Πολιτική

Ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας στην Ελλάδα, μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015, ανάμεσα σ’ ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, τον ΣΥΡΙΖΑ, και της λαϊκιστικής Δεξιάς, τους Ανεξάρτητους Έλληνες, καθώς και οι πρακτικές των πρώτων 100 ημερών αυτής της κυβέρνησης, υπαγορεύουν την ανάγκη για θεωρητικές διασαφηνίσεις και εννοιολογήσεις δύο κρίσιμων πολιτικών όρων: του Ριζοσπαστισμού και του Εξτρεμισμού. (Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τχ. 55, Μάιος 2015)

Θα αναφερθούμε εδώ στον πολιτικό λαϊκισμό, αφού τόσο ο πολιτισμικός (κυρίως ο λογοτεχνικός) όσο και ο αγροτικός λαϊκισμός (στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, τη Ρωσία και σε ορισμένες χώρες στης Ανατολικής Ευρώπης) θέτουν διαφορετικά προβλήματα[1].

Βασίλης Βαμβακάς, Παναγής Παναγιωτόπουλος (επιμ.), Η Ελλάδα στη δεκαετία του ’80. Κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό λεξικό, β’ έκδοση, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2014, 730 σελ.

Γιατί αυτό που ζούμε σήμερα δεν είναι ακριβώς ο «πραγματιστικός λαϊκισμός» της δεκαετίας του 1980, αλλά είναι το απόγειο και η μοιραία συνέπεια μιας μεγάλης αγάπης, της αγάπης του «λαού»; Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τχ. 55, Μάιος 2015.

Pierre Rosanvallon, H κοινωνία των ίσων, μετάφραση από τα γαλλικά: Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Πόλις, Αθήνα 2014, 345 σελ.

Οι ιστορικές μεταμορφώσεις της ισότητας απ’ την νεωτερικότητα στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον είναι το θέμα της Κοινωνίας των ίσων, ενός έργου μεγάλης θεωρητικής σημασίας που έλειπε από την ελληνική βιβλιογραφία. Ο στόχος και το διακύβευμα της ισότητας, λέει ο συγγραφέας, παραμένουν σταθερό κοινωνικό αίτημα που διαρκώς ανανεώνεται και είναι ανοιχτό στις ιστορικές προκλήσεις, τόσο μεταξύ των κρατών, όσο και στο εσωτερικό τους. Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τχ. 52, Φεβρουάριος 2015 [ΤΒJ]

Ήδη το 2010, πέντε ολόκληρα χρόνια πριν τον σχηματισμό της λαϊκιστικής κυβέρνησης συνασπισμού στην Ελλάδα, ο τότε Πρόεδρος της ΕΕ Χέρμαν φαν Ρομπέι αποκάλεσε τον λαϊκισμό «τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την Ευρώπη» (Frankfurter Allgemeine Zeitung, 9 Απριλίου 2010). Από τότε, πολλές φωνές που εκφράζουν το κατεστημένο έκαναν το ίδιο, από τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ μέχρι τους αρχισυντάκτες της New York Times. Όλες οι προειδοποιήσεις έχουν τα εξής κοινά χαρακτηριστικά: (1) προέρχονται από ανθρώπους που βρίσκονται στην εξουσία, (2) είναι ασαφείς αναφορικά με την έννοια του λαϊκισμού, και (3) ισχυρίζονται ότι ο λαϊκισμός είναι (πανταχού) παρών στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή.

Ξενοφών  Ι. Κοντιάδης, Το ανορθολογικό μας Σύνταγμα. Γιατί απέτυχαν οι πολιτικοί θεσμοί;,Παπαζήση, Αθήνα 2015, 268 σελ.

Στη δίνη των πολιτικών κρίσεων, όταν η αντιπαράθεση οξύνεται και οι επιλογές των αντιπροσώπων μας αμφισβητούνται, είτε αυτές αφορούν τα ζητήματα της λεγόμενης «μεγάλης πολιτικής», όπως ο καθορισμός της δημοσιονομικής πορείας της χώρας (π.χ. τα Μνημόνια), είτε πρόκειται για περισσότερο ή λιγότερο  εμπνευσμένους ελιγμούς που, όμως, αγγίζουν ευθέως τον δημοκρατικό μας αυτοκαθορισμό, όπως η πρόκληση πρόωρων βουλευτικών εκλογών με αφορμή την (προσχηματική) αδυναμία εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, ακούγεται, μοιραία, πιο δυνατά και η συνήθως ήπια, στις ωραίες πολιτειακές μας μέρες, φωνή των συνταγματολόγων.

Γιώργος Πλειός (επιμ.), Η κρίση και τα ΜΜΕ, Παπαζήση, Αθήνα 2013, 461 σελ.

Πώς διάβασαν την ελληνική χρεοκοπία και τις επιλογές διάσωσης της ελληνικής οικονομίας τα ξένα και τα ελληνικά ΜΜΕ; Ένα βιβλίο-συλλογή άρθρων προσφέρει χρήσιμες επισημάνσεις, αλλά εν τέλει λειτουργεί μεροληπτικά, αφού εξαντλείται κυρίως στην ανάγνωση του λεγόμενου «φιλομνημονιακού» Τύπου, χωρίς να ασχολείται αναλυτικά με τις εφημερίδες ή τους διαδικτυακούς τόπους που επέκριναν τις πολιτικές «του Μνημονίου». [TBJ]