Για να γίνω κατανοητός, θα αναφερθώ σε τέσσερα παραδείγματα.
Παράδειγμα πρώτο: «Τέλος η τρόικα με την μορφή που την ξέραμε». Αντιλαμβάνεστε ότι η μεταφορά των συνεδριάσεων με την τρόικα στις Βρυξέλλες, κατά τη διάρκεια του προηγούμενου γύρου διαπραγματεύσεων, είχε μεγάλο κόστος. Στελέχη των υπουργείων, που υποδέχονταν τα μέλη της τρόικας με μηδενικό κόστος στα γραφεία τους, αναγκάστηκαν να μετακινούνται με αεροπορικές πτήσεις και να διαμένουν στις Βρυξέλλες. Η πρακτική αυτή εκτόξευσε το κόστος των διαπραγματεύσεων με βασικό στόχο να διασωθεί η «αξιοπρέπεια» των κυβερνώντων. Μάταια, βέβαια, γιατί το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης μόνο αξιοπρεπές δεν ήταν. Παρά την πανωλεθρία, τα στελέχη της κυβέρνησης συνεχίζουν το κρυφτούλι. Αρνούνται να συναντηθούν με τα μέλη της τρόικας στα υπουργεία, παρά μόνο αν το αποφασίσουν οι ίδιοι –όπως έπραξε ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος και τόνισε ιδιαιτέρως ότι τα μέλη του κουαρτέτου τον επισκέφτηκαν μετά από δική του πρόσκληση. Η «αξιοπρεπής» αλλά ακριβή εναλλακτική λύση είναι η συνάντηση στις αίθουσες συνεδριάσεων του Χίλτον. Τα χρήματα για την ενοικίαση των αιθουσών αυτών θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν την ημερήσια υποστήριξη δεκάδων νοσοκομειακών κλινών αλλά, δε βαριέσαι, η κυβέρνηση έχει τις προτεραιότητές της.
Παράδειγμα δεύτερο: «Ο Ελαιώνας για μετεγκατάσταση προσφύγων». Στην Αττική είναι γνωστό ότι λειτουργεί το κέντρο φιλοξενίας των προσφύγων στην Αμυγδαλέζα. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι λειτουργεί με προβλήματα και ότι πρέπει να παρθούν άμεσα μέτρα για τη βελτίωση των συνθηκών. Η κυβέρνηση όμως έχει σκοπό να αποστασιοποιηθεί πλήρως από την Αμυγδαλέζα. Μετά από έξι μήνες στην εξουσία εξακολουθεί να αποκηρύττει τις πρακτικές των προηγούμενων κυβερνήσεων, αλλά αδυνατεί να βρει σοβαρές λύσεις. Προτιμά να ξεκινήσει από την αρχή μία προσπάθεια στον Ελαιώνα, με πολλαπλάσιο κόστος, παρά να προσπαθήσει να βελτιώσει υπάρχουσες δομές. Το άγχος της άλλωστε δεν είναι να βρει λύσεις και να εξοικονομήσει πόρους. Λεφτά υπάρχουν, μην ανησυχείτε. Αρκεί η τωρινή κυβέρνηση να μην συγχέεται στις συνειδήσεις των πολιτών με τις προηγούμενες κυβερνήσεις.
Παράδειγμα τρίτο: «Δωρεάν μετακίνηση με τα μέσα μεταφοράς». Την εβδομάδα που προηγήθηκε του δημοψηφίσματος, έληξε το πρόγραμμα χρηματοδότησης της Ελλάδας. Ο Μάριο Ντράγκι δεν προβλεπόταν πλέον να παρέχει στήριξη στις διαλυμένες, από την παρατεταμένη διαπραγμάτευση, τράπεζες οπότε το κράτος αναγκάστηκε να τις κλείσει. Από τα πρώτα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση ήταν η δωρεάν μετακίνηση με τα μέσα μεταφοράς. Πούλησε για μία ακόμη φορά το παραμύθι ότι ενδιαφέρεται για τους πολίτες, όταν είναι σαφές ότι οι φορολογούμενοι πολίτες, που θα κληθούν να καλύψουν τις ζημίες των ήδη υπερχρεωμένων μέσων μεταφορές, θα πληρώσουν επίσης, για εκείνη την περίοδο, τα εισιτήρια των τουριστών που ήταν στην Ελλάδα, των πλούσιων που πήραν τα μέσα μεταφοράς, των πολιτών που απλά ήθελαν να πάνε μία βόλτα, των εργαζομένων που είχαν τη δυνατότητα να πληρώνουν το εισιτήριο κανονικά. Με άλλα λόγια, οι πολίτες θα χρεωθούν ένα τεράστιο κόστος, όταν πολύ μικρό μέρος του αναλογεί στους ανθρώπους που πραγματικά θα αδυνατούσαν να πάνε στις εργασίες τους δίχως αυτό το μέτρο. Δεν έχει καμία σημασία, όμως, γιατί η κυβέρνηση παρουσιάστηκε κοινωνικά ευαίσθητη. Πάντα σε βάρος της τσέπης των πολιτών της.
Παράδειγμα τέταρτο: «Πρώτη φορά διαπραγμάτευση». Όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις διαπραγματεύονταν με την τρόικα με μία αίσθηση κατεπείγοντος. Ήξεραν ότι κάθε μέρα ανασφάλειας που περνούσε δημιουργούσε μεγάλη ζημιά στην οικονομία. Έκαναν λοιπόν ό,τι μπορούσαν μέσα σε ασφυκτικά χρονικά περιθώρια. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αρνήθηκε να ακολουθήσει την ίδια πορεία. Έπρεπε να παρουσιάσει κάτι διαφορετικό. Έπρεπε να δείξει ότι «διαπραγματεύεται», με την στρεβλή έννοια του όρου, με την έννοια ότι συγκρούεται. Η εικόνα, όμως, της παρατεταμένης σύγκρουσης Ελλάδας-Ευρώπης θα πληρωθεί πολύ ακριβά και ο κόσμος έχει αρχίσει να το συνειδητοποιεί. Ήδη πληρώνεται πολύ ακριβά. Πάντα από την τσέπη του ελληνικού λαού.
Τελικά, οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ κάνουν πολλά πράγματα σε επίπεδο εικόνας και συμβολισμών και ελάχιστα κάνουν σε επίπεδο ουσίας. Τα επικοινωνιακά τους τεχνάσματα δεν θα ήταν άξια ανάλυσης, αν δεν κόστιζαν τόσο πολύ. Από τα χιλιάδες ευρώ των συνεδριάσεων του Χίλτον μέχρι τα δισεκατομμύρια που στοίχισε η παρατεταμένη και άκρως αποτυχημένη διαπραγμάτευση, η κυβέρνηση διαθέτει χρήματα ώστε να θαμπωθεί ο ελληνικός λαός. Τα χρήματα, όμως, βγαίνουν από τη δική του τσέπη του και κάποια στιγμή θα το καταλάβει. Αν μη τι άλλο, γιατί θα κληθεί να πληρώσει το λογαριασμό. Είναι πλέον αναπόφευκτο ότι ο λαός θα δει πίσω από τα επικοινωνιακά παιχνίδια. Aπό το Σεπτέμβριο, οι συνέπειες θα είναι σιγά σιγά ορατές σε κάθε πτυχή της ζωής του. Η τσέπη θα βαραίνει περισσότερο από την εικόνα. Και κάποιοι θα κληθούν να λογοδοτήσουν.
