Το σύνταγμα και οι νόμοι δεν είναι απλά εργαλεία για τη διατήρηση της κοινωνικής ειρήνης και για την επίτευξη της ευημερίας αλλά όπλα σε έναν εξοντωτικό και συνεχή εμφύλιο πόλεμο.

Mια φανταστική ιστορία

Ένα κείμενο που πρωτοδημοσιεύτηκε στον ιστότοπο www.amagi.gr την 16/11/2015 αλλά όπως φαίνεται είναι ακόμα επίκαιρο.

Στις 8 Δεκεμβρίου 1966 συνέβη μια από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες στην Ελλάδα: το ναυάγιο του οχηματαγωγού Ηράκλειον ανοιχτά της Φαλκονέρας με 277 νεκρούς και μόνο 47 επιζώντες. Η ευθύνες βάρυναν τους ιδιοκτήτες του πλοίου, τους αδελφούς Τυπάλδους, και άλλα στελέχη της εταιρείας, καθώς και τον διευθυντή της επιθεώρησης πλοίων του υπουργείου Ναυτιλίας. Ο τότε υπουργός Ναυτιλίας δεν παραιτήθηκε αλλά ακολούθησε την πτώση της κυβέρνησης στην οποία ανήκε δυο εβδομάδες αργότερα.

Στις 27 Φεβρουαρίου 2025, μια μέρα πριν από την δεύτερη επέτειο της σιδηροδρομικής τραγωδίας στα Τέμπη, δημοσιεύεται από τον νεοσυσταθέντα Εθνικό Οργανισμό Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) το πρώτο από μία σειρά αναμενόμενων επίσημων πορισμάτων σχετικά με τις συνθήκες, τις αιτίες και την ακολουθία των γεγονότων αυτού του δυστυχήματος που κόστισε 57 νεκρούς. Το πόρισμα περιέχει και ορισμένα συμπεράσματα για τις απαιτούμενες ενέργειες με σκοπό την εξασφάλιση της ασφάλειας των σιδηροδρόμων στην Ελλάδα και την αποτροπή παρόμοιων τραγωδιών στο μέλλον.

Ποια εντύπωση αποκόμισε ο γράφων από την ανάγνωση των 178 σελίδων του πορίσματος;

α) Οι συντάκτες έχουν προσπαθήσει να περιγράψουν με μεγάλη λεπτομέρεια την αλληλουχία των γεγονότων που οδήγησαν στην καταστροφή και αφορούν τις ενέργειες των εμπλεκόμενων σιδηροδρομικών (μηχανοδηγών, σταθμαρχών κ.ά.).

β) Οι συντάκτες ανασυνθέτουν με μεγάλη προσοχή τα γεγονότα που ακολούθησαν τη σύγκρουση και οδήγησαν στην εικόνα του τόπου του δυστυχήματος όπως τη βρήκαν τα διασωστικά συνεργεία που έσπευσαν πολύ γρήγορα εκεί και κατέβαλαν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να καταπολεμήσουν την πυρκαγιά που κατάκαιγε τα βαγόνια της επιβατικής αμαξοστοιχίας και για να βοηθήσουν τους επιζώντες.

γ) Οι συντάκτες προσπαθούν να διαλευκάνουν μια σημαντική πτυχή του δυστυχήματος που οδήγησε σε πολλές αντιπαραθέσεις και κατηγορίες για συγκάλυψη εγκλήματος. Η πτυχή αυτή αφορά το ερώτημα αν μία από τις δυο αμαξοστοιχίες που ενεπλάκησαν στο συμβάν μετέφερε ένα μη δηλωμένο φορτίο εύφλεκτης καύσιμης ύλης, η οποία θεωρείται τουλάχιστον συνυπεύθυνη για την πυρκαγιά που κατέστρεψε δυο βαγόνια του επιβατικού συρμού και για τον θάνατο πέντε ως επτά ανθρώπων. Σε συνάρτηση με αυτό το φορτίο αναμενόταν επίσης μια απάντηση στο ερώτημα αν και σε ποιο βαθμό αλλοιώθηκε ακούσια ή εκούσια ένα μέρος του χώρου του δυστυχήματος και αν αυτή η αλλοίωση οδήγησε στην απώλεια στοιχείων που θα βοηθούσαν στην απάντηση αυτού του ερωτήματος.

