Χρυσόστομος Φουντούλης, Οι Αιγαιομάχοι της Ικαρίας. Κωνσταντίνος Ι. Μυριανθόπουλος - Ίων Δραγούμης: Τεκμήρια της κοινής τους δράσης για την απελευθέρωση της Ικαρίας (1912), πρόλογος: Ηλίας Χ. Φουντούλης, Χρονικό, Αθήνα 2024, 328 σελ.

Έχουν περάσει  111 χρόνια μετά την επανάσταση της Ικαρίας. Ο Χρυσόστομος Φουντούλης επιστρέφει σε εκείνη την εποχή και στα επεισόδια που οδήγησαν το νησί υπό ελληνική κυριαρχία. Διερευνώντας τη σχέση του κύπριου λογίου και ιδεαλιστή έλληνα πατριώτη Κωνσταντίνου Ι. Μυριανθόπουλου με τον διπλωμάτη Ίωνα Δραγούμη, η οποία φωτίζεται μέσα από την αλληλογραφία τους που δημοσιεύεται για πρώτη φορά, ο συγγραφέας εξηγεί τις συνθήκες και τις αιτίες που υπαγόρευσαν την επανάσταση, συμβάλλοντας στην προσέγγιση μιας σχεδόν άγνωστης πτυχής της νεότερης ιστορίας μας. [ΤΒJ]

Σοφία Ηλιάδου-Τάχου, Ελευθέριος Βενιζέλος, ο «Αρχηγός της Φυλής», ο «Λυτρωτής των Αλυτρώτων». Μέσα από τα Αρχεία της Επιτροπής Εθνικής Αμύνης της Κωνσταντινουπόλεως (1920-1922), Gutenberg, Αθήνα 2024, 396 σελ.

Η Εθνική Άμυνα Κωνσταντινουπόλεως ιδρύθηκε το 1921 και αμέσως εντάχθηκαν στις τάξεις της σχεδόν όλοι οι βενιζελικοί αξιωματικοί  που βρίσκονταν στη Στρατιά της Μικράς Ασίας. Κι όταν έχασε τις εκλογές του 1920 ο Βενιζέλος, οι αξιωματικοί αυτοί λιποτάκτησαν και κατέφυγαν στην Κωνσταντινούπολη, φοβούμενοι διώξεις. Άτυπος αρχηγός της οργάνωσης τέθηκε ο, τότε, αντισυνταγματάρχης Γεώργιος Κονδύλης. Η εργασία της Σοφίας Ηλιάδου-Τάχου, αξιοποιώντας αδημοσίευτο αρχειακό υλικό, φωτίζει τη δραστηριότητα της οργάνωσης, τα χαρακτηριστικά του βενιζελικού φρονήματός της και το άδοξο εγχείρημα αυτονόμησης της ελληνικής Ιωνίας από την Ελλάδα όπου κυριαρχούσαν οι οπαδοί του βασιλέως Κωνσταντίνου. [ΤΒJ]

Θανάσης Διαμαντόπουλος, Χωρίς στέμμα. Η Αβασίλευτη του Μεσοπολέμου. Ανατομία ενός ιστορικοπολιτικού ατυχήματος, Πατάκη, Αθήνα 2023, 413 σελ.

Κινούμενος πιο ισορροπημένα μεταξύ των δύο παρατάξεων του Μεσοπολέμου, του βενιζελισμού και αντιβενιζελισμού, ο Θανάσης Διαμαντόπουλος αναδιαμορφώνει με προσοχή τις καθιερωμένες ιστορικές μας προσλήψεις για τον Μεσοπόλεμο. Κι υπό την έννοια αυτή καταφέρνει να παραμείνει στο κέντρο της γενικότερης ιστορικής μεσοπολεμικής προβληματικής και να αποτελέσει κομμάτι της, ίσως το κορυφαίο.

Ελισάβετ Παπαχρήστου, Ο Αντιβενιζελισμός (1917 -1920), Ασίνη, Αθήνα 2024, 264 σελ.

Ο αντιβενιζελισμός είναι ένα ζήτημα που ώς τώρα έχει μείνει στη σκιά της ιστορικής έρευνας. Η συγγραφέας μελέτησε με υπομονή και επιμονή των αντιβενιζελικό Τύπο της εποχής και μας παρέχει μια ευκρινή παρουσίαση της στάσης του σε όλη την περίοδο, καθώς και πολλά στοιχεία που διαφωτίζουν πτυχές του αντιβενιζελικού πολιτικού λόγου της εποχής. Η μελέτη εντάσσεται σε μια γενικότερη σύγχρονη ιστοριογραφική τάση για την κριτική επανεξέταση του αντιβενιζελισμού που, συνήθως, απλώς δέχεται το λίθο του αναθέματος από την ιστορική κοινότητα για τις ευθύνες του, πραγματικές ή φανταστικές, στον Εθνικό Διχασμό και τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Κυριάκος Σ. Κατσιμάνης, Η γραφή του Νίτσε κατά Σωκράτη. Kαταγγελτικός λόγος και κριτικός αντίλογος, Παπαζήση, Αθήνα 2022, 250 σελ.

 Στο νέο φιλοσοφικό του έργο, ο Κυριάκος Κατσιμάνης εμβαθύνει στην ετεροχρονισμένη φιλοσοφική και ιδεολογική σύγκρουση μεταξύ Νίτσε και Σωκράτη, για πρώτη φορά στην ελληνική βιβλιογραφία.

Θανάσης Διαμαντόπουλος, Η κορύφωση του Εθνικού Διχασμού. Η Δίκη των Έξι: «Αναγκαίο λάθος» ή «δικαστικός φόνος»;, Πατάκη, Αθήνα 2022

Δύο διαφορετικές νοοτροπίες πολιτικής, δύο διαφορετικά εθνικιστικά περιεχόμενα της Μεγάλης Ιδέας, δύο παρατάξεις που αλληλοκατηγορούνταν ως «προδοτικές». Και μια δίκη με ειδικό πολιτικό βάρος, καθώς οι Έξι δεν χρησίμευσαν μόνο ως εξιλαστήρια θύματα, αλλά και για να χρεώσουν συμβολικά όλες τις ευθύνες της Μικρασιατικής Καταστροφής στην αντιβενιζελική παράταξη. Ο καθηγητής Θανάσης Διαμαντόπουλος φωτίζει μια πολύ δύσκολη περίοδο της νεότερης ελληνικής ιστορίας. [ΤΒJ]