Σταύρος Τσακυράκης

Σταύρος Τσακυράκης, Η ελευθερία του λόγου στις ΗΠΑ, πρόλογος: Πάσχος Μανδραβέλης, επίμετρο: Ιωάννα Τουρκοχωρίτη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2021, 448 σελ. 

Οι υποθέσεις του  Charlie Hebdo, του Μπατακλάν και της Νίκαιας στη Γαλλία εκτόξευσαν  στο επίκεντρο της πολιτικής και της συνταγματικής επικαιρότητας μια συζήτηση περιθωριακή έως τότε, τουλάχιστον στην Ευρώπη: σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία, είναι ανεκτός ένας λόγος τον οποίο μια μειονότητα, θρησκευτική ή άλλη, εκλαμβάνει ως μισαλλόδοξο και προσβλητικό; Ή μήπως, τουναντίον, όσοι εκφέρουν δημόσιο λόγο πρέπει να αυτοσυγκρατούνται; Πού βρίσκεται η συζήτηση σήμερα στην Ελλάδα για τον μισαλλόδοξο λόγο, για τη σχέση του οποίου με την ελευθερία και τη δημοκρατία είχε εργαστεί ο Σταύρος Τσακυράκης. 

Επιτρέψτε μου να ασχοληθώ με μια χθεσινή αθλιότητα που ένιωσα να με θίγει και να με θλίβει ταυτόχρονα

«Το παρασκήνιο της εκτροπής» ήταν ο πρωτοσέλιδος τίτλος της χθεσινής Αυγής. «Κουκιά τρώνε κουκιά μολογάνε» θα μου πείτε – και θα έχετε δίκιο.

Γιατί το πρόβλημα δεν είναι ο τίτλος αλλά αυτά που αναφέρονται από κάτω για να τον υποστηρίξουν στα οποία περιλαμβάνεται, όπως γράφουν, «ένα πάντα επίκαιρο άρθρο του αείμνηστου Σταύρου Τσακυράκη»!

Πράγματι, η... καρτερική Αυγή δημοσιεύει –και μάλιστα στη δεύτερη σελίδα της– αποσπάσματα από ένα πολυσέλιδο άρθρο του (αγαπημένου) Σταύρου Τσακυράκη στο 41ο τεύχος του Νομικού Βήματος το 1993.

Σκέφτομαι πως ο Σταύρος Τσακυράκης ήταν ένας τυχερός άνθρωπος. Όχι μόνο γιατί υπήρξε μέντορας πολλών νέων και μεγαλύτερων που συνεχίζουν να εμπνέονται από τη σκέψη του ούτε  γιατί είχε σε όλη τη ζωή του πιστούς και ανιδιοτελείς φίλους –όπως άλλωστε υπήρξε και ο ίδιος για τους άλλους–, αλλά γιατί άφησε ισχυρό αποτύπωμα τόσο στην πνευματική και στην πολιτική ζωή της χώρας όσο και στην προσωπική ζωή όσων τον γνώρισαν.

Παναγιώτης Βογιατζής, Λούση Κιουσοπούλου, Μαριαλένα Τσίρλη (επιμ.), Ανθρώπινα δικαιώματα σε καιρούς ανελεύθερων δημοκρατιών. Human rights in times of illiberal democracies. Τιμητικός Τόμος Σταύρος Τσακυράκης, δίγλωσση έκδοση (ελληνικά - αγγλικά), Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 2021, 408 σελ.

Θα ήθελα να πω δυο λόγια για τη σχέση του Σταύρου Τσακυράκη με την ελευθερία της έκφρασης. Σκοπός μου δεν είναι να αναφερθώ γενικά στην αξία της ελευθερίας της έκφρασης ως δικαιώματος, αλλά να αποπειραθώ να εξηγήσω τη σημασία της για τον ίδιο τον Τσακυράκη. Για ποιο λόγο το συγκεκριμένο δικαίωμα τον απασχόλησε τόσο εκτεταμένα στη διδασκαλία και το έργο του; (τεύχος 126)

Σταύρος Τσακυράκης, Η ελευθερία του λόγου στις ΗΠΑ, πρόλογος: Πάσχος Μανδραβέλης, επίμετρο: Ιωάννα Τουρκοχωρίτη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2021, 448 σελ. 

Το βιβλίο Η ελευθερία του λόγου στις ΗΠΑ του Σταύρου Τσακυράκη είναι ένα βιβλίο-ορόσημο, όχι μόνο για την ελληνική θεωρία του συνταγματικού δικαίου αλλά και γενικότερα για την ελληνική νομική επιστήμη. Σκοπός του είναι να αναδειχθεί η κεντρική θέση της ελευθερίας του λόγου σε μια φιλελεύθερη, δημοκρατική κοινωνία, να εξαρθεί η αναγκαιότητα ύπαρξής της, ακόμη και όταν ο εκφερόμενος λόγος είναι απεχθής ή εξόχως ενοχλητικός.