Όμως παρ’ όλη τη γενικά θετική και επαγγελματική εμφάνισή του, το πόρισμα περιέχει πτυχές, οι οποίες μπορεί να θεωρηθούν ότι προδικάζουν την έκβαση της αναμενόμενης δίκης:

α) Σε ό,τι αφορά τις ενέργειες του σταθμάρχη, ο οποίος φέρεται ως ο κύριος υπεύθυνος της καταστροφής, η περιγραφή της χαοτικής κατάστασης που επικρατούσε στον σταθμό της Λάρισας τη μοιραία νύχτα μπορεί να αναγνωστεί ως ένας κατάλογος ελαφρυντικών. Σε αυτό μπορεί να αντιτάξει κανείς ότι η αμεροληψία των εμπειρογνώμων απαιτεί τη λεπτομερή καταγραφή όλων των συνθηκών που επικρατούσαν στο σταθμαρχείο, όμως η περιγραφή εμπεριέχει και συμπεράσματα, όπως το ότι η ασύμμετρη κατανομή των συστημάτων ελέγχου και των συστημάτων επικοινωνίας δυσκόλευε την παράλληλη εποπτεία των πρώτων κατά την επικοινωνία του σταθμάρχη με τους άλλους παράγοντες της κατάστασης (μηχανοδηγοί, άλλοι σταθμάρχες,  αστυνομία κ.λπ.). Αυτό μπορεί να ισχύει, όμως δεν είναι αρμοδιότητα των συντακτών του πορίσματος να διατυπώνουν τέτοια συμπεράσματα γιατί η θέση τους είναι η θέση μαρτύρων σε μια ακροαματική διαδικασία.

β) Σε ό,τι αφορά το θέμα της αιτίας της πυρκαγιάς το πόρισμα:

1) Δεν έχει συνημμένες τις εκθέσεις στις οποίες παραπέμπει το κείμενο – την έκθεση του καθηγητού κ. Κωνσταντοπούλου, χημικού μηχανικού του ΑΠΘ, την έκθεση του Σουηδικού Ιδρύματος Ερευνών RI.SE, του γερμανικού εργαστηρίου RST Labs και τις εκθέσεις των πανεπιστημίων της Γάνδης και της Πίζας.

2) Δεν αναφέρει τίποτα για την πιστότητα των καταγραφών των καμερών. Οι κάμερες λειτουργούσαν σε κατάσταση νυκτός, πράγμα που τις κάνει να καταγράφουν στο υπέρυθρο μέρος του φάσματος και να το μετατρέπουν σε ορατό. Το πόρισμα δεν αναφέρει αν αυτό το γεγονός ελήφθη υπόψη ή αν δεν παίζει ρόλο. Έτσι όμως δεν γνωρίζουμε αν οι πυρόσφαιρες και οι εστίες πυρός που κατεγράφησαν έχουν το πραγματικό ή ένα φαινομενικό μέγεθος. Οι συντάκτες του πορίσματος δεν αναφέρουν αν διερεύνησαν το κατά πόσον οι κάμερες αυτού του τύπου διαφέρουν στις καταγραφές τους ανάλογα με τις συνθήκες φωτισμού.

3) Δεν αναφέρει ούτε σχολιάζει το ανάλογο πόρισμα της Hellenic Train που περιγράφει την κατάσταση των μετασχηματιστών της ηλεκτράμαξας της επιβατικής αμαξοστοιχίας και δίνει μια εικόνα έκρηξης στο μηχανοστάσιο, συμπεριλαμβανομένης της έκρηξης πυκνωτών και της δημιουργίας των εστιών πυρός από τα ψυκτικά έλαια του μετασχηματιστή. Η πιθανότητα οι πυρόσφαιρες και οι πρωτογενείς εστίες πυρός να οφείλονται στα ψυκτικά έλαια των μετασχηματιστών δεν απορρίπτεται εντελώς από τους συντάκτες, θεωρείται όμως ως απίθανη. Το κύριο επιχείρημα είναι ότι αν είχε καεί σημαντική ποσότητα αυτού του υλικού θα είχε παραχθεί μια μεγάλη ποσότητα διοξειδίου του πυριτίου. Οι συντάκτες παραδέχονται ότι υπάρχουν ορατές ποσότητες αυτού του υλικού αλλά ότι δεν επαρκούν. Ένα άλλο επιχείρημα είναι πιο τεχνικό και σχετίζεται με τη χημεία της καύσης ελαίων σιλικόνης. Όμως το πόρισμα της Hellenic Train δεν ισχυρίζεται ότι κάηκε όλη η ποσότητα των ελαίων του μετασχηματιστή, αλλά μόνον ότι η ανάφλεξή τους οδήγησε στη πυρκαγιά που κατέκαψε το κυλικείο.

