Απαριθμώ μερικά:
- Ανάπτυξη δεξιοτήτων: Η εναλλαγή θέσεων εργασίας επιτρέπει στους εργαζόμενους να αποκτήσουν μια μεγάλη γκάμα δεξιοτήτων. Οι εργαζόμενοι μπορούν να αποκτήσουν εμπειρία σε διάφορα τμήματα: στο ταμείο, στο γέμισμα των ραφιών, στη διαχείριση αποθεμάτων, στην εξυπηρέτηση των πελατών. Έτσι, όχι μόνο γίνονται πιο ευέλικτοι, αλλά –αποκτώντας πολλαπλές δεξιότητες– γίνονται συνολικά ικανότεροι. Γίνονται, λόγου χάρη, πιο ευαίσθητοι στις ανάγκες των πελατών και τους παρέχουν καλύτερη εξυπηρέτηση.
- Διατήρηση του ενδιαφέροντος των εργαζομένων: Η ρουτίνα σε οποιαδήποτε εργασία οδηγεί σε μονοτονία και, με τον καιρό, μειώνει το κίνητρο των εργαζόμενων. Η εναλλαγή θέσεων εργασίας κρατά ζωντανό το ενδιαφέρον τους, με νέες προκλήσεις και ευκαιρίες μάθησης. Με αυτό τον τρόπο είναι πιο αφοσιωμένοι, τείνουν να είναι πιο ικανοποιημένοι από την εργασία τους, και παραμένουν στον ίδιο εργοδότη περισσότερο χρόνο. Η κινητικότητα μειώνεται.
- Προσαρμοστικότητα: Ο κλάδος του λιανικού εμπορίου είναι ευμετάβλητος. Οι προτιμήσεις των πελατών μεταβάλλονται, οι εποχικές απαιτήσεις είναι διαφορετικές μεταξύ τους, οι τάσεις της αγοράς αλλάζουν. Η εναλλαγή θέσεων εργασίας εξοπλίζει τους εργαζόμενους με την ικανότητα να προσαρμόζονται γρήγορα σε αυτές τις αλλαγές και να αντιμετωπίζουν ευκολότερα τυχόν απρόβλεπτες καταστάσεις.
- Αποδοτικότητα: Η εναλλαγή θέσεων εργασίας μειώνει την ανάγκη για εξωτερικές προσλήψεις, δεδομένου ότι οι εσωτερικοί υπάλληλοι μπορούν ευκολότερα να προαχθούν ή να μετακινηθούν για να καλύψουν κενές θέσεις. Αυτό εξοικονομεί κόστος για την επιχείρηση: στις προσλήψεις, στην κατάρτιση, στην προσαρμογή των εργαζομένων.
***
Απεναντίας, η εναλλαγή των υπουργικών θώκων –ειδικά όταν είναι αυτοσκοπός– μπορεί μεν να σπάει τις πελατειακές σχέσεις που αναπόφευκτα αναπτύσσονται με μια μακρόσυρτη θητεία, αλλά έχει πολλά εγγενή μειονεκτήματα. Απαριθμώ μερικά:
- Έλλειψη συνέχειας: Ένα από τα κύρια μειονεκτήματα της εναλλαγής των υπουργικών θέσεων είναι η πολύ πιθανή έλλειψη συνέχειας στις κυβερνητικές πολιτικές και πρωτοβουλίες. Ο μακροπρόθεσμος στρατηγικός σχεδιασμός διαταράσσεται· η εφαρμογή και η συνέχιση ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων δυσκολεύει.
- Αναποτελεσματικότητα, νέα καμπύλη μάθησης, ένας νέος τροχός: Κάθε υπουργικός ρόλος έχει τις ιδιαίτερες προκλήσεις του και τη μοναδική του πολυπλοκότητα. Με την εναλλαγή, οι υπουργοί δαπανούν σημαντικό μέρος της θητείας τους (έξι μήνες με ένα χρόνο, έλεγε μία παλιά καραβάνα της πολιτικής) για να μάθουν τις ιδιαιτερότητες της νέας τους θέσης — γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αναποτελεσματικότητα και καθυστέρηση στη λήψη αποφάσεων ή στην εκ νέου ανακάλυψη του τροχού, συνήθως με περισσή βεβαιότητα και ενίοτε με αλαζονεία.
- Διαταραχές στη διακυβέρνηση: Πολιτικές που ξεκίνησε ο προηγούμενος υπουργός μπορεί να εγκαταλειφθούν ή να τροποποιηθούν σοβαρά όταν αναλάβει ο νέος, οδηγώντας σε ασυνέπεια και αναποτελεσματικότητα της κυβερνητικής μηχανής —το δε επιτελικό κράτος δεν είναι πανάκεια.
- Έλλειψη λογοδοσίας: Η λογοδοσία αποτελεί θεμελιώδη πυλώνα της χρηστής διακυβέρνησης. Η εναλλαγή θέσεων μπορεί να θολώσει τα όρια της λογοδοσίας. Γίνεται δυσκολότερο να αποδοθεί η επιτυχία ή η αποτυχία των πολιτικών σε έναν συγκεκριμένο υπουργό — διαβρώνοντας ίσως και την εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση.
- Πολιτική πατρωνεία: Η εναλλαγή των υπουργών μερικές φορές καθοδηγείται από πολιτικές σκοπιμότητες και όχι από την αξία τους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διορισμούς με βάση την κομματική πίστη, τις προσωπικές σχέσεις ή τις κακώς εννοούμενες πολιτικές ισορροπίες και όχι τα προσόντα και την εμπειρία τους —υπονομεύοντας την αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης.
- Διαρροή θεσμικής γνώσης: Ειδικευμένοι και έμπειροι σύμβουλοι και προσωπικό μπορεί να απομακρυνθούν πρόωρα από τις θέσεις τους, με συνέπεια την απώλεια πολύτιμης θεσμικής γνώσης — μειώνοντας την αποτελεσματικότητα στη λήψη αποφάσεων και στον στρατηγικό σχεδιασμό των κρατικών υπηρεσιών.
- Βραχυπρόθεσμη εστίαση: Όταν οι υπουργοί εναλλάσσονται, ενδέχεται να δίνουν προτεραιότητα στα βραχυπρόθεσμα οφέλη έναντι του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού και της βιωσιμότητας των πολιτικών, καθώς μπορεί να ενδιαφέρονται (ακόμη περισσότερο από το συνηθισμένο) για την επίτευξη «γρήγορων επιτυχιών» κατά τη διάρκεια της θητείας τους. Γίνονται κοντόφθαλμοι χωρίς οφθαλμίατρο.
QED.