Τον Τάσο Γαλάτη τον είχα γνωρίσει στη Νέα Ιωνία, στην παρέα του Χρήστου Ρουμελιωτάκη. Θα αφηγηθώ αυτή τη γνωριμία, προσπαθώντας να περιγράψω το κλίμα μιας περασμένης πια εποχής.
***
Η Νέα Ιωνία ήταν μια μακρινή συνοικία, από του Γκύζη, από τη γειτονιά που μεγάλωσα στην Αθήνα. Πρώτη φορά άκουσα το όνομά της, το 1964, μια μέρα που εξερευνούσα το όρος Αγχεσμός – τα Τουρκοβούνια. Τότε, καθώς είχαμε ανεβεί στην κορυφή, ένα μεγαλύτερο παιδί φώναξε: «Ρε, εκεί, από το νταμάρι, ξεκινάει το Γαλάτσι και πίσω από το Γαλάτσι είναι η Νέα Ιωνία, όπου μένει μια θεια μου»…
Αργότερα, νέος, σε μία εμπλοκή με τα πολιτικά, βρέθηκα αποσυνάγωγος και κατέληξα στη μεταδικτατορική ΕΔΑ. Εκεί είχα την τύχη να γνωριστώ με πολλούς παρακμιακούς, σαλεμένους αριστερούς αλλά και με μια ομάδα καθοριστική για την εξέλιξή μου. Κεντρικό πρόσωπο, ο Χρίστος Ρουμελιωτάκης. Ένας σπουδαίος ποιητής, ένας άνθρωπος ξεχωριστός. Από παιδί, κάτοικος της Νέας Ιωνίας.
Γύρω του συσπειρώθηκε μια ομάδα, όχι κατ’ ανάγκην συνοδοιπόρων της πολιτικής. Κυρίως νέων, γύρω από το πολιτικό περιοδικό της ΕΔΑ, τη Σχεδία, που εξέδιδε ο Ρουμελιωτάκης με τον Σπύρο Κολοκοτρώνη. Δέθηκα στενά με τον Ρουμελιωτάκη και τον επισκεπτόμουν συχνά στο Νέο Ηράκλειο και, πολύ συχνά, ασχολούμασταν με τη Νέα Ιωνία, της οποίας, εκείνα τα χρόνια διεκδικούσε τη δημαρχία.
Πολλές φορές στις γιορτές κι όλες τις Καθαροδευτέρες καταφεύγαμε στο σπίτι του, όπου γλεντούσαμε με τρομερές οινοποσίες μέχρι πρωίας, διαφωνώντας ή συμφωνώντας σε ζητήματα πολιτικής, τις περισσότερες όμως φορές σε ζητήματα που αφορούσαν θέματα ή πράγματα της Λογοτεχνίας, κυρίως της ποίησης.
Εκεί γνώρισα έναν άλλο κόσμο, μέρος του οποίου ήταν και ο Τάσος Γαλάτης.
***
Ο Τάσος Γαλάτης ήταν ένας σεμνός άνθρωπος. Τότε ήταν περίπου σαράντα ετών και ήταν πάντα καθισμένος στην ίδια θέση στο σαλόνι του Ρουμελιωτάκη. Επί χρόνια, παρέμενε αμίλητος. Παρακολουθούσε μειδιώντας τις δικές μας εντάσεις και τους τσακωμούς, που τις περισσότερες φορές αφορούσαν τις πολιτικές εξελίξεις της Αριστεράς κι άλλες φορές κάποιες διενέξεις εντός της λογοτεχνικής μας πραγματικότητας. Σταδιακά δημιουργήθηκε μια στενή φιλία με τον Τάσο Γαλάτη, ο οποίος άρχισε να έρχεται τις Τρίτες το βράδυ στο μπαρ της πλατείας Κλαυθμώνος Μετρό, στο οποίο συναντιούνταν σταθερά, έπειτα από περιπλανήσεις σε διάφορα μπαρ της Αθήνας, μια ομάδα ανθρώπων που βρισκόταν γύρω από το περιοδικό Πλανόδιον και τον εκδότη του Γιάννη Πατίλη. Ο Τάσος Γαλάτης επί μία εικοσαετία έγινε αναπόσπαστο μέλος αυτής της παρέας.
Ήταν ένας άνθρωπος που τον γέννησαν η Ζούρτσα και το Αργοστόλι, όπως γράφει στο ποίημά του «Ούτις», κι ερχόταν στην παρέα μας από τις φτωχογειτονιές της Νέας Ιωνίας. Μιας γειτονιάς προσφύγων που μετά την Κατοχή και κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, κατέληγαν διάφοροι φτωχοί και κυνηγημένοι από όλη τη χώρα. Μια γειτονιά που έβγαλε από τα σπλάχνα της δημιουργούς που διέπρεψαν στις τέχνες και στα γράμματα: εκτός από τον Γαλάτη, τους Γιώργο Ν. Βογιατζόγλου, Νίκο Γαζέπη, Δημήτρη Δούκαρη, Γιώργο Μιχαηλίδη, Νίκο Ξανθόπουλο, Πολύκαρπο Πολυκάρπου, Χρίστο Ρουμελιωτάκη, Γιώργο Χατζόπουλο.
Η ποίηση του Τάσου Γαλάτη είναι βαθύτατα βιωματική, κοινωνική. Δεν θα το τεκμηριώσω για την οικονομία του χώρου. Οι σπουδές του στη φιλολογία του είχαν προσφέρει βαθιά γνώση του Αρχαίου Κόσμου και, κάποια στιγμή, η εξαιρετική του αρχαιομάθεια και η άριστη γνώση της αρχαιοελληνικής γραμματείας τον βύθισαν σε μια συναισθηματική ενασχόληση με την ελληνική μυθολογία, η οποία του προσέφερε τα εκρηκτικά υλικά με τα οποία θα μνημονεύεται ως σημαντικός έλληνας ποιητής. Κατά τον Γιάννη Κουβαρά, ο «γόνιμος διάλογος με τον αρχαίο κόσμο σμιλεύεται με την τρίτη του συλλογή Τα Χαράγματα (1986)». Κατά τον Χρίστο Ρουμελιωτάκη, τον εξοικειωμένο με την ποίηση του Γαλάτη από τα εφηβικά τους χρόνια, τότε που σχεδίαζαν ένα κυρίως ποιητικό «κοινόβιο», «ο γόνιμος διάλογός του με την αρχαιότητα κορυφώνεται στον Σημειωμένο (2005), όπου, ενεργοποιώντας τη μηχανή του χρόνου, ζωντανεύει εντυπωσιακά τον μύθο του Οιδίποδα».
Είπαν ότι ο Τάσος Γαλάτης έγραφε ποιήματα που έμοιαζαν με εκείνα του Σεφέρη. Τον είπαν μετασεφερικό. Για μένα ήταν ένας βαθιά ευαίσθητος άνθρωπος, καλλιεργημένος, που ό,τι πίστευε έγραφε. Και ένας φίλος, που λείπει.