4) Δεν αναφέρει αν έχουν καταγραφεί ανάλογα περιστατικά ή αν αυτό το περιστατικό είναι το πρώτο στην ιστορία των σιδηροδρόμων.  Επίσης δεν λαμβάνει υπόψιν ότι υπάρχουν πολλά καταγεγραμμένα περιστατικά ανάφλεξης μετασχηματιστών υψηλής ή μέσης τάσης και δεν φαίνεται να έχει εξετάσει κατά πόσον τέτοια περιστατικά θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως μοντέλα για την υπό διερεύνηση υπόθεση.

5) Σε ό,τι αφορά το καύσιμο υλικό των παρατηρηθεισών σφαιρών πυρός, η βασική υπόθεση των συντακτών του πορίσματος είναι ότι το «πιθανό αλλά άγνωστο» καύσιμο είναι ένας κατώτερος υδρογονάνθρακας (στα σενάρια προσομοίωσης αναφέρεται το πεντάνιο) και ότι το υλικό βρέθηκε κάπου μέσα στο σασί του βαγονιού του κυλικείου. H ολική πιθανολογούμενη ποσότητα αναφέρεται γύρω στους δυόμισι τόνους, δηλαδή κάτι λιγότερο από τρία κυβικά μέτρα, η οποία απελευθερώθηκε και ανεφλέγη σε τρία στάδια. Εδώ ανακύπτει πάλι το πρόβλημα της ορατότητας μιας τόσο μεγάλης ποσότητας – και της οσμής της.

Επιστρέφοντας στην κριτική στη διαχείριση του τόπου του δυστυχήματος μετά την περάτωση των πρώτων ενεργειών διάσωσης και κατάσβεσης, αυτή είναι δικαιολογημένη και εύλογη, όμως δεν έχει επιτιμητικό τόνο ούτε επιρρίπτει ευθύνες σε συγκεκριμένα πρόσωπα ή ομάδες, αλλά παραδέχεται ότι τα λάθη που έγιναν οφείλονται στο ότι στη χώρα δεν υπάρχει εμπειρία διαχείρισης, καθώς το δυστύχημα των Τεμπών είναι το πρώτο αυτού του είδους που συμβαίνει – και όλοι ευχόμαστε να είναι και το τελευταίο. Και η εξιχνίαση των αιτιών της πυρκαγιάς έχει σημασία όχι μόνο για τη δικαστική συνέχεια της υπόθεσης, αλλά και για τη βελτίωση της ασφάλειας των σιδηροδρόμων εν γένει, καθώς μπορεί και πρέπει να αποκαλύψει αδύνατα σημεία στην πυρασφάλεια και την πυραντοχή των αμαξωμάτων αλλά και των ηλεκτραμαξών.

Και όπως και το ναυάγιο του «Ηράκλειον» οδήγησε στην ανάπτυξη ενός πολύ καλού συστήματος έρευνας και διάσωσης στη ναυσιπλοΐα της χώρας και στη θέσπιση κανόνων και κανονισμών ασφαλείας, το πόρισμα του ΕΟΑΔΑΣΑΑΜ πρέπει να έχει συνέπεια όχι μόνο την περάτωση των υποδομών ασφαλείας των σιδηροδρόμων, αλλά και την περαιτέρω βελτίωση του κανονισμού κυκλοφορίας και της επαγγελματικής κατάρτισης του προσωπικού.

