web only

Ο Τάκης Καφετζής, που πέθανε στις 29 Ιουνίου 2023, ήταν ένας παρεμβατικός πολιτικός επιστήμονας, με παρεμβατικό έργο και διεισδυτικές προσεγγίσεις. Για μένα, όμως, ήταν κάτι πολύ σημαντικότερο: ένας από τους ανθρώπους που μοιράστηκα κομμάτια της νεότητας, των πιο επιδραστικών χρόνων στις ζωές όλων μας.

«Πρέπει να εφεύρουμε έναν νέο ΣΥΡΙΖΑ» δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας, παραμερίζοντας. Ο ΣΥΡΙΖΑ, είπε, πρέπει να αλλάξει ριζικά, να αναδιοργανωθεί άμεσα και χωρίς καμιά χρονοτριβή, χωρίς να χαθεί ούτε μια μέρα στην αντιπαράθεση με την κυβέρνηση της ΝΔ. Βιάζεται να αντιπαρατεθεί, δεν είπε όμως τι πρέπει να αλλάξει και πώς πρέπει να   αλλάξει. Δεν είπε τί σημαίνει «νέος ΣΥΡΙΖΑ».

Τα αποτελέσματα των εκλογών της 25ης Ιουνίου ήταν, στη γενική τους κατεύθυνση, αναμενόμενα. Ακόμα και η αύξηση της αποχής  ήταν αναμενόμενη, αφού η κόπωση του εκλογικού σώματος από  μια πολύμηνη προεκλογική περίοδο ήταν φανερή και, επιπλέον, δεν υπήρχε κάποιο κρίσιμο διακύβευμα.

Στη δημοκρατία μας έχουμε (θέλουμε να έχουμε) πολιτικούς αντιπάλους, όχι εχθρούς. Το περιεχόμενο της αντιπαλότητάς μας με τον ΣΥΡΙΖΑ, η διαφορά μας από αυτόν, ήταν και τούτο, ή κυρίως ετούτο: το ότι ήθελε σε εμάς να έχει όχι απλώς αντιπάλους, αλλά εχθρούς.

Μετά τις εκλογές της 21ης Μαΐου, παρατηρούμε ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον φαινόμενο στη δημόσια παρουσία των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που συμμετέχουν σε τηλεοπτικές –κυρίως– εκπομπές. Ο καταποντισμός του κόμματός τους στην κάλπη γέννησε –αναπόφευκτα– ερωτήματα από πλευράς δημοσιογράφων, σχετικώς με τις αιτίες που οδήγησαν στην εκλογική καταβαράθρωση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Παρότι θα ανέμενε κανείς τα προβεβλημένα στελέχη να δίνουν έστω και ελάχιστα διαφορετικές ερμηνείες για την ήττα τους, εντούτοις  είδαμε ότι όλοι ανεξαιρέτως οι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ ομονοούσαν σε ένα βασικό κύριο αφήγημα: ότι η ήττα ήταν η άμεση συνέπεια της ανιδιοτελούς προσήλωσής του στην «απλή αναλογική» που ο υπόλοιπος πολιτικός κόσμος (ιδίως η κεντροαριστερά, βλ. το ΠΑΣΟΚ) δεν είχε την ωριμότητα και την ευρύτητα σκέψης να αποδεχθεί. Κώφευσε, λοιπόν, το ΠΑΣΟΚ στα γενναιόδωρα καλέσματα του ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως στην πρόσκλησή του να υψώσουν από κοινού ένα ισχυρό ανάχωμα απέναντι στη Δεξιά. Κατ’ αποτέλεσμα, επήλθε η εκλογική κατάρρευση των ποσοστών της αντιπολίτευσης, λόγω υπερβάλλουσας καλοσύνης και (αφελούς) ιδεαλισμού. Έχασε, λοιπόν, ο ΣΥΡΙΖΑ γιατί παραήταν «αγνός» για το υπάρχον πολιτικό σύστημα (too good for this world).

Η ζωή του Μάκη Θεοφυλακτόπουλου, που πέθανε στις 4 Ιουνίου 2023, ήταν μια συνεχής εξερεύνηση της εκφραστικής δύναμης της ζωγραφικής. Γεννημένος στην Αθήνα το 1939, με καταγωγή από τη Σάμο, έδειξε από πολύ νεαρή ηλικία έντονο ενδιαφέρον για την τέχνη και πριν ακόμη ολοκληρώσει τις εγκύκλιες σπουδές  αφοσιώθηκε στη μελέτη της ζωγραφικής.

