Αυτονομία

Κορνήλιος Καστοριάδης, Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας, μετάφραση από τα γαλλικά: Σωτήρης Χαλικιάς, Γιούλη Σπαντιδάκη, Κώστας Σπαντιδάκης, Κέδρος, τελευταία επανέκδοση: Αθήνα 2010, 543 σελ.

Το 1975, ο Καστοριάδης δημοσίευσε το opus magnum του, τη Φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας. Έργο κλασικό της σύγχρονης σκέψης, συνιστά μια επιστημολογική τομή. Ολοκληρώνοντας τη ρήξη με τον Μαρξ, προσφέρει ένα εντελώς νέο φιλοσοφικό και διανοητικό σύμπαν, οικοδομημένο στη βάση ριζικά νέων, αποκλειστικά δικών του, οντολογικών φιλοσοφικών κατηγοριών, με ανάφορό τους την κοινωνία, την ετερότητα του χρόνου, τον άνθρωπο, την ψυχή, τον κόσμο, το είναι/ον. Έργο με το οποίο ταυτοχρόνως καταθέτει και μιαν άλλη, βαθύτερη και διαφορετική, κατανόηση του πεδίου και των στόχων της πολιτικής. Ποια είναι τα βασικά στοιχεία της σκέψης του κορυφαίου στοχαστή της αυτονομίας; Και ποια η περιπετειώδης διαδρομή του στη ζωή και στο χώρο των ιδεών; [TBJ]

Ο Καστοριάδης δεν ανήκε στους «φιλοσόφους του σπουδαστηρίου» αλλά στους λίγους στην εποχή του –κι ακόμη λιγότερους σήμερα– στοχαστές οι οποίοι έβλεπαν/βλέπουν την θεωρία απολύτως συνδεδεμένη με την πράξη και συμμετείχαν/συμμετέχουν οι ίδιοι ενεργώς στο κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι, μερικοί ακόμη κι ως πρωταγωνιστές. Το ενδιαφέρον του για την πολιτική πράξη είναι σταθερό και τον συνοδεύει σε κάθε στάδιο της πνευματικής του εξέλιξης. Ίσως γι’ αυτό, οι αναφορές στο έργο του, στη σκέψη και στις παρεμβάσεις του δεν είναι επετειακές, αλλά ουσιώδεις.