web only

Η αριστερή κουλτούρα στην υπηρεσία του συστήματος

Στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης, η έννοια της αριστερής κουλτούρας και κυρίως το λεγόμενο «έντεχνο», με πολιτικό πρόσημο δηλαδή, τραγούδι, απέκτησε διαστάσεις σχεδόν ιερού συμβόλου. Συνδέθηκε είτε άμεσα είτε συνειρμικά με το αντιστασιακό, το αγωνιστικό παρελθόν, και η αισθητική του κυριάρχησε ως πολιτισμικό πρότυπο της κοινωνίας. Το μοτίβο αυτό διατηρήθηκε με πιο σύγχρονες μουσικές μορφές όπως η ροκ ενώ εμφανίζεται και σήμερα μέσα από ακόμα πιο σύγχρονες μορφές όπως η τραπ.
Όμως, σήμερα, εύλογα γεννιέται το ερώτημα: Μήπως αυτή η κουλτούρα, αντί να απελευθερώνει, καταστέλλει; Μήπως αντί να αμφισβητεί το σύστημα, το συντηρεί;

Στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης, η εξωτερική πολιτική ήταν επί δεκαετίες τομέας συναινετικών εθνικών στρατηγικών, ακόμη και μεταξύ διαφορετικών κυβερνήσεων. Όμως μια δύναμη παρέμεινε συστηματικά εκτός αυτού του εθνικού πλαισίου, ακολουθώντας μια βαθύτατα ιδεολογική και επιθετικά ακτιβιστική στάση: το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Όχι μόνο δεν στηρίζει, αλλά συστηματικά υπονομεύει κάθε προσπάθεια στρατηγικής ενίσχυσης της Ελλάδας στο διεθνές περιβάλλον.

«Γιατί διαβάζουμε τα αρχαία ελληνικά φιλοσοφικά κείμενα;», ρωτούσε ο Παύλος Καλλιγάς και απαντούσε: «Όποια απάντηση και αν δώσει κανείς στο παραπάνω ερώτημα, θα αναφερθεί, θαρρώ, σε έναν τουλάχιστον από τους εξής δύο λόγους – και συνηθέστερα και στους δύο: στην απόλαυση και στη μάθηση».

Η 24η Ιουλίου είναι, βέβαια, η ημέρα εορτασμού της δημοκρατίας μας. Όμως, είναι και ημέρα μνήμης του χρέους της πατρίδας μας προς τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.  Και επιπλέον, ημέρα υπενθύμισης προς όλους ότι η ευρωπαϊκή χώρα στην οποία ζούμε είναι το αποτέλεσμα της πολιτικής επικράτησης της Κεντροδεξιάς μετά τον Εμφύλιο – όχι με τανκς και όπλα, αλλά στις κάλπες.

Τι κάνει την τραγωδία του Ματιού μοναδική; Ότι εκτυλίχτηκε και επέφερε τα ολέθρια αποτελέσματά της ερήμην του κρατικού μηχανισμού.

Η καθηγήτρια Αγγέλα Καστρινάκη στους απόφοιτους της τάξης 2024-25

Στις 22 Ιουλίου 2025, έγινε η τελετή αποφοίτησης της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης: Η Αγγέλα Καστρινάκη μίλησε στους αποφοίτους και τους είπε τα εξής:

Ζούμε σε μια περίοδο βαθιάς πολιτικής κρίσης, όπου η συνολική εικόνα του δημόσιου βίου κατακλύζεται από παρακμή, αποσύνθεση και θεσμική απαξίωση. Από τη μια πλευρά, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη βρίσκεται αντιμέτωπη όχι μόνο με τις προκλήσεις της διακυβέρνησης, αλλά και με εσωτερικές βολές που ξεπερνούν τα όρια της πολιτικής αντιπαράθεσης και αγγίζουν τον ευτελισμό. Η επίθεση που δέχεται ο πρωθυπουργός από πρόσωπα όπως ο Αντώνης Σαμαράς και ο Κώστας Καραμανλής, από πολιτικούς δηλαδή με περιορισμένη απήχηση και ανύπαρκτο συγκριτικό ηθικό και πολιτικό εκτόπισμα, υποδηλώνει κάτι πολύ πιο ανησυχητικό από μια απλή διαφωνία.   

Η κλιμάκωση ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν έφερε ξανά στο επίκεντρο τις πολλαπλές πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η παρατεταμένη αστάθεια στην περιοχή, ως αποτέλεσμα της τρομοκρατικής επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου 2023. 

Παρότι υπάρχουν πολύ πιο πιεστικά προβλήματα και πολύ πιο ενδιαφέροντα θέματα για να ασχοληθεί κανείς σήμερα από το να ασχολείται με τα πρακτικά του Συμβουλίου των Αρχηγών, τον Ιούλιο του 2015, υπό τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, εντούτοις δεν μπορεί και να τα αγνοήσει, μπροστά στο ενδεχόμενο να ξαναδούμε κάποιους από τους τότε πρωταγωνιστές να ξαναπαίζουν με τις τύχες της χώρας στα χέρια τους, όπως εσχάτως απειλούν ότι θα κάνουν.