Οι εκλογές στη Γερμανία διεξήχθησαν χωρίς πολλά παρατράγουδα. Υπάρχει καθαρή πρωτιά του συνασπισμού των Χριστιανοδημοκρατικών κομμάτων CDU και CSU, μια δυστυχώς επίσης ξεκάθαρη δεύτερη θέση του τραμπικού AfD, με τα δυο άλλα κόμματα που σημάδεψαν τη γερμανική και την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή τα τελευταία 40 χρόνια να καταλαμβάνουν την τρίτη (SPD) και την τέταρτη (Πράσινοι/Συμμαχία 90) θέση. Από τα μικρότερα κόμματα, οι φιλελεύθεροι (FDP) φαίνεται πως πληρώνουν το λογαριασμό για την υπερφίαλη στάση τους που είχε αποτέλεσμα τη διάλυση του κυβερνώντος τρικομματικού συνασπισμού μέσα σε μια κρίσιμη διεθνή αλλά και εθνική συγκυρία μένοντας εκτός κοινοβουλευτικού νυμφώνος, το κόμμα της Αριστεράς (Die Linke) κατάφερε την τελευταία στιγμή να κινητοποιήσει τις εφεδρείες του και να εξασφαλίσει άνετα την κοινοβουλευτική του εκπροσώπηση, ενώ το καθαρά προσωποπαγές φιλορωσικό και λαϊκιστικά αριστερό κόμμα του Συνασπισμού της Σάρας Βάγκενκνεχτ (BSW) δεν κατάφερε να μπει στο νέο ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο.

Ποιος είναι ο ύψιστος σκοπός της Δικαιοσύνης — τόσο ως ιδέας όσο και ως θεσμού;

Ο Χέγκελ και η κοινωνική αντίφαση που απορρέει από την αποδοχή του λαϊκισμού από την πολιτική εξουσία.

Η μόνη πρακτική συνέπεια αυτού του ορυμαγδού περί Τεμπών είναι ότι τελικά καταλύεται κάθε ιδέα της «δίκαιης δίκης».

Θροΐζει πλέον στις φυλλωσιές του εν Ελλάδι Τύπου η διαρροή του πορίσματος του Πανεπιστημίου της Γάνδης ότι, κατόπιν υπολογισμών, το πόρισμα των επιστημόνων είναι πως ο μοιραίος συρμός των Τεμπών μετέφερε εύφλεκτο υλικό, πιθανότατα ξυλόλιο ή τολουόλιο, σε ποσότητα 3-4 μετρικών τόνων (μην τους μπερδέψουμε με το συμπαθητικό ψαράκι) σε ένα δοχείο διαστάσεων 2,5x1 μέτρου, το οποίο κατά τη σύγκρουση εξερράγη ή ανεφλέγη προκαλώντας επιπλέον θανάτους.

Χριστουγεννιάτικο διήγημα επιστημονικής φαντασίας 

Ο Προπομπός Νο 1564 βγήκε από το υπερδιάστημα κοντά στον πέμπτο πλανήτη του άστρου που στις τράπεζες δεδομένων του χαρακτηριζόταν με έναν δεκαπενταψήφιο αλφαριθμητικό κωδικό που περιείχε όλες τις βασικές πληροφορίες για τον τύπο του (κατηγορία 15-2 σύμφωνα με την ταξινόμηση των σοφών της Πηγής – έτσι ονόμαζε το νοήμον είδος τον πλανήτη από τον οποίο καταγόταν πριν δημιουργήσει μια τεράστια αστρική αυτοκρατορία), τις συντεταγμένες του σε σχέση με το κέντρο του γαλαξία και την ταξινόμησή του ως φέρον πλανήτη με νοήμονα ζωή. Οι τράπεζες δεδομένων χαρακτήριζαν τον τρίτο πλανήτη ως φέροντα ζωή και προηγούμενες διερευνητικές αποστολές είχαν διαπιστώσει πως ο πλανήτης αυτός είχε ένα πλούσιο οικοσύστημα με ιδανικές συνθήκες για τον εποικισμό του από τους Ιερούς Κατακτητές – όπως αυτοαποκαλούνταν οι κάτοικοι της Πηγής από τότε που ένας προφήτης είχε υποτάξει με έναν παγκόσμιο ιερό πόλεμο όλες τις ομάδες οι οποίες ώς τότε ζούσαν σε ανεξάρτητες πολιτικές οντότητες και τις είχε ενώσει σε μια παντοδύναμη καταρχήν πλανητική αυτοκρατορία που αργότερα επεκτάθηκε σε γειτονικά πλανητικά συστήματα υποτάσσοντας τους όποιους νοήμονες ιθαγενείς έβρισκε στο διάβα της ή απλά εξολοθρεύοντάς τους αν δεν αποδέχονταν τους Ιερούς Κανόνες του Προφήτη.