Συμπτώσεις

Με ενδιαφέρουν, και το ψάχνω, οι πρώτες δημοσιεύσεις των συγγραφέων, γιατί θέλω να γνωρίσω την αφετηρία της διαδρομής τους, με ποια δηλαδή πνευματική εξάρτυση εισήλθαν στον λογοτεχνικό στίβο. Έχω όμως και την απλή περιέργεια να δω και την εικόνα τους. Να εντοπίσω  την πρώτη, ει δυνατόν, δημοσίευση της φωτογραφίας τους. Συνήθως αυτή αργεί  και γίνεται όταν πια ο συγγραφέας με το έργο του έχει γίνει γνωστός. Ξεφυλλίζοντας τις εφημερίδες του μεσοπολέμου, ερευνώντας για άλλα θέματα, είχα έναν παρακείμενο εντοπισμό.

Η ομορφιά ενός ιστορικού τοπίου που παρέπεμπε στην Ελλάδα του 1821 με παρακινούσε εδώ και πολλά χρόνια να επισκεφτώ την Πάργα. Το φετινό καλοκαίρι το κατάφερα, πέρασα είκοσι μέρες στη μικρή πόλη που την ήξερα από καρτ ποστάλ, κάποια ιστορικά γεγονότα και τις αναφορές σε ποιήματα. Παρακάμπτω τις φημισμένες φυσικές ομορφιές και εστιάζω στην μεγάλη περιπέτεια της Πάργας που άνοιξε τον ελληνικό 19ο αιώνα.

Όταν ανατρέχω στις γεύσεις της εφηβείας μου σταματώ στο αρχανιώτικο κέρινο. Χυμώδες, μυρωδάτο, τραγανό με ρόγα ευμεγέθη, επιδερμίδα λεπτή, ευδιάλυτη στο στόμα και με μεγάλα ομοιόμορφα τσαμπιά που στραφτάλιζαν στο φως. Αν και η αμπελοκαλλιέργεια στην Κρήτη χρονολογείται από τα προϊστορικά χρόνια, το ραζακί ή ροζακί πήρε τα πάνω του με τις καλλιεργητικές μεθόδους που εισήγαγαν οι Μικρασιάτες τη δεκαετία του 1920. Από τις τεχνικές που εφάρμοσαν στα κλαδέματα και στην υποστύλωση των κρεβατίνων, το αμπελουργικό προϊόν με τις νέες ποιοτικές βελτιώσεις γρήγορα διεθνοποιήθηκε.

Όταν ο εθνικός ύμνος αμφισβητήθηκε και έγινε πρόταση αντικατάστασής του. Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τεύχος 103, Νοέμβριος 2019.

Συγγραφικά δίδυμα εμφανίζονταν σπάνια στο θέατρο όπως τελευταία του Δημήτρη Κεχαΐδη και της  Ελένης Χαβιαρά. Πιο συχνά παρουσιάζονταν στις παλιές επιθεωρήσεις και τις κωμωδίες με προεξάρχουσα τη δυάδα Γιαννακόπουλου και Σακελλάριου. Κριτική των εικαστικών τεχνών συνυπέγραφαν κάποτε στην εφημερίδα Τα Νέα η Ελένη και ο Γιώργος Βακαλό. Στην περιοχή της λογοτεχνίας οι δημοσιεύσεις είχαν αρχίσει πριν από τον πόλεμο με συλλογικά μυθιστορήματα σε συνέχειες στα λαϊκά περιοδικά. Το 1958, οι Βενέζης, Καραγάτσης, Μυριβήλης και Τερζάκης, εκπρόσωποι της γενιάς του ’30, συνέγραψαν Το μυθιστόρημα των τεσσάρων. Ακολούθησαν και άλλες προσπάθειες με λιγότερη επιτυχία. Αλλά και στο ποιητικό πεδίο, προνομιακό  χώρο έκφρασης ισχυρών ατομικοτήτων, δεν έλειψαν οι πειραματισμοί.