Οι εκλογές της 25ης Ιουνίου ανέδειξαν, όπως είχε προδιαγραφεί ήδη από τον Μάιο, αυτοδύναμη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας του Κυριάκου Μητσοτάκη και μια οκτακομματική βουλή με κατακερματισμένη αντιπολίτευση, τόσο τη μείζονα όσο και την ελάσσονα. Η συζήτηση φυσικά περιστρέφεται κάπως πυρετωδώς γύρω από την είσοδο στο ελληνικό Κοινοβούλιο εθνολαϊκιστικών κομμάτων, ωστόσο νομίζω πως υποκινείται εντέχνως από τους ξεκάθαρα ηττημένους των εκλογών, ήτοι τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς προσπαθούν να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη από την ήττα τους, ανάγοντας την είσοδο των προαναφερθέντων κομμάτων σε πρώτης τάξεως ζήτημα υπό τη μορφή μάλιστα απειλής για τη Δημοκρατία.

Ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης έχει λόγο και για την τρέχουσα πολιτική ρητορεία.  Όταν υπάρχει υπερπροσφορά του προϊόντος, όταν ανεξέλεγκτος ο αυτοματισμός των μηχανών τις βάζει να παράγουν και να συσσωρεύουν αμέτρητα παρόμοια πράγματα, όταν δηλαδή κάθε μέρα τα φορτηγά αδειάζουν τόνους κινδυνολογίας και καταγγελίας μπροστά στην πόρτα μας, μαζί με την τιμή του προϊόντος πέφτει και η εκτίμηση σε αυτό.

Η αριστερά αναρωτιέται απορημένη, πώς, με τόσο μεγάλο όγκο καταγγελίας δεν επηρεάζεται το εκλογικό σώμα εναντίον της ΝΔ: σαν σε μαγική εικόνα χωρίς εικόνα, το ερώτημα περιέχει  ήδη την απάντηση σε αυτό.

Αυτή τη στιγμή διεξάγεται μια έντονη συζήτηση σχετική με τα σενάρια για τον τερματισμό, ή τουλάχιστον το πάγωμα, της επιθετικότητας της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Οι περισσότεροι παρατηρητές αναγνωρίζουν ότι ουσιαστικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Κιέβου και Μόσχας μπορούν να γίνουν μόνο έπειτα από μια επιτυχημένη ουκρανική (αντ)επίθεση. Ωστόσο, αναδύεται ένα χάσμα μεταξύ της Ουκρανίας και ορισμένων από τους ξένους εταίρους της όσον αφορά το μέλλον της Κριμαίας. Η πλειονότητα των μη ουκρανικών φορέων χάραξης πολιτικής και διαμόρφωσης τείνει να αντιμετωπίζει με διαφορετικό τρόπο το ζήτημα της αντιστροφής των δύο προσαρτήσεων ουκρανικού εδάφους από τη Ρωσία το 2014 και το 2022.

Ο Ντμίτρι Μουράτοφ, ο βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης ρώσος δημοσιογράφος, περιγράφει σε φόρουμ της Ντόιτσε Βέλε την κατάσταση στη Ρωσία μετά την «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» (η λέξη Πόλεμος στη Ρωσία απαγορεύεται) στην Ουκρανία, μέσα από μικρές ανθρώπινες ιστορίες. Από πότε η Εκκλησία της ειρήνης ευλογεί τις συρράξεις, πού είναι ο Ερυθρός Σταυρός, γιατί δεν ακούγονται όσοι διαφωνούν, πόσα χρόνια φυλακή αποτιμάται η δημόσια εκφορά της πρώτης λέξης του αριστουργήματος του Τολστόι, πώς ο Καρα-μουρζά καταδικάστηκε από καταδικασθέντα δικαστή, γιατί μπήκαν φυλακή οι δύο βραβευμένες συγγραφείς με το μεγαλύτερο θεατρικό βραβείο της Ρωσίας, τι σημαίνει το σλόγκαν «Ρωσία – αντρική κοινωνία», γιατί οι φυγάδες εκτός Ρωσίας είναι η μόνη ελπίδα της χώρας; [ΤΒJ]