Ποίηση

Δημοσιεύουμε τρία σονέτα του Σαίξπηρ, όπως τα μετέφρασε η Λένια Ζαφειροπούλου. Τα ποιήματα περιλαμβάνονται στην έκδοση William Shakespeare, Τα σονέτα, μετάφραση από τα αγγλικά: Λένια Ζαφειροπούλου, Gutenberg, Αθήνα 2016, 344 σελ., που κυκλοφορεί.

William Shakespeare, Τα σονέτα, μετάφραση από τα αγγλικά: Λένια Ζαφειροπούλου, Gutenberg, Αθήνα 2016, 344 σελ.

Το μικρό βιβλίο με τη μετάφραση των Σονέτων του Σαίξπηρ από τον Βασίλη Ρώτα ήταν ένα από τα πρώιμα αναγνώσματά της – και την καθόρισε. Όταν αποφάσισε να μεταφράσει εκείνη τα ίδια ποιήματα, ωστόσο, ήξερε πολύ καλά το λόγο για τον οποίο η μετάφραση του Ρώτα δεν είναι λειτουργική στο σύγχρονο γλωσσικό περιβάλλον: ο Ρώτας, λέει η Λένια Ζαφειροπούλου, μεταγράφοντας τον Σαίξπηρ στα ελληνικά τον ενέτασσε στη χορεία των δημοτικιστών, τον έθετε στην υπηρεσία μιας γλωσσικής, δηλαδή μιας πολιτικής διαμάχης. Ενώ ο Σαίξπηρ δεν είναι προπαγανδιστής, στο ιδίωμά του εκφράζονται το ίδιο κι ο βασιλιάς κι ο δούλος. Τι άλλο παρατήρησε η Λένια Ζαφειροπούλου στη σχέση της με τον Σαίξπηρ και τα κείμενά του, όσο εργαζόταν για την πλήρη μετάφραση των Σονέτων, που μόλις κυκλοφόρησαν; Αναδημοσίευση από το Books’ Journal 66, Mάιος 2016.

W.H. Auden, Πένθιμο μπλουζ, μετάφραση από τα αγγλικά: Ερρίκος Σοφράς, Κίχλη, Αθήνα 2015, 72 σελ.

Η μεταφραστική περιπέτεια του Ερρίκου Σοφρά στη χώρα του Ώντεν είναι υποδειγματική. Η δεξιότητά του συμβάλλει ώστε να λιγοστέψει το πηχτό, «ψηλαφητό σκοτάδι» που περιβάλλει ακόμη στη χώρα μας έναν από τους μείζονες ποιητές του 20ού αιώνα.

Κάθε μέρα, ώς την Κυριακή του Πάσχα, τμηματικά, δημοσιεύθηκαν τα πέντε μέρη του ποιήματος, που εκφράζει μια άλλη όψη της παλιάς τελετής: Πάθη, Σταύρωση και (με ερωτηματικό) Ανάσταση. Τώρα μπορείτε να δείτε ολόκληρη την ποιητική σύνθεση. [ΤΒJ]

Με μεγάλη θλίψη πληροφορηθήκαμε τον θάνατο του Ερρίκου Μπελιές, φιλολόγου, μεταφραστή (μεταξύ άλλων, ολόκληρου του θεατρικού έργου του Σαίξπηρ) και ποιητή. Δημοσιεύουμε σύντομο βιογραφικό του, την ανακοίνωση της Εταιρείας Συγγραφέων και τρία ποιήματά του.

Ο Ερρίκος Μπελιές σπούδασε Αγγλική Φιλολογία και Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών ως Εμπειρογνώμων επιμορφωτικών θεμάτων. Δίδασκε σε θεατρικές σχολές (Εθνικού Θεάτρου, Θεάτρου Τέχνης, Αρμένη κ.α). Ήταν πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, πρόεδρος του Οργανισμού Διαχείρισης Θεατρικών Δικαιωμάτων «Θέσπις», μέλος του Δ.Σ. της Εταιρείας Συγγραφέων, μέλος του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου του Υπουργείου Εξωτερικών και μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, ενώ είχε διατελέσει αντιπρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων τη διετία 2013-2015, και μέλος του Δ.Σ. του Εθνικού Θεάτρου.

Πλήρης εργοβιογραφία του στο:

http://www.authors.gr/members/view/author_155

και βίντεο στο: https://youtu.be/xsJIRkl7z4Q

Η Εταιρεία Συγγραφέων εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:

«οι άνθρωποι είναι σκληροί και οι θεοί αδύναμοι

κι εμείς άδειοι από κάθε τι εκτός από λυγμούς»

                                                             Ερρίκος Μπελιές, «Οι δίαυλοι»

Με μεγάλη θλίψη η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά τον διακεκριμένο μεταφραστή, ποιητή και μέλος του Διοικητικού της Συμβουλίου, Ερρίκο Μπελιές.

Από τα ιδρυτικά μέλη της Εταιρείας Συγγραφέων, ο Μπελιές είναι ο πρώτος, μετά τον Βασίλη Ρώτα, που μετέφρασε στο σύνολό του το έργο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ.

Και σήμερα, στα 400 χρόνια από τον θάνατο του Σαίξπηρ, ο Ερρίκος Μπελιές έφυγε από τη ζωή, αφήνοντας πίσω του έξι ποιητικές συλλογές και ένα εντυπωσιακά πλούσιο μεταφραστικό έργο (306 μεταφράσεις θεατρικών κειμένων και 24 μεταφράσεις πεζογραφημάτων).

Η σπάνια καλλιέργεια και το ξεχωριστό του ήθος θα λείψουν τόσο από τον κόσμο των γραμμάτων όσο και από τον κόσμο του θεάτρου, που τον έζησε σαν μεταφραστή αλλά και σαν δάσκαλο.

Στους οικείους του εκφράζουμε τα πιο ειλικρινή μας συλλυπητήρια.

ΤΡΙΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Τα μαλακά έτη των συναισθημάτων

Όπως το σώμα που με τον πρώτο ήχο του ξυπνητηριού

εκτοπίζει τον ύπνο αποκρυπτογραφείται και τέλος

φτάνει στην εγρήγορση την κίνηση τη συνειδητοποίηση

Ή όπως ο Σολομών που κατάφερε να γράψει το Άσμα του

με τη βοήθεια εφτακοσίων παλλακίδων που σημαίνει

ότι τουλάχιστον τόσες φορές ανανεώθηκε κι ευχαριστήθηκε

Έτσι και τα κουμπιά σφίγγονται και τελικά ανοίγουν

Χραπ το φούσκωμα του σώματος εν εκστάσει

Χρατς το ξεχείλισμα του πτώματος εν τυμπανισμώ

Γι’ αυτό θεωρώ επικατάρατους τους απελεύθερους.

Και χαίρομαι τις γενεσιουργούς επαναλήψεις

όπως το γδύσιμο και η προαιώνια ωραία πράξη

δεητικός περιμένοντας τη συναίνεση των άλλων

Μελετώντας την άθροιση των φωτοσκιάσεων στα σώματα

τις καμπύλες σαν πρωτόγραμμα σε παλαιότατο ειλητάριο

τους κουμπέδες τους μιναρέδες και τις εσωτερικές αυλές

Γιατί η ομορφιά μια αρμονία λαθών που παρασύρει

Σε παντομίμες και εικονοπαραστήματα προσωρινά

που θεώνται τα συνοπτικά τους είδωλα και υπεκφεύγουν

Το σώμα κάτι προσπαθεί να εννοήσει πριν ξεπέσει.

                                                            Από τη συλλογή Το Διακεκριμένο Σώμα, Οδυσσέας 1982

Επιμελής αναγνώστης

Μαύρα ρυάκια κάτω από τα μάτια του

κόκκινοι βολβοί ερεθισμένοι απ’ τη μελέτη

κι όμως δεν του άρεσαν –λέει– τα βιβλία.

Ίσως γιατί όλα αυτά που οι άλλοι γράφαν

μπαίνουν μέσα του τον ζύμωναν τον αλλοιώναν

του πιάναν όλο το μυαλό αφήνοντας απόξω

τα εντελώς δικά του –ένα σωστό παράπονο

ένα ακράγγισμα από χέρι αγαπημένο

ένα βαρύ κρίμα μία μικρή χαρά– που πέθαιναν

χωρίς να πάρει είδηση κανένας  σαν τα ψάρια .

                                                                                    Από τη συλλογή Οι Δίαυλοι, Κέδρος 1980

Συμπόσιο

Χορέψανε τον κόρδακα οι εταίρες

επιπλέον ήταν και το μεθύσι

οι σκλάβοι με τα κεφάλια και τα φρύδια ξυρισμένα

κάποια κουβέντα για τη φοβερή επιδημία

που 'πεσε πρόσφατα. - Τίποτα ιδιαίτερο είπαν -

έπειτα η γαλήνη της εσπέρας νότιας πολίχνης

και συριακά δαμάσκηνα και φρούτα εξωτικά.

Χαλαρωμένοι όλοι τονίζοντας τα επίκτητα

- η φυσική πορεία των σωμάτων προς τις εκβολές -

Αλλά τα φιλιά λίγα. Μετρημένα .

Γιατί η αγάπη δεν είναι ποτέ συναλλαγή.

                                                                                             Από τη συλλογή Οι Δίαυλοι, Κέδρος 1980

*Η κηδεία του Ερρίκου Μπελιές θα γίνει την Πέμπτη, 21 Απριλίου 2016, στις 4 μ.μ., από το Γ' Νεκροταφείο. Η προγραμματισμένη για την Πέμπτη 21 Απριλίου εκδήλωση της Εταιρείας Συγγραφέων «Σαίξπηρ-Θερβάντες» θα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του εκλιπόντος. 

Με αφιέρωμα στην αμερικανίδα ποιήτρια Ελίζαμπεθ Μπίσοπ, και 18 μεταφρασμένα ποιήματά της από έλληνες και έλληνίδες ομοτέχνους της, κυκλοφορεί το Βοoks' Journal 65, Απριλίου 2015. Μην το χάσετε.

Ένα ποίημα του Jesper Svenbro.

Δημοσιεύουμε δυο ποιήματα της Μαρίας Κυρτζάκη, ενδεικτικά των αναζητήσεών της στο πεδίο της μορφής αλλά και του περιεχομένου. Οι εξοικειωμένοι αναγνώστες μπορούν να αναγνωρίσουν την ποιητική ταυτότητα, κι ας χωρίζουν τα δυο αυτά δείγματα γραφής 27 ολόκληρα χρόνια.

Ρώμος Φιλύρας, Ποιήματα: Άπαντα τα ευρεθέντα, Α’ - Β’ τόμος, επιμέλεια: Χαράλαμπος Λ. Καράογλου - Αμαλία Ξυνογαλά, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2013 (α’ τόμος 544 σελ., β’ τόμος 464 σελ.)

Η αξία του Φιλύρα δεν είναι απλώς ιστορική (χάριν ανασύνθεσης της μεσοπολεμικής μας γραμματείας) ή προδρομική (για μια σειρά κατοπινές γραφές, λιγότερο ή περισσότερο ομότροπες, βλ. π.χ. του Σκαρίμπα ή του Γονατά). Αλλά, θα τολμούσαμε να πούμε, σχετικά πρωθύστερη. Ο Φιλύρας είναι μεταλυρικός, και με τις δύο έννοιες του μετά:θέτει το ερώτημα τόσο για τους όρους, τις συνθήκες δυνατότητας, όσο και για την τύχη, τις προοπτικές της λυρικής μορφής. 

 e.e. cummings, 33χ3χ33. Ποιήματα, δοκίμια, θραύσματα, μετάφραση από τα αγγλικά: Χάρης Βλαβιανός, νέα έκδοση (ελαφρώς αναθεωρημένη) Νεφέλη, 2015, 125 σελ.

Αμφιβάλλω αν μπορεί κανείς να αμφιβάλλει ότι ο αμερικανός ποιητής, πεζογράφος και ζωγράφος έντουαρντ έστλιν κάμμινγκς (1894-1962) είναι ένας μεγάλος ερωτικός της αγγλικής γλώσσας στον 20ό αιώνα.