Πρόσωπα

Μια διαχρονική προσέγγιση της ελληνικής γλώσσας και των ελληνικών αφηγημάτων. Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τεύχος 113, Νοέμβριος 2020.

Προσπαθώ να ορίσω την ύπαρξή σου μέσα από τη μουσικότητά της, κάτι μεταξύ κλασικής, τζαζ και ροκ.

Θυμάσαι πώς μας αποκαλούσαν τότε; Μας λέγανε «ομογάλακτους» κι εμείς αγωνιζόμασταν να καταλάβουμε το γιατί.

Θα μπορούσε κανείς να μιλάει ώρες για την αφοσίωση του Καπλανίδη στους ανθρώπους που αγάπησε, τους ανθρώπους που ξεχώρισε, και επέλεξε να παρουσιάσει ως πρωτογενή και φυσικά φαινόμενα. Κάτι βέβαια που και ο ίδιος ήτανε. Γιατί είναι αλήθεια πως το δικό του πορτρέτο –το πορτραίτο του Σταύρου Καπλανίδη– διαγράφεται καθαρά και ξάστερα εκεί μέσα. Στην παρακαταθήκη των ξεχωριστών ντοκιμαντέρ και ταινιών που ο ίδιος δημιούργησε και μας κληροδότησε.

Ήταν ένας δύσκολος αποχαιρετισμός. Όχι σαν κι αυτόν που συνέβη πενήντα χρόνια μετά. Αλλά κι αυτός σκληρός ήταν.

Το ημερολόγιο στο facebook του Σταύρου Καπλανίδη

Ο Σταύρος Καπλανίδης, τα τελευταία χρόνια, κρατούσε ένα προσωπικό ημερολόγιο στο facebook. Ο κλειστός λογαριασμός του είναι γεμάτες θραυσματικές εγγραφές για τη ζωή του, τα παιδικά χρόνια του, τη μητέρα του, τους δασκάλους του, το στρατιωτικό στην Κύπρο, τους φίλους του, την Άννα Βιχ που ήταν ο άνθρωπος της ζωής του, τη φυγή στο Παρίσι και τον κινηματογράφο, τα προσωπικά του εγχειρήματα. Παρεμβάλλονται σκέψεις του για την τέχνη του, τον κινηματογράφο, για βιβλία, για τις ιδέες, για την πολιτική. Επιλέξαμε μερικές από τις εγγραφές αυτές επειδή δείχνουν την πολυδιάστατη προσωπικότητά του.

Λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της 15ης Νοεμβρίου 2019, ο σκηνοθέτης Σταύρος Καπλανίδης, φίλος μας και εμψυχωτής του Books' Journal, άφησε την τελευταία πνοή του, έπειτα από σύντομη πάλη με τον καρκίνο. Ενα χρόνο μετά, θυμόμαστε τον Σταύρο - από μακριά, αφού η πανδημία δεν μας επιτρέπει να προχωρήσουμε στις εκδηλώσεις μνήμης που είχαμε προγραμματίσει, για να θυμηθούμε το έργο του, να ξαναδούμε πτυχές του τις οποίες αγνοούσαμε και να τον συναντήσουμε, μαχητικό και δημιουργικό, στην τελευταία, ανέκδοτη ταινία του, που θα προβληθεί πανελλαδικά όταν μπορέσουμε όλοι να ξανασυναντηθούμε.

Πριν από κάποιο καιρό, ο ιστορικός και βιογράφος του Αλμπέρ Καμύ, Βενσάν Ντυκλέρ, ανακάλυψε μια άγνωστη επιστολή στο αρχείο του Στρατηγού Ντε Γκωλ, με έτος αποστολής το 1943. Ο «αντιστασιακός διανοούμενος», όπως υπογράφει ο συγγραφέας, αγωνιά όχι μόνο για τις φυσικές απώλειες του πολέμου αλλά και για το ενδεχόμενο να καταστραφούν εκείνες οι «ζωντανές ιδέες» που θα χρειαστούν στην αυριανή ανοικοδόμηση.

Ο Λυκούργος Λιαρόπουλος δεν είναι πια ανάμεσά μας. Ομότιμος καθηγητής οικονομικών της υγείας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εκπρόσωπος το τελευταίο διάστημα της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ, πέθανε σε ηλικία 76 χρόνων και κηδεύεται στις 23 Ιουνίου 2020, 4.00 μ.μ., στο νεκροταφείο Αμαρουσίου. Συγγραφέας πολλών βιβλίων, πολιτεύθηκε με τη Δράση και το Ποτάμι. Συνεργάτης του Books’ Journal, υπήρξε τακτικός αρθρογράφος την κρίσιμη περίοδο κατά την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ έπαιξε τη χώρα στα ζάρια. Αναδημοσιεύουμε ένα από τα κείμενά του από το 2017 και την ιστοσελίδα του περιοδικού, ως απόδειξη της κοφτερής λεπίδας του λόγου του Λυκούργου Λιαρόπουλου, αποτέλεσμα της διεισδυτικής ματιάς του στα γεγονότα μιας πολύ δύσκολης περιόδου για τη χώρα.

Πριν από μερικές μέρες, πέθανε από επιπλοκές της καρδιακής λειτουργίας του οργανισμού του ο γάλλος καθηγητής πολιτικής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Paris 8 Vincennes-saint-Denis, Ζορζ Ναβέ. Διεύθυνε τον τομέα έρευνας «φιλοσοφικές, πολιτικές, νομικές, αισθητικές μορφές της ετερογένειας» του Εργαστηρίου Σύγχρονης φιλοσοφίας του ίδιου Πανεπιστημίου. Ο Ναβέ είχε παραχωρήσει συνέντευξη στον συνεργάτη μας Κωνσταντίνου Ηροδότου. Την αναδημοσιεύουμε από το Books’ Journal, τεύχος 22, Αύγουστος 2012.