Ανατολή

Thomas Hope, Anastasius, Or, Memoirs of a Greek (Aναστάσιος ή Απομνημονεύματα ενός Έλληνα), τελευταία έκδοση: HardPress, 2018, τρεις τόμοι, 412 σελ.

Γόνος μιας αγγλο-ολλανδικής τραπεζικής δυναστείας με σκωτσέζικες ρίζες, ο συλλέκτης και «ειδικός» της εσωτερικής διακόσμησης, Τόμας Χόουπ (1769-1831), που συνέβαλε όσο λίγοι στη διαμόρφωση και στην προώθηση της αισθητικής της περιόδου της Αντιβασιλείας και του Νεοκλασικισμού στη Βρετανία, κατέλαβε εξαπίνης το αναγνωστικό κοινό της εποχής του με την έκδοση, το 1819, στο Λονδίνο, χωρίς όνομα συγγραφέα, του μυθιστορήματός του, Αναστάσιος ή Απομνημονεύματα ενός Έλληνα. Το βιβλίο, που αποδόθηκε αμέσως στον Μπάιρον, τον ποιητή που, λίγα χρόνια νωρίτερα και με τεράστια επιτυχία, είχε θέσει τα πρότυπα των «ανατολίτικων» δραμάτων με αντισυμβατικούς «επαναστάτες» πρωταγωνιστές, γνώρισε άμεση και τεράστια επιτυχία. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Μπάιρον τόσο θαύμασε το λογοτεχνικό επίτευγμα του Χόουπ, που δήλωσε πως θα έδινε τα δύο πιο πετυχημένα έργα του για να  το είχε γράψει εκείνος.^[1]

Όταν ήθελε ο Καστοριάδης να περιγράψει την ακατανίκητη δύναμη των συλλογικών μύθων, συχνά έλεγε ένα ευφυολόγημα: «Αν ισχυριστώ σοβαρά ότι είμαι προϊόν άμωμης σύλληψης, δηλαδή της επαφής με κρίνο, θα οδηγηθώ αμέσως στον ψυχίατρο. Όταν όμως ένας άλλος είπε ακριβώς το ίδιο, επειδή τον πίστεψαν πολλοί, έγινε αρχηγός θρησκείας!»

Michael Lucken, Le Japon grec. Culture et possession, Gallimard, 2019, 256 σελ.

Η αρχαία Ελλάδα δεν ενέπνευσε μόνο τον δυτικό κόσμο. Στην Ανατολή, η κλασική αρχαιότητα επέδρασε ουσιαστικά στην ιαπωνική ταυτότητα, και σε κρίσιμες φάσεις του ιστορικού παρελθόντος της χώρας και στον σύγχρονο κόσμο. Τι σήμαινε, και τι σημαίνει αυτό, όμως, για την Ελλάδα, για την Ιαπωνία, για τη σχέση τους, αλλά και τη σχέση Ελλάδας και Ιαπωνίας με τη Δύση; [ΤΒJ]