web only

Για την πολιτική κρίση στην Γαλλία, ένα από τα πολλά επεισόδια της οποίας ήταν και η πρόσφατη πτώση της κυβέρνησης του Μισέλ Μπαρνιέ, ειπώθηκαν, λέγονται και θα ειπωθούν πολλά: αδυναμία πολιτικού και οικονομικού εκσυγχρονισμού της χώρας, οι σχετικές απόπειρες προσκρούουν όλες σε έναν απαρχαιωμένο συγκεντρωτισμό και κρατισμό, σύμφωνα με ορισμένους, λαϊκισμός και σύγκλιση των άκρων, για κάποιους άλλους, διχαστικές και ευκαιριακές κομματικές επιλογές εκατέρωθεν κ.λπ. θα προσθέσουν κάποιοι τρίτοι. Αναμφίβολα, σε όλα αυτά υπάρχουν στοιχεία αλήθειας. Ωστόσο, όλες αυτές οι προσεγγίσεις δυσκολεύονται να θεωρήσουν το πολιτικό πρόβλημα της χώρας, την ιδιαιτερότητα της πολιτικής κρίσης στην Γαλλία της Πέμπτης Δημοκρατίας, γιατί είναι αποσπασματικές. Αδυνατούν να σκεφτούν τη σχέση της πολιτικής με την αρχή της νομιμοποίησής της, δηλαδή τη λαϊκή κυριαρχία, έτσι όπως η δυναμική αυτή σχέση θεσπίσθηκε από τον στρατηγό Ντε Γκωλ και, τυπικά τουλάχιστον, δηλαδή στο επίπεδο της θεσμικής και συνταγματικής τάξης, εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα. Στο άρθρο-μελέτη που ακολουθεί, ο Μπερνάρ Μπουρντέν (Bernard Bourdin), επιχειρεί να αναδείξει και να κατανοήσει, ακριβώς το διαρκώς διευρυνόμενο χάσμα που εδώ και δεκαετίες έχει ανοίξει ανάμεσα στο κράτος (και τους εκάστοτε πολιτικούς του εκπροσώπους, πάνω απ’ όλα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας), με το λαό: η (σημερινή) κρίση νομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος, με τη λεγόμενη «απόσχιση των ελίτ», είναι προϊόν διάλυσης αυτής της σχέσης ανάμεσα στο «πάνω» και το «κάτω», μια σχέση που αποτελούσε τον πυρήνα της «πολιτικής φιλοσοφίας» του στρατηγού Ντε Γκωλ.

Ο Γιάννης Μπουτάρης, σε στενή συνεργασία με την Ισραηλιτική Κοινότητα της Θεσσαλονίκης, έκανε σοβαρές παρεμβάσεις με θετικές συνέπειες στο εισόδημα και τις οικονομικές προοπτικές των (μη εβραίων, πια, στην πλειονότητά τους) κατοίκων της πόλης. Επικαλούμενος τη μνήμη της των εβραίων της Θεσσαλονίκης διασυνέδεσε την πόλη με την εξωστρέφεια και την καινοτομία που  κατεξοχήν χαρακτηρίζει το εβραϊκό έθνος, κινητοποιώντας την εισροή ανθρώπων, γνώσεων και κεφαλαίων στη Θεσσαλονίκη. Πώς μπορεί η πόλη να επωφεληθεί με βάση την κληρονομιά του Γιάννη Μπουτάρη;

Πέθανε στις 18 Δεκεμβρίου 2024, σε ηλικία 88 ετών, ο Σωκράτης Σκαρτσής, μια προσωπικότητα που αφιέρωσε τη ζωή της στα γράμματα και τις τέχνες, ιδρυτής και θεματοφύλακας του Συμποσίου Ποίησης (1981-2018) που, με έδρα την Πάτρα, για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες ένωσε φωνές από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Στη συνεισφορά του συγκαταλέγεται και η ίδρυση των Εκδόσεων του Πανεπιστημίου Πατρών.

Στις 26 Μαρτίου 2024, η ελληνική ομάδα ανδρών απέτυχε να προκριθεί στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου (Euro), ηττημένη από τη Γεωργία, σε αγώνα που έλαβε χώρα στην Τυφλίδα. Ανατρέχοντας, κατήφεια και προβληματισμός παρουσιάστηκε μεταξύ των eλλήνων φιλάθλων, παικτών και ιθυνόντων. Η αναμενόμενη χαρά, στις τάξεις της οικοδέσποινας, ήταν αναμεμειγμένη με συγκίνηση για την επερχόμενη παρθενική συμμετοχή σε οποιοδήποτε μεγάλο διεθνές τουρνουά. Από τον σπόρο που φυτεύτηκε στην κοινωνία, στα προκριματικά, ξεπήδησε ένα βλαστάρι, το οποίο θέριευε με κάθε επιτυχία, κατά τη μείζονα φάση. Παρότι οι Γεωργιανοί εντέλει αποκλείστηκαν, το κλίμα ευφορίας στους δρόμους θύμιζε τον αντίκτυπο της πορείας της Ελλάδας στο Euro, 20 χρόνια νωρίτερα.

Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω αν αυτό που σκοπεύω να περιγράψω συμβαίνει και σε άλλες χώρες, ωστόσο, συμβαίνει-δεν συμβαίνει, στη χώρα μας έχει λάβει διατάσεις εθνικής παράνοιας. Αμέσως εξηγώ ποιας ακριβώς, γιατί μας βαραίνουν πολλές. 

Στις 18 Δεκεμβρίου 1949, μερικές εβδομάδες μετά τη συντριβή του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) στον Γράμμο και τη λήξη του εμφυλίου πολέμου, ένας από τους πιο «φωτισμένους» ηγέτες του ΚΚΕ, ο Νίκος Μπελογιάννης, ο «άνθρωπος με το γαρύφαλλο», που αγιοποιήθηκε στα χρόνια της Μεταπολίτευσης όσο λίγοι άλλοι, απηύθυνε ομιλία προς τα μέλη του ΚΚΕ με την ευκαιρία των γενεθλίων του Στάλιν (18 Δεκεμβρίου 1878, Γκόρι, Γεωργία).

Τo έτος που φεύγει συμπληρώνονται 20 χρόνια από το θάνατο και 100 από τη γέννηση του Ρένου Αποστολίδη. Με αυτή την αφορμή, διερευνούμε συνοπτικά τον τρόπο με τον οποίο ο λόγος και η δημόσια παρουσία του κερδίζουν τη μάχη με τον χρόνο.

Με εντυπωσιακή επιτυχία και την παρουσία πλήθους κόσμου έγινε η εκδήλωση για την παρουσίαση και επίδοση του Ανταποδοτικού Τόμου, Η θεωρία της συνταγματικής πράξης. Μελέτες διαλόγου με το έργο του Ευάγγελου Βενιζέλου, τη Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2024 στην Εθνική Πινακοθήκη (Βασ. Κωνσταντίνου 50, Αθήνα).

Ο μόνιμος και διαρκής περιορισμός των επεκτατικών και ηγεμονικών φιλοδοξιών της Μόσχας είναι εφικτός μόνο μέσω μιας περισσότερο ή λιγότερο δίκαιης ρωσο-ουκρανικής ειρήνης.

Μισέλ Φάις, Αμήν. Προσευχές στο Κενό. Διηγήματα, Πατάκη, Aθήνα 2024, 168 σελ.

Το ότι ο Φάις γυροφέρνει σε όλα του σχεδόν τα γραπτά την έννοια του θανάτου είναι κοινός τόπος για τον προσεκτικό αναγνώστη του. Ο θάνατος κυκλώνει κι εδώ, στο σημερινό βιβλίο του, τους 87 μικρούς ή μεγαλύτερους αφηγηματικούς σπασμούς που συναπαρτίζουν αυτή τη λιτανεία, μια μονότονη ακολουθία ιστοριών με στερεότυπη έναρξη (Κάποιες στιγμές νιώθεις ότι πεθαίνεις στη θέση ενός άλλου) και ομοιόμορφη αυλαία (Αμήν).  Αυτό το τελικό είθε, μακάρι, γένοιτο –όπως μπορεί κανείς να μεταφράσει το ικετευτικό εβραϊκό αμέν– σφαλίζει μονότροπα και υπνωτιστικά την καθεμία μυθοπλαστική προσευχή που έπεται μιας προηγούμενης και δίνει τη θέση της σε μια επόμενη, σκηνοθετώντας μια ατελεύτητη σκυταλοδρομία. Τόσο η αρχή λοιπόν όσο και το τέλος σε τούτο το ξεκούκισμα των αφηγηματικών ψηφίδων λειτουργεί κατευναστικά, επιχειρεί να παραλάβει πατερναλιστικά τον αναγνώστη από το χέρι και να τον οδηγήσει με ασφάλεια στο μονοπάτι μιας μηχανικής συνήθειας, μιας καθημερινής προσευχής.