουαρίου 2022, οι ρωσο-ουκρανικές συμφωνίες που είχαν υπογραφεί στην πρωτεύουσα της Λευκορωσίας το 2014-2015 θεωρήθηκαν από πολλούς παρατηρητές αποφασιστικό στάδιο στην πορεία διευθέτησης της σύγκρουσης στο Ντονμπάς. Ωστόσο, οι αμφιλεγόμενες Συμφωνίες του Μινσκ υπογράφηκαν υπό καθεστώς απειλής. Σε αντίθεση με μια διαδεδομένη πεποίθηση που υποστηρίχθηκε τα τελευταία επτά χρόνια, τα ποικίλα έγγραφα που το Κρεμλίνο επέβαλε προς αποδοχή και υπογραφή στο Κίεβο, στο πλαίσιο μιας συντριπτικής ουκρανικής ήττας από τις στρατιωτικές και παραστρατιωτικές δυνάμεις της Ρωσίας τον Σεπτέμβριο του 2014 και τον Φεβρουάριο του 2015, δεν αποτελούσαν λύση αλλά μέρος του προβλήματος. Αυτές οι Συμφωνίες ήταν εν μέρει πρόδηλη παραβίαση του διεθνούς δικαίου καθώς υπονόμευαν θεμελιώδεις αρχές, όπως η πολιτική κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα των κρατών, η μη χρήση δύναμης και η εθνική αυτοδιάθεση. Η θερμή υποδοχή τους και η νομιμοποίησή τους από ποικίλα κράτη της Δύσης βοήθησε αποφασιστικά να λάβουν χώρα μονιμότερες παραβιάσεις που υπονόμευαν το μεταπολεμικό (μετά το 1945) διεθνές σύστημα. Οι Συμφωνίες του Μινσκ, επίσης, υπόρρητα, υπονόμευαν βασικές δημοκρατικές αρχές και προδιαγραφές. Αποτέλεσαν τα κύρια εργαλεία του Κρεμλίνου ώστε να δρέψει τους καρπούς της αρχικά καλυμμένης στρατιωτικής του επιθετικότητας εναντίον της Ουκρανίας. Παραδόξως, τα δυτικά κράτη διεύρυναν την προφανή ανατροπή της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ασφάλειας από το Κρεμλίνο, με πολλούς τρόπους: από τη μία πλευρά,  παραβλέποντας το αποτέλεσμα των Συμφωνιών του Μινσκ και πιέζοντας την Ουκρανία να εφαρμόσει τις πλέον αμφιλεγόμενες προβλέψεις τους^. την ίδια στιγμή, από την άλλη πλευρά, μη υποστηρίζοντας επαρκώς μια κανονιστικά αποδεκτή ερμηνεία των Συμφωνιών και μη υποχρεώνοντας τη Μόσχα να λογοδοτήσει, τόσο για τις παραβιάσεις των Συμφωνιών όσο και για την υπονόμευση των διαπραγματεύσεων στην Τριμερή Ομάδα Επαφών (στο εξής ΤΟΕ-Trilateral Contact Group, TCG) και αλλού.

Ύμνος στους λιποτάκτες που με την επιλογή τους να αποφύγουν τον πόλεμο αποφεύγουν να γίνουν καύσιμο στη δολοφονική μηχανή του καθεστώτος Πούτιν

Αγαπημένε Ρώσε φίλε μου,

Η μονομερής αυτή αλληλογραφία μας διαρκεί ήδη έξι μήνες. Κατά τη διάρκεια αυτού του διαστήματος είχα την ευκαιρία να σου εξηγήσω πώς προσεγγίζουμε και αναλύουμε τα γεγονότα που συγκλονίζουν όχι μόνο την πατρίδα σου και τη δύστυχη, γειτονική Ουκρανία –γιατί κακά τα ψέματα, πρόκειται για πόλεμο δύο διαφορετικών κοσμοθεωριών– αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η πολεμική σύγκρουση που για μήνες συγκλονίζει τον κόσμο προσεγγίστηκε από πολλούς ως μία ακόμη (;) εκδίκηση του ρεαλισμού.

Αγαπημένε Ρώσε φίλε μου,

Φτάσαμε λοιπόν στο σημείο να ξαναθυμηθούμε την ταινία του Μπαλαμπάνοφ, Φορτίο 200. Δεν του έφτανε του τύραννου το μακελειό που προκάλεσε στην Ουκρανία, τώρα θα πάρει τον ανθό της ρωσικής κοινωνίας και θα τον μετατρέψει σε κρέας για τα κανόνια.

Ο πυρηνικός κίνδυνος ως όπλο του Πούτιν

Σκεπτόμενοι στρατηγικά για τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας

 Πολλές δημόσιες συζητήσεις στη Δυτική Ευρώπη σχετικά με τη βοήθεια προς την Ουκρανία αντιπαραβάλλουν τα αισθήματα αλληλεγγύης προς τους Ουκρανούς με τις ανησυχίες για την ασφάλεια της Δύσης. Αυτός ο δυϊσμός αγνοεί τα βασικά εθνικά συμφέροντα των χωρών μελών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ για μια ρωσική ήττα, καθώς και για μια ασφαλή, σταθερή και ανθεκτική Ουκρανία.

Αγαπημένε Ρώσε φίλε μου, 

Μέρες τώρα με απασχολεί ένα ερώτημα: γιατί η ρωσική κοινωνία στην πλειοψηφία της υποστηρίζει αυτόν τον άδικο, επεκτατικό πόλεμο που κήρυξε το καθεστώς του Πούτιν κατά της Ουκρανίας; 

Αγαπημένε μου Ρώσε φίλε,

Φαντάζομαι ότι θα παρακολουθείς τα νέα από το μέτωπο. Θα ένιωσες απογοήτευση από τις εξελίξεις, από την άτακτη υποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από την περιοχή του Χάρκοβο. Αλήθεια, θυμάσαι εκείνο το ολονύχτιο ταξίδι μας, σε βαγόνι τρίτης θέσης που κάναμε πριν από πολλά χρόνια για να επισκεφτούμε φίλους μας που σπούδαζαν εκεί; Θυμάσαι τις βόλτες στα πάρκα και στις αλέες; Θυμάσαι το γλέντι στη φοιτητική εστία;

Βάνα Νικολαΐδου-Κυριανίδου, Hannah Arendt. O νόμος της γης και η λησμονημένη παράδοση, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2021, 408 σελ.

 Εκκινώντας από τη Χάννα Άρεντ, η Βάνα Νικολαΐδου-Κυριανίδου γράφει ένα βιβλίο που αποτελεί πλούσια πηγή κινήτρων και ερεθισμάτων που μας ωθούν να ενδιαφερθούμε εκ νέου για ό,τι συμβαίνει στο πεδίο της πράξης και να επανεξετάσουμε τις δικές μας αντιλήψεις για τον ανθρώπινο κόσμο.