web only

9 Μαΐου, Ημέρα της Ευρώπης

Παραμονή της 9ης Μαΐου, αναπόφευκτα η σκέψη πηγαίνει στους μεγάλους πολιτικούς άνδρες που πάνω στα ερείπια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου (ευρωπαϊκού εμφυλίου εν πολλοίς στην πράξη) θεμελίωσαν μια «αλλαγή παραδείγματος», βάζοντας στη θέση των εθνικών εγωισμών και του μιλιταρισμού αυτό που σήμερα αποκαλούμε Κοινό μας Ευρωπαϊκό Σπίτι, και το θεωρούμε αναπόσπαστο πλαίσιο του παρόντος και του μέλλοντός μας.

Οι Εκδόσεις Κλειδάριθμος συμπληρώνουν φέτος 40 χρόνια δημιουργικής πορείας και προσκαλούν τους αναγνώστες σε μια επταήμερη γιορτή στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης αφιερωμένη στα βιβλία, από τη Δευτέρα 19 Μαΐου έως την Κυριακή 25 Μαΐου!

Αυτό που συνέβη στον (ακόμα) υποψήφιο καγκελάριο της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς στις 6 Μαΐου θα μπορούσε να περιγραφεί με τη γερμανική έκφραση «Denkzettel» που σημαίνει κατά λέξη στα ελληνικά «φύλλο χαρτί για σκέψη» και μεταφορικά «μήνυμα για αναστοχασμό».

Πέρασαν κιόλας δεκαπέντε χρόνια. Ήταν 5 Μαΐου 2010 όταν τρεις συνάνθρωποί μας, τρεις υπάλληλοι της τράπεζας Marfin, η Αγγελική Παπαθανασοπούλου, η Παρασκευή Ζούλια και ο Επαμεινώνδας Τσάκαλης, έχασαν τη ζωή τους.

Η Κίνα, με ένα ασυνήθιστα φλογερό βίντεο εναντίον των ΗΠΑ, επικρίνει τους υπέρογκους δασμούς και τον εμπορικό πόλεμο που ξεκίνησε ο Ντόναλντ Τραμπ. Και υπενθυμίζει στους Κινέζους, αλλά και στην ανθρωπότητα, πώς η Αμερική διεξάγει τους οικονομικούς πολέμους.

Επειδή έχει ξεκινήσει μια έντονη και συχνά παραπλανητική αντίδραση από φιλοτραμπικούς κύκλους σχετικά με τον χαρακτηρισμό του AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία) ως επιβεβαιωμένα εξτρεμιστικής οργάνωσης από τη Γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος (Bundesamt für Verfassungsschutz ή αλλιώς BfV), αξίζει να δούμε ψύχραιμα τη μεγάλη εικόνα – πριν καταλήξουμε σε πρόχειρα συμπεράσματα περί «αντιδημοκρατικής διολίσθησης».

Τα όσα διαδραματίστηκαν το απόγευμα της 28ης Απριλίου στον Ιανό, όταν μια ομάδα ακροαριστερών τραμπούκων προσπάθησε να εμποδίσει τη διεξαγωγή της προγραμματισμένης εκδήλωσης, είναι ενδεικτικά τού πώς αντιλαμβάνονται τη δημοκρατία όχι μόνο τα εξωκοινοβουλευτικά, κοινοβουλευτικώς υποκινούμενα άκρα και σύσσωμη η αντιπολίτευση, αλλά και εκείνοι οι παρεμβαίνοντες για ψύλλου πήδημα αριστεροί διανοούμενοι για να στηλιτεύσουν τις αδυναμίες του συστήματος.  

Στις 7 Μαΐου, οι πόρτες του παρεκκλησίου της Καπέλα Σιξτίνα θα κλείσουν και πάλι. Οι καρδινάλιοι εκλέκτορες θα βρεθούν μόνοι τους, πρωταγωνιστές σ’ ένα έργο που μοιάζει απλό στη θεωρία αλλά, αυτή τη φορά, εξαιρετικά περίπλοκο στην πράξη· να εκλέξουν τον επόμενο Πάπα της Ρώμης.

Εάν μετά το 1981 δεν είχε εγκαταλειφθεί η δημοσιονομική πολιτική σκληρής δραχμής της περιόδου 1955-81, το ΑΕΠ της Ελλάδος το 2023 θα ήταν γύρω στα $610 δισεκατομμύρια και το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων ένα από τα υψηλότερα του κόσμου. Για πρώτη φορά υπολογίζεται το ύψος του «απολεσθέντος ΑΕΠ» λόγω των καταστρεπτικών πολιτικών που οδήγησαν στη χρεoκοπία του 2010. 

Στο δεύτερο μέρος του magnum opus του Τοκβίλ, Η Δημοκρατία στην Αμερική, το οποίο δικαίως έχει χαρακτηριστεί πιο σκοτεινό και απαισιόδοξο, εντοπίζεται ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο (κεφ. 6, μέρος 4ο) για την τύχη των δημοκρατικών κοινωνιών. Σε αυτό το κεφάλαιο ο Τοκβίλ δεν διατυπώνει φόβους και ανησυχίες για την εμφάνιση κλασικών τυραννιών, αλλά προειδοποιεί για έναν νέο, διακριτικό και ύπουλο δεσποτισμό: έναν πατερναλιστικό δεσποτισμό που κρατά τους πολίτες σε κατάσταση διαρκούς ανωριμότητας. Να θυμηθούμε εδώ ότι Διαφωτισμός για τον Καντ ήταν ακριβώς η έξοδος του ανθρώπου από την ανωριμότητά του.