Ιωάννης Μεταξάς

Βασίλης Παπαδόπουλος, Η ακαταμάχητη τάση των Ελλήνων να γράφουν ποίηση, Ίκαρος  2024, 368 σελ.

Στο νέο του βιβλίο, εντυπωσιακό σε έκταση και περιεχόμενο, ο Βασίλης Παπαδόπουλος συγκεντρώνει δεκαοχτώ δοκίμια που έγραψε κατά το διάστημα 2017-2023, εκτός από ένα που φέρει προγενέστερη χρονολογία γραφής και ήταν εισήγηση σε συνέδριο στο Πανεπιστήμιο του Κιέβου. Περίπου τα μισά από αυτά τα δοκίμια έχουν παραμείνει αδημοσίευτα έως σήμερα. Συγκομιδή αξιοπρόσεκτη, δηλώνει κυρίως το πάθος γραφής που τον διακατέχει κατά τα τελευταία χρόνια, όπως και την αναμφισβήτητη λογιοσύνη που τον χαρακτηρίζει. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι διδάσκει στη Διπλωματική Ακαδημία του υπουργείου Εξωτερικών θέματα πρακτικής διπλωματίας και πολιτισμού.

Γιώργος Σουβλής και Αριστοτέλης Καλλής (επιμ.), Το μεταξικό πείραμα εκφασισμού της ελληνικής κοινωνίας (1936-1941), Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2024, 208 σελ.

Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου ήταν αυταρχικό και αντικομμουνιστικό ενώ το πρότυπο οργάνωσης της χώρας, τα μιλιταριστικά πρότυπά του και η αισθητική του έμοιαζαν πολύ στην οργάνωση, τον μιλιταρισμό και τα πρότυπα του Μουσολίνι της Ιταλίας. Ήταν όμως φασιστικό; Ο συλλογικός τόμος του Γιώργου Σουβλή και του Αριστοτέλη Καλλή για το «μεταξικό πείραμα εκφασισμού» της Ελλάδας αναζητεί τα σημεία σύγκλισης της 4ης Αυγούστου, μiας δικτατορίας της ευρωπαϊκής περιφέρειας, με τα ήδη υπάρχοντα τότε ευρωπαϊκά φασιστικά καθεστώτα – ή και απόκλισης απ’ αυτά. Ο Μεταξάς και η δικτατορία του είναι ένα γόνιμο και αρκετά ανεξερεύνητο πεδίο για την ιστορική έρευνα. [TBJ]

Ιωάννης Β. Δασκαρόλης, Μεταξάς εναντίον Τσαλδάρη. Η άγνωστη αντιβενιζελική σύγκρουση (1924-1928), Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2024, 304 σελ.

Ο αντιβενιζελισμός, ιδίως μετά το 1922, δεν είχε μια ενιαία έκφραση. Πολλοί πολιτικοί διεκδίκησαν το αντίπαλο δέος στον Ελευθέριο Βενιζέλο και, ανάμεσά τους, ο Παναγής Τσαλδάρης του Λαϊκού Κόμματος και ο Ιωάννης Μεταξάς του Κόμματος των Ελευθεροφρόνων. Το διάστημα 1922-1928 είναι σήμερα μια λησμονημένη περίοδος του αντιβενιζελισμού, την οποία ο Ιωάννης Β. Δασκαρόλης φέρνει στην επιφάνεια με ένα πολύτιμο βιβλίο. [ΤΒJ]

Επειδή τέτοιες μέρες ακούγονται διάφορα, θέλω να ξεκαθαρίσω πώς έγιναν εκείνα τα πράγματα στις 28 Οκτωβρίου 